Cảnh giác với côn trùng gây bệnh nguy hiểm vào mùa hè
Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều của mùa hè là điều kiện thuận lợi cho các loài côn trùng sinh sôi phát triển. Một số loại côn trùng có thể gây ra các bệnh nguy hiểm cho con người.
Một số côn trùng gây bệnh nguy hiểm vào mùa hè
Muỗi
Muỗi hút máu người bệnh, mang theo virus và lây lan cho người, động vật bị chúng hút máu tiếp theo nên là trung gian truyền bệnh nguy hiểm. Các loại bệnh nguy hiểm mà muỗi gây ra cho con người như: sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản, giun chỉ… Nguy hiểm nhất trong các loài muỗi là muỗi vằn Anopheles spp.
Muỗi anophen truyền bệnh sốt rét. Người bị mắc bệnh sốt rét thường do bị muỗi đốt như đi rừng hay ngủ không nằm màn…
Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết là Aedes Aegypti. Muỗi mang mầm bệnh virus dengue, khi chúng hút máu người, thông qua vết đốt, chúng truyền virus dengue gây bệnh sốt xuất huyết.
Muỗi truyền bệnh viêm não Nhật Bản ở Việt Nam là loài muỗi Culex (muỗi ruộng). Muỗi Culex tập trung ở vùng đồng bằng và trung du, đặc biệt ở nơi trồng nhiều hoa quả và nuôi lợn. Loại muỗi này sinh sản mạnh nhất là vào mùa hè và hoạt động mạnh vào buổi tối.
Bọ chét
Bọ chét đốt người, hút máu ở Việt Nam thường gặp là bọ chét chó và bọ chét mèo. Người bị đốt sẽ bị sẩn ngứa, đỉnh chop sẩn có mụn nước nhỏ ở những phần da hở hoặc vùng cổ, mặt, tay, chân, thắt lưng... Trường hợp phản ứng mạnh có thể viêm tấy đỏ lan tỏa xung quanh vết sẩn.
Bọ chét cũng là trung gian truyền bệnh trên các loại gặm nhấm, đặc biệt là loài bọ chét chuột Xenopsyella chéopis, gây ra bệnh dịch hạch. Bệnh dịch hạch thường gặp ở một số tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên. Sự lan truyền bệnh xảy ra khi bọ chét hút máu động vật gặm nhấm có bệnh và sau đó hút máu người và con người có thể bị nhiễm bệnh dịch hạch qua vết đốt.
Khi một người mắc bệnh dịch hạch, nếu bọ chét chuột hút máu người đó hoặc trên người đó có chấy, rận thì chúng cũng hút máu và khi sang cơ thể khác hút máu thì chúng cũng truyền bệnh dịch hạch. Vì thế, một người trong gia đình mắc bệnh có thể lây lan sang người khác. Người bệnh có thể là bị nhiễm khuẩn huyết ngay từ đầu hoặc vi khuẩn theo hệ tuần hoàn đến các cơ quan khác gây bệnh như: viêm phổi, viêm hạch, viêm não...
Mò
Mò đỏ làm trung gian truyền bệnh sốt mò hay còn gọi là bệnh sốt phát ban rừng rú. Tác nhân gây bệnh chính là vi khuẩn có tên là R.tsutsugamushi. Ổ chứa loại vi khuẩn này là động vật hoang dã, gặm nhấm (chuột, thỏ), chim, gà, lợn, chó. Trung gian truyền bệnh là mò đỏ mà tác nhân quan trọng là ấu trùng của chúng.
Ấu trùng mò đỏ thường bám vào thân cây, ngọn cỏ để sống hoặc chúng có ngay ở cả bề mặt đất khi động vật hay con người đi qua đó, chúng bám vào và hút máu, trong máu của ấu trùng mò đỏ có vi khuẩn rickettsia, vì vậy vi khuẩn sẽ gây bệnh sốt mò cho người.
Bệnh sốt mò là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có đặc điểm là bệnh khởi phát rất đột ngột với các triệu chứng: sốt cao, đau đầu, chóng mặt, kém ăn, mất ngủ và kèm theo nổi ban. Cơn sốt thường là sau một cơn rét run và kéo dài từ 2 - 3 tuần.
Ban có màu đỏ xuất hiện vào cuối tuần thứ nhất của bệnh. Thời gian tồn tại của ban từ vài ngày đến hàng tuần tùy theo độc lực của loại vi khuẩn. Đặc điểm của ban là kiểu dát sần, ít khi xuất huyết. Ban thường xuất hiện ở ngực, bụng sau đó lan ra toàn thân và các chi, rất hiếm thấy ban mọc ở mặt, gan bàn chân, bàn tay. Một điểm cần lưu ý là nơi bị mò đỏ đốt thường tạo thành vết loét không ngứa. Vị trí của vết đốt hay ở hõm nách, cánh tay, bắp chân hoặc có thể có ở thân mình, đùi, bìu.
Cách phòng tránh bệnh do côn trùng gây ra
- Vệ sinh thường xuyên nhà cửa, đồ dùng, vật nuôi… để hạn chế chỗ ẩn náu của côn trùng, đặc biệt là trong mùa hè
- Phun hóa chất diệt côn trùng trong nhà và quanh nơi sinh sống: diệt bọ gậy với mọi hình thức như: thau rửa chum, vại đựng nước, lọ cắm hoa, khơi thông cống rãnh, ao tù... để hạn chế muỗi trưởng thành. Ngoài diệt bọ chét cần có kế hoạch tiêu diệt chuột bằng nuôi mèo, bẫy chuột, thuốc chuột, keo dính chuột…
- Chuẩn bị và sử dụng các sản phẩm ngăn ngừa côn trùng đốt trên da, quần áo.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đảm bảo không có chấy, rận và không mặc chung quần áo với người khác
- Nằm màn để tránh muỗi đốt khi đi ngủ, kể cả ngủ trưa.
- Khi đi dã ngoại, du lịch ở miền núi, vùng rừng… cần có giày, tất cao cổ, quần áo phù hợp và mang theo một số loại như: dầu gió, cao sao vàng, thuốc DEF… bôi vào vùng hở của chân, tay để tránh mò, ve, bọ chét, muỗi đốt.
