'Xiên bẩn' - món ăn đường phố giá rẻ độc hại thế nào?

"Xiên bẩn" thu hút giới trẻ vì giá rẻ

“Xiên bẩn” từ lâu đã trở thành một món ăn đường phố hay món ăn học đường quá đỗi thân thuộc với các bạn trẻ và học sinh, sinh viên. Đặc biệt vào những ngày thời tiết se lạnh như hiện nay, “xiên bẩn” lại trở thành món ăn được giới trẻ Hà Nội ưa chuộng.

“Xiên bẩn” xuất hiện ở nhiều nơi, tập trung đông đúc ở các cổng trường học và các tụ điểm vui chơi của giới trẻ. Đây là tên gọi chung của các món ăn vặt như cá viên, bò viên, tôm viên, lạp xưởng, xúc xích… Những loại viên này được chiên lên, có màu sắc bắt mắt, nhiều hương vị khác nhau và được xiên vào một chiếc que nhỏ, nhọn 1 đầu. Món này thường được chấm với tương ớt, tương cà và uống cùng với các loại nước ngọt có ga.

Theo khảo sát của phóng viên, mỗi xiên có khoảng từ 3 – 5 viên chả cá, chả bò… Món ăn vặt này có giá rất rẻ, chỉ từ 2.000 – 5.000 đồng/xiên nên thực sự phù hợp với túi tiền của học sinh, sinh viên.

Tại cổng trường Đại học Đại Nam (Hà Đông, Hà Nội), cứ mỗi buổi chiều lại xuất hiện 3 xe hàng rong bán xiên đồ ăn thu hút rất nhiều bạn trẻ tới thưởng thức. Những xe hàng này được thiết kế khá sơ sài và thường không có ghế ngồi cho thực khách. Các loại xiên được bày biện khá bắt mắt và chỉ cần có khách là chủ hàng sẽ chiên rán ngay tại chỗ.

Khi được hỏi tại sao lại ăn món này, một bạn sinh viên chia sẻ: “Món này ăn khá ngon, chấm với tương ớt thì rất hấp dẫn. Giá của nó cũng rẻ nên chỉ cần có khoảng 20.000 – 30.000 đồng bọn em đã có thể thưởng thức món ăn này một cách thoải mái”.

"Xiên bẩn" được cổ xúy sử dụng?

Không chỉ xuất hiện tại các con phố, trường học, "xiên bẩn" giờ đây còn được các Youtuber, TikToker quảng cáo, review trên các nền tảng mạng xã hội, thậm chí họ còn đưa ra gợi ý về các cửa hàng, địa điểm bán xiên đồ ăn ngon bổ rẻ.

Những ngày qua trên TikTok còn nổi tiếng với nhân vật bà Quyên sau 10 năm bán xiên que tại xã Cửu Cao (Văn Giang, Hưng Yên) đã mua được 5 căn nhà ở Ecopark và 4 căn ở Vinhomes. Điều này càng làm món ăn được chú ý nhiều hơn.

Trên mạng xã hội Facebook, chỉ cần gõ từ khóa “xiên bẩn”, bạn sẽ nhận về vô số kết quả liên quan đến món ăn này, nhiều chủ cửa hàng còn quảng cáo “gọi là xiên bẩn nhưng không hề bẩn”. Giờ đây, chỉ cần nhắn tin, gọi điện hoặc bình luận đặt hàng, món ăn này sẽ được giao tới tận nơi. Có cả những cửa hàng khai trương quảng cáo rầm rộ với ưu đãi cực hấp dẫn khi mua xiên đồ ăn sẽ được tặng kèm nước uống.

Theo quan sát của phóng viên, những loại nguyên liệu viên chiên để làm nên món “xiên bẩn” được đóng trong túi nilong với dòng chữ nước ngoài, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thành phần, không ngày sản xuất cũng như hạn sử dụng.

Gọi là “xiên bẩn” bởi món ăn này mất vệ sinh, dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, không đảm bảo an toàn thực phẩm. Ngoài nguồn gốc nguyên liệu bị pha chế thêm chất phụ gia, cách chế biến không sạch sẽ thì việc xuất hiện ở vỉa hè, cổng trường nơi xe cộ qua lại nhiều rất dễ bám bụi bẩn vì không che chắn cẩn thận. Chưa kể người bán còn dùng tay không để chế biến, không đeo khẩu trang, bên cạnh là dầu mỡ, tương ớt, giấy ăn giá rẻ vứt bừa bãi.

Phỏng vấn các chủ xe “xiên bẩn” về nguồn gốc thực phẩm thì những người này đều trả lời qua loa hoặc im lặng. Tìm hiểu tại các khu chợ và các sàn thương mại điện tử thì thấy các viên rau củ, hải sản để làm “xiên bẩn” được bày bán rất nhiều với giá 32.000 đồng cho mỗi gói có trọng lượng 500g.

Theo người bán, những viên rau củ, hải sản này được chế biến từ nguyên liệu thịt tươi ngon kết hợp với các loại gia vị, sau khi chế biến có hương vị thơm ngon, hấp dẫn. Sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh, tiết kiệm thời gian cho các bà nội chợ và dùng để chiên, nướng hoặc thả lẩu.

Mối nguy hại của "xiên bẩn"

Ngoài giá rẻ, mập mờ về thành phần, nguồn gốc xuất xứ thì "xiên bẩn" còn được chiên trong dầu ăn được sử dụng nhiều lần. Khi dầu ăn được dùng nhiều lần có thể biến đổi thàng axit dạng béo không có lợi cho sức khỏe, từ đó khiến người ăn mắc phải chứng đầy hơi, khó tiêu thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Sự mất vệ sinh trong khâu nguyên liệu, chế biến đến không gian ăn uống cũng có thể khiến người ăn bị ngộ độc thực phẩm.

Đáng chú ý, các chất bảo quản giữ cho “xiên bẩn” có độ tươi, màu sắc hấp dẫn cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc, ảnh hưởng tiêu hóa, ung thư…

Chia sẻ với báo chí, TS. BS Nguyễn Thị Thu Hằng – Khoa Nội tiêu hóa (Bệnh viện 19/8) cho biết những sản phẩm xiên que đang bày bán tràn lan tại các cổng trường đều không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, thường được chế biến từ thịt hỏng, ôi thiu hoặc để lâu ngày pha thêm chất phụ gia, nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể con người sẽ gây hại tới sức khỏe.

Cũng theo BS Hằng, hầu hết các sản phẩm này đều do người dân tự sản xuất, giá thành rẻ nên tính an toàn không cao và không được cơ quan chức năng kiểm chứng. Do đó không đủ điều kiện đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Người trẻ khi ăn nhiều, ăn trong thời gian dài thì các chất độc có trong thực phẩm này sẽ tích tụ lại và là nguyên nhân gây nên bệnh ung thư.

Bên cạnh đó, ăn nhiều nem chua rán, xúc xích rán có thể khiến trẻ lâm vào trình trạng dư thừa năng lượng dễ dẫn tới béo phì, tiểu đường, các bệnh tim mạch…

Với “xiên bẩn” hiện nay cơ quan chức năng vẫn chưa có biện pháp kiểm soát, tình trạng bày bán tràn lan tại cổng trường và các tuyến phố. Do đó để bảo vệ sức khỏe, các bạn trẻ, học sinh, sinh viên cần nâng cao nhận thức về an toàn vệ sinh thực phẩm, lựa chọn ăn uống lành mạnh, khoa học và không nên ăn “xiên bẩn”.