Lợn nhiễm bệnh sẽ được đóng dấu thú y và xử lý thế nào?

Những ngày gần đây, dư luận dậy sóng trước thông tin Tập đoàn C.P. Việt Nam – một trong những "ông lớn" trong ngành chăn nuôi và chế biến thực phẩm – bị tố có dấu hiệu đưa thịt heo bệnh, thậm chí heo chết vào chuỗi tiêu thụ.

Vụ việc được đẩy lên cao trào khi loạt hình ảnh  thịt heo có dấu hiệu bệnh lý, nhưng vẫn bị đóng dấu kiểm soát thú y, lan truyền trên mạng xã hội. Càng đáng lo ngại hơn khi chính cơ quan thú y sau đó xác nhận: “Dấu thú y đó đã được đóng sai”.

Theo bà Huỳnh Thị Thanh Bình – Trưởng phòng Thú y cộng đồng, Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), quy trình kiểm soát giết mổ và xử lý sản phẩm động vật được quy định chặt chẽ tại Thông tư 09/2016/TT-BNNPTNT ngày 1/6/2016. Cụ thể, sau khi giết mổ, nhân viên thú y phải kiểm tra kỹ phần đầu, phủ tạng và thân thịt để phát hiện dấu hiệu bất thường.

Nếu thịt lợn đảm bảo an toàn, sẽ được đóng dấu kiểm soát giết mổ (còn gọi là dấu thú y), dán tem hoặc cấp giấy chứng nhận kiểm dịch để lưu thông ra thị trường.

Ngược lại, nếu phát hiện dấu hiệu bệnh lý hoặc bất thường, sản phẩm phải được đánh dấu riêng, đưa đến khu xử lý tiếp theo để ra quyết định cuối cùng. Tùy theo tình trạng, có thể đóng dấu "XỬ LÝ V.S.T.Y" (vệ sinh thú y) hoặc dấu tam giác "HỦY" nếu buộc phải tiêu hủy.

Cũng theo bà Bình, trong trường hợp phát hiện thịt lợn mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như dịch tả lợn châu Phi, bắt buộc phải tiêu hủy theo đúng quy định. Đây là nguyên tắc quan trọng nhằm bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và môi trường. Việc đóng dấu dành cho sản phẩm đủ điều kiện tiêu thụ – vào sản phẩm nhiễm bệnh là sai nghiêm trọng.

Ngoài ra, nếu thịt lợn có dấu hiệu biến đổi chất lượng như ôi thiu, hư hỏng, bốc mùi thì phải tiêu hủy. Trường hợp sản phẩm không đạt yêu cầu cảm quan nhưng chưa phân hủy hoàn toàn thì có thể chuyển mục đích sử dụng như làm thức ăn chăn nuôi hoặc chế biến nguyên liệu công nghiệp, tùy thuộc vào mức độ và kết quả xử lý.

Theo Thông tư 09, khi phát hiện sản phẩm động vật không đảm bảo an toàn, cơ quan thú y phải lập biên bản hiện trạng, nêu rõ tình trạng vệ sinh thú y, kết quả xét nghiệm (nếu có), cùng biện pháp xử lý, địa điểm tiêu hủy hoặc chuyển mục đích sử dụng. Mọi nội dung xử lý đều phải được thông báo đến chủ cơ sở và các bên liên quan.

Trong trường hợp chưa rõ nguyên nhân tổn thương trên thân thịt (như viêm da, xuất huyết), cần lấy mẫu xét nghiệm để xác định bệnh lý. Tuyệt đối không được đưa vào chế biến hoặc tiêu thụ nếu chưa có kết luận chuyên môn.

Đối chiếu với hình ảnh thịt lợn nghi nhiễm bệnh có dấu kiểm soát thú y đóng tại tỉnh Hậu Giang, cơ quan chuyên môn cho biết dấu này là loại dành cho thịt sạch, lưu thông ngoài thị trường. Vì vậy, nếu đây là thịt lợn bệnh đang chờ tiêu hủy, thì việc đóng dấu như vậy là trái với quy định hiện hành.

Hiện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang yêu cầu xác minh làm rõ ai là người đã thực hiện đóng dấu kiểm soát giết mổ vào sản phẩm thịt lợn không đủ điều kiện. Việc làm sai này không chỉ gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng mà còn tiềm ẩn nguy cơ phát tán dịch bệnh nếu sản phẩm lợn bệnh bị tuồn ra ngoài.

Qua vụ việc trên, nhiều ý kiến cho rằng cần tăng cường giám sát quá trình kiểm soát giết mổ tại các cơ sở, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn có chuỗi cung ứng khép kín. Ngoài ra, việc hậu kiểm và xử phạt nghiêm những hành vi làm giả hồ sơ kiểm dịch, đóng dấu sai quy trình là cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ vững kỷ cương ngành thú y.