Dự báo kinh tế Việt Nam 2026 từ góc nhìn chuyên gia
Chuyên gia Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi nhận định, năm 2026 mở ra một “cửa sổ cơ hội” quan trọng cho kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, đây không còn là giai đoạn tăng trưởng dựa vào quán tính hay các động lực ngắn hạn, mà phụ thuộc lớn vào chất lượng điều hành và năng lực nội tại của nền kinh tế.
Triển vọng tích cực, nhưng không còn dư địa cho chủ quan
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp tục biến động, chu kỳ tăng trưởng chưa bền vững, Việt Nam buộc phải theo đuổi cách tiếp cận thận trọng nhưng chủ động và dài hạn hơn.
Ông Huy đánh giá, tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2026 vẫn có triển vọng tích cực, thậm chí cao hơn mức trung bình khu vực. Tuy nhiên, khác với giai đoạn phục hồi sau đại dịch, tăng trưởng sẽ không còn dựa nhiều vào các gói hỗ trợ quy mô lớn, mà phụ thuộc vào khả năng giữ ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn.
“Nếu điều hành chính sách thiếu thận trọng hoặc nới lỏng quá mức, rủi ro lạm phát và mất cân đối vĩ mô có thể quay trở lại, làm suy yếu nền tảng tăng trưởng”, ông Huy lưu ý.
Theo chuyên gia này, ba trụ cột chính của tăng trưởng năm 2026 vẫn là đầu tư công, FDI và tiêu dùng nội địa, song điểm khác biệt nằm ở cách triển khai.
Với đầu tư công, vấn đề không còn là mở rộng quy mô mà là nâng cao hiệu quả. Khi các dự án hạ tầng lớn như cao tốc, cảng biển, sân bay, metro đi vào khai thác, hiệu ứng lan tỏa phụ thuộc vào khả năng kết nối và thu hút đầu tư tư nhân. “Nếu làm tốt, đầu tư công không chỉ kéo tăng trưởng ngắn hạn mà còn mở ra dư địa phát triển dài hạn”, ông Huy nhận định.
Đối với FDI, Việt Nam cần chuyển từ tư duy “thu hút bằng mọi giá” sang “lựa chọn có điều kiện”. Dòng vốn gắn với công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh sẽ quyết định năng suất và vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Thách thức lớn là nâng khả năng tham gia của doanh nghiệp trong nước, thay vì đứng ngoài chuỗi giá trị.
Còn tiêu dùng nội địa tiếp tục là trụ đỡ quan trọng, song đang có sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm thu nhập. Chính sách cần tập trung ổn định thu nhập, kiểm soát chi phí sinh hoạt và củng cố niềm tin tiêu dùng để tạo nền tảng tăng trưởng bền vững.
Cơ hội lớn, rủi ro không nhỏ
Ông Huy cho rằng, cơ hội đáng kể của nền kinh tế Việt Nam năm 2026 đến từ xu hướng tái cấu trúc chuỗi cung ứng và dịch chuyển đầu tư toàn cầu. Việt Nam có lợi thế về vị trí địa kinh tế, ổn định chính trị và hội nhập sâu, nhưng cơ hội chỉ trở thành hiện thực nếu đi kèm cải cách thể chế, nâng chất lượng nguồn nhân lực và hạ tầng.
Ở chiều ngược lại, rủi ro không chỉ đến từ bên ngoài như suy giảm kinh tế hay căng thẳng địa chính trị, mà còn từ nội tại nền kinh tế. “Tăng trưởng dựa nhiều vào vốn trong khi năng suất cải thiện chậm sẽ làm suy yếu nền tảng trung và dài hạn”, ông cảnh báo.
Theo ông Huy, năm 2026 đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa chính sách tiền tệ và tài khóa. Chính sách tiền tệ cần linh hoạt để hỗ trợ tăng trưởng, song không đánh đổi ổn định vĩ mô. Việc định hướng tín dụng vào sản xuất, đổi mới sáng tạo và doanh nghiệp nhỏ và vừa có năng lực tốt sẽ hiệu quả hơn nới lỏng đại trà.
Về tài khóa, trọng tâm không chỉ là tăng chi mà là nâng hiệu quả chi tiêu công, tạo điều kiện cho đầu tư tư nhân và cải thiện môi trường kinh doanh. Kỷ luật tài khóa, theo ông, vẫn là yếu tố then chốt để giữ vững niềm tin thị trường.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp và nhà đầu tư
Từ góc độ chuyên gia, ông Huy cho rằng kinh tế năm 2026 không phù hợp với chiến lược “phát triển bằng mọi giá”. Doanh nghiệp cần ưu tiên nâng cao sức đề kháng, chuẩn hóa quản trị, kiểm soát tài chính, đẩy mạnh số hóa và đầu tư cho nguồn nhân lực. Đổi mới sáng tạo cần trở thành năng lực cốt lõi, thay vì chỉ là các dự án rời rạc.
Với nhà đầu tư, ông khuyến nghị duy trì tầm nhìn trung và dài hạn, hạn chế chạy theo các chu kỳ ngắn hạn nhiều biến động. “Những doanh nghiệp có nền tảng tài chính lành mạnh, quản trị minh bạch, gắn với hạ tầng, công nghiệp nền tảng, đổi mới sáng tạo và tiêu dùng chất lượng cao sẽ giúp cân bằng tốt hơn giữa rủi ro và lợi nhuận”, ông nói.
Theo ông Nguyễn Quang Huy, năm 2026 là năm bản lề của kinh tế Việt Nam, khi tăng trưởng không chỉ được đo bằng con số, mà bằng chất lượng phát triển và năng lực nội sinh. Nếu giữ vững ổn định vĩ mô, kiên định cải cách và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, Việt Nam có cơ sở bước vào giai đoạn tăng trưởng cao hơn, bền vững hơn và có vị thế rõ nét hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.
