Người bị bệnh này không nên uống sữa đậu nành

Người gặp vấn đề về tiêu hóa nên thận trọng khi dùng sữa đậu nành

Mặc dù là thức uống bổ dưỡng, sữa đậu nành có thể gây khó chịu cho những người mắc bệnh về dạ dày, hội chứng ruột kích thích hay rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân là do sữa đậu nành chứa một nhóm carbohydrate gọi là oligosaccharides. Chất này khó được hấp thu hoàn toàn ở ruột non và khi chuyển xuống ruột già, chúng sẽ bị vi khuẩn lên men, sinh khí và gây ra hiện tượng đầy hơi, đau bụng, khó chịu. Với những người đang có tổn thương niêm mạc ruột hoặc dạ dày, quá trình này có thể làm triệu chứng nặng thêm.

Sữa đậu nành có thể gây khó tiêu ở người có hệ tiêu hóa nhạy cảm do chứa một số hợp chất kháng dinh dưỡng: Cụ thể, loại thức uống này chứa trypsin inhibitor – một chất có khả năng ức chế enzyme trypsin, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc phân giải protein tại ruột non. Bên cạnh đó, sữa đậu nành còn chứa lectin – chất có thể bám vào thành ruột, làm tăng nguy cơ viêm và cản trở quá trình hấp thu dưỡng chất.

Dù việc đun sôi có thể giúp giảm thiểu phần lớn các thành phần bất lợi này, nhưng với những người có đường ruột yếu hoặc đang bị tổn thương, ngay cả lượng nhỏ còn tồn dư cũng có thể gây ra các triệu chứng như đầy hơi, khó tiêu, đau bụng âm ỉ hay cảm giác chướng bụng kéo dài sau khi uống.

Acid dạ dày giữ vai trò thiết yếu trong việc phân giải protein, nhưng với người bị viêm dạ dày, cơ chế này có thể gặp trục trặc khi tiêu thụ sữa đậu nành: Ở trạng thái bình thường, môi trường acid giúp làm kết tủa và phân rã protein trong thức ăn. Tuy nhiên, với người đang bị tổn thương niêm mạc dạ dày, việc tiết acid thường không ổn định. Khi uống sữa đậu nành – một loại thực phẩm giàu protein, các phân tử protein này dễ bị đông lại trong môi trường acid yếu, tạo thành khối đặc.

Nếu dạ dày hoạt động kém, quá trình xử lý khối protein này sẽ gặp khó khăn, dễ gây ra cảm giác đầy bụng, ợ hơi, khó tiêu hoặc khó chịu kéo dài sau ăn. Với người đang có bệnh lý dạ dày, việc sử dụng sữa đậu nành cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa vốn đã suy yếu.

Người mắc bệnh gout cần thận trọng khi tiêu thụ sữa đậu nành

Do loại thức uống này có chứa hợp chất purine – một tiền chất dễ chuyển hóa thành acid uric trong cơ thể. Với người khỏe mạnh, acid uric sẽ được đào thải qua thận. Tuy nhiên, ở bệnh nhân gout, chức năng đào thải bị suy giảm, khiến acid uric tích tụ trong máu.

Khi nồng độ acid uric tăng cao, chúng có thể kết tinh thành tinh thể urat, lắng đọng tại các khớp và gây nên những cơn đau gout điển hình. Việc tiêu thụ sữa đậu nành thường xuyên có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng này, đặc biệt trong giai đoạn bệnh đang tiến triển.

Người bị suy thận hoặc sỏi thận nên cân nhắc khi sử dụng sữa đậu nành

Thức uống này chứa lượng protein thực vật khá cao, có thể khiến thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải các sản phẩm chuyển hóa như urê. Ở người suy thận, chức năng lọc của thận đã suy giảm, việc hấp thụ quá nhiều protein có thể dẫn đến tích tụ độc tố trong máu, làm bệnh tiến triển nhanh hơn.

Ngoài ra, sữa đậu nành cũng chứa oxalat, chất có khả năng liên kết với canxi trong đường tiết niệu để hình thành sỏi thận. Điều này đặc biệt đáng lưu ý với người từng có tiền sử sỏi hoặc có nguy cơ cao.

Không chỉ vậy, sữa đậu nành còn chứa hàm lượng kali và phốt pho khá lớn, hai khoáng chất mà thận suy yếu khó loại bỏ hiệu quả. Nếu tích tụ trong cơ thể, chúng có thể gây ra các rối loạn điện giải nghiêm trọng và làm gia tăng biến chứng liên quan đến thận.

Người đang dùng thuốc kháng sinh hoặc mới phẫu thuật

Việc uống sữa đậu nành, đặc biệt là loại có bổ sung canxi, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của một số loại thuốc kháng sinh như erythromycin hoặc fluoroquinolone (ciprofloxacin, levofloxacin, moxifloxacin). Canxi trong sữa có khả năng kết hợp với thuốc tạo thành phức chất không tan, làm giảm khả năng hấp thu thuốc vào máu và từ đó giảm hiệu quả điều trị.

Không chỉ vậy, sữa đậu nành có thể làm thay đổi độ pH trong dạ dày, ảnh hưởng đến khả năng hòa tan và hấp thu của một số loại thuốc cần môi trường ổn định. Do đó, khi đang sử dụng kháng sinh, người bệnh nên tránh dùng sữa đậu nành cùng thời điểm uống thuốc.

Ngoài ra, với người mới phẫu thuật hoặc đang trong giai đoạn hồi phục, hệ tiêu hóa và miễn dịch còn yếu, uống sữa đậu nành có thể gây khó tiêu, buồn nôn hoặc tiêu chảy. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại thực phẩm này trong giai đoạn nhạy cảm của cơ thể.

Người mắc bệnh suy giáp

Sữa đậu nành chứa isoflavone – một hợp chất thực vật có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone tuyến giáp. Ở người bị suy giáp, đặc biệt là những người đang dùng thuốc điều trị thay thế hormone, việc tiêu thụ sữa đậu nành không đúng cách có thể làm giảm khả năng hấp thu thuốc, khiến việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn.

Để hạn chế nguy cơ này, người bệnh nên uống sữa đậu nành cách thời điểm dùng thuốc ít nhất 4 tiếng, hoặc tốt hơn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa nội tiết trước khi bổ sung loại thức uống này vào chế độ ăn.

Sữa đậu nành là thức uống giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với loại thực phẩm này. Với những người mắc bệnh tiêu hóa, gout, suy thận, đang dùng kháng sinh hay gặp vấn đề về tuyến giáp, việc tiêu thụ sữa đậu nành có thể gây ra tác dụng ngược, ảnh hưởng đến quá trình điều trị hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý. Do đó, trước khi bổ sung sữa đậu nành vào chế độ ăn, người bệnh nên tìm hiểu kỹ thông tin, tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe lâu dài.