Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam: Quy định về quảng cáo số cần bảo đảm tính khả thi khi thi hành

Chiều 30/7, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã tổ chức Hội nghị giao ban về quảng cáo trên mạng. Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam (VAA), nhà báo - đạo diễn Nguyễn Trường Sơn tham gia đồng chủ trì cùng với Cục trưởng Lê Quang Tự Do và phó Cục trưởng Nguyễn Thị Thanh Huyền. 

Tại Hội nghị, các công ty quảng cáo tại Việt Nam, trong đó có các đại diện của Hội viên VAA đặt nhiều câu hỏi, ý kiến trao đổi, phản biện và nêu những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tuân thủ Luật Quảng cáo.

Cũng tại Hội nghị, Chủ tịch VAA đã chuyển tới Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử những ý kiến góp ý từ ông Trương Gia Bảo (Phó Chủ tịch VAA, Chủ tịch VDAA), bà Trần Thị Đan Thanh (Chủ tịch CLB KOL/KOC Việt Nam); ông Nguyễn Đắc Tình (Phó Chủ tịch VDAA), bà Thanh Mai (Chủ tịch Công ty Mai Thanh), bà Phạm Thu Hằng (GĐ 5S Media) cũng như các từ các Hội viên khác của VAA...

Siết chặt quản lý đối với từng nhóm KOL/KOC

Tại hội nghị lần này, với trọng tâm là quảng cáo số, lĩnh vực hiện chiếm tới gần 80% thị phần quảng cáo, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề quản lý hoạt động quảng cáo thông qua người nổi tiếng (KOL). Ông đề xuất, ngoài việc tăng mức phạt hành chính, tùy theo mức độ nghiêm trọng gây ra cho xã hội, người có tầm ảnh hưởng có thể phải đối mặt với các hình thức xử lý bổ sung.

Cụ thể, đối với những người có học hàm học vị như các giáo sư, tiến sĩ… có thể bị tước bỏ học hàm, học vị đã được phong tặng. Các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu như nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ nhân dân... có thể bị tước danh hiệu để răn đe và tạo hiệu ứng tẩy chay từ xã hội.

Đối với các nghệ sĩ, diễn viên, các biện pháp như cấm biểu diễn, cấm tham gia các dự án phim có thể được áp dụng. Thêm vào đó, họ còn có thể bị cấm không được quảng cáo dưới bất kỳ hình thức nào. Còn với KOL trên mạng, nên phối hợp với các nền tảng như Google, TikTok để áp dụng biện pháp kỹ thuật như tạm dừng tài khoản vi phạm nghiêm trọng.

Cuối cùng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm, cơ quan chức năng sẽ xem xét đến khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hiệp hội ủng hộ chủ trương giao xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử nghề nghiệp trong lĩnh vực quảng cáo, với các tiêu chí công bằng, minh bạch, dựa trên chuẩn mực nghề nghiệp thay vì sự áp đặt. Cùng với đó, cần có hệ thống cơ sở dữ liệu vi phạm để phối hợp xử lý với các nền tảng công nghệ một cách hiệu quả.

Đảo đảm tính khả thi khi thi hành luật 

Về Điều 20 trong Luật sửa đổi, liên quan đến lưu trữ và thông báo nội dung quảng cáo, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam đồng tình với mục tiêu tăng tính minh bạch và giám sát. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý những khó khăn mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cá nhân hành nghề quảng cáo như KOL/KOC có thể gặp phải do hạn chế về công nghệ và nguồn lực. Hiệp hội đề xuất có hướng dẫn linh hoạt, kéo dài thời gian lưu trữ hoặc thông báo (ví dụ từ 15 ngày lên 30 ngày) để các đối tượng này có thời gian thích nghi, tránh những vi phạm không chủ ý.

Để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, Hiệp hội khuyến khích sự xuất hiện của các công ty tư vấn chuyên làm hồ sơ pháp lý, từ thuế đến thủ tục thông báo nội dung quảng cáo, giúp các đơn vị nhỏ dễ dàng tuân thủ luật.

Về công tác ngăn chặn và gỡ bỏ quảng cáo vi phạm (Điều 19), ông Sơn nhận định dù quy định đã tương đối đầy đủ, nhưng trong thực tế triển khai vẫn phát sinh nhiều vướng mắc do liên quan đến nhiều bên: nền tảng, nhà phát hành, agency, KOL và người kiểm duyệt. Cần có cơ chế phối hợp rõ ràng và nhất quán để bảo đảm tính khả thi trong thực thi.

Một điểm quan trọng khác là yêu cầu các nền tảng số minh bạch hóa dữ liệu quảng cáo, bao gồm các công cụ đo lường hiệu suất theo chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, theo ông Sơn, cần làm rõ khái niệm "chuẩn dữ liệu", cơ chế chia sẻ ra sao, và đặc biệt phải bảo đảm an toàn thông tin kinh doanh. Ông đề xuất xây dựng bộ chuẩn dữ liệu và giao thức chia sẻ có tính bảo mật cao để tạo niềm tin từ cả phía doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Liên quan đến quảng cáo trên công cụ tìm kiếm (Điều 20, khoản 4), ông Sơn đề nghị làm rõ khái niệm “gây hiểu nhầm”, bởi không thể chỉ dựa vào nhãn “tài trợ” hay “quảng cáo”, mà cần xem xét cả cách thể hiện có khiến người tiêu dùng hiểu sai hay không.

Về phía các publisher nhỏ, nhiều đơn vị gặp khó khăn trong việc lưu trữ, báo cáo quảng cáo do thiếu nhân lực và công cụ. Hiệp hội đề xuất xây dựng một nền tảng quản lý tập trung miễn phí để hỗ trợ nhóm đối tượng này.

Phát huy vai trò 'cầu nối' giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý

Phát biểu tại Hội nghị, nhà báo - đạo diễn Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch VAA nhận định: "Trong bối cảnh ngành quảng cáo đang đứng trước nhiều chuyển biến quan trọng về mặt pháp lý, Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam đảm đương vai trò 'gánh hai vai đầy trọng trách. Theo đó, Hiệp hội vừa là cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước để kiến tạo một môi trường quảng cáo minh bạch, trong sạch; vừa là tiếng nói đại diện, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo". 

Cũng theo Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, năm 2025 đánh dấu bước tiến lớn với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Trong thời gian tới, dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành luật sẽ tiếp tục được hoàn thiện, bổ sung thêm nhiều quy định nhằm siết chặt hoạt động quảng cáo, đặc biệt là trong không gian số. Tuy nhiên, luật thường có vòng đời từ 10 đến 15 năm, còn nghị định là công cụ thực thi và cập nhật thực tiễn phát sinh.  Vì vậy, các doanh nghiệp hội viên cần theo dõi sát sao tiến trình xây dựng nghị định, bởi khi đã ban hành, mọi nội dung sẽ buộc phải thực hiện nghiêm túc, không còn “đường lùi”.

"Thời gian qua, Hiệp hội đã không ngừng cập nhật các thông tin pháp lý thông qua cổng thông tin, nhóm hội viên và các kênh nội bộ; đồng thời tiếp nhận, tổng hợp các phản ánh, đề xuất của doanh nghiệp để kịp thời gửi đến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Riêng trong năm 2025, Hiệp hội đã có gần 10 lượt báo cáo tại các hội nghị, tọa đàm nhằm đồng hành cùng cơ quan quản lý nhà nước trong hoàn thiện chính sách.

Thời gian tới, Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như các nền tảng công nghệ để hỗ trợ doanh nghiệp, chuẩn hóa hoạt động ngành quảng cáo, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy phát triển bền vững", Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam nhấn mạnh.