'Có thể phát triển AI để rà quét tài khoản, nguồn quảng cáo vi phạm'

Nhức nhối vấn nạn hàng giả, hàng nhái trên thương mại điện tử

Chiều 4/6, phiên chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã thu hút 107 đại biểu đăng ký đặt câu hỏi. Trong đó, những vấn đề liên quan đến bán hàng qua mạng, nguy cơ lộ lọt thông tin, lừa đảo, hàng giả.., được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đặt ra đối với Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Thương Trường đưa tin. 

Nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Trịnh Minh Bình (đoàn Vĩnh Long) đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết giải pháp nếu người đứng đầu, lãnh đạo quản lý, công chức trực tiếp quản lý trên địa bàn để xảy ra tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ gây bức xúc cho nhân dân.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, nhất là trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển như hiện nay và "vì lợi nhuận thì người ta làm thôi".

Về trách nhiệm, theo Bộ trưởng, phải được quy cho từng cơ quan chức năng, tổ chức có chức năng. Nếu quy định trách nhiệm cho người đứng đầu, theo ông Diên, chúng ta hiểu khái niệm người đứng đầu ở đây là người đứng đầu địa phương, người đứng đầu ngành hay đứng đầu cơ quan.

"Nếu như chúng ta quy trách nhiệm người đứng đầu ngành, địa phương, cơ quan, việc này cũng là một yêu cầu cần thiết. Còn nếu dồn trách nhiệm cho một người cũng phải tính. Bởi còn tùy thuộc sự vào cuộc của rất nhiều cơ quan, tổ chức mới có thể áp dụng biện pháp, chế tài theo quy định của pháp luật. Còn nếu dồn trách nhiệm như vậy cũng chưa thật đầy đủ", ông Diên nói.

Trong tương lai, theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, cũng sẽ nghiên cứu cùng các cơ quan chức năng tiếp tục tham mưu cho Chính phủ về việc có quy định như thế nào.

Còn trong thực tế, theo bộ trưởng, có rất nhiều việc quy trách nhiệm cho người đứng đầu, nhưng đó là việc người đứng đầu khó có thể kiểm soát được.

Còn tình trạng sản xuất hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng mà quy trách nhiệm cho "một khái niệm người đứng đầu chung chung rất khó".

"Còn nếu quy trách nhiệm cho người đứng đầu một đơn vị chức năng cụ thể, một công việc cụ thể có thể được, nhưng cũng rất cần có thời gian nghiên cứu. Chúng ta ngồi đây có rất nhiều người đang là người đứng đầu, nếu quy định như thế chắc chắn không dễ gì thực hiện", Bộ trưởng nói thêm.

Ứng dụng công nghệ số để siết chặt quản lý 

Sáng 5/6, trước khi Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên tiếp tục trả lời tiếp chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng dưới yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã làm rõ một số đề tài đại biểu quan tâm về quản lý Nhà nước trên không gian mạng. Đại diện Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông cũng đã làm rõ việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý thương mại điện tử, kinh doanh trên mạng, theo Cổng thông tin điện tử Quốc hội. 

Trả lời chất vấn của đại biểu về quản lý trên sàn thương mại điện tử, Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông thừa nhận những nạn hàng giả, hàng nhái và quảng cáo sai sự thật cũng là mặt trái của công nghệ.

Với việc công nghệ số phát triển, ông Hùng cho rằng đây là cơ hội để quản lý toàn diện, giám sát, phát hiện sớm vấn đề, cảnh báo các dấu hiệu bất thường. "Sàn thương mại điện tử có hàng triệu sản phẩm, hàng triệu quảng cáo, nên không thể dùng sức người để quản lý mà phải dùng công nghệ", ông Hùng nhấn mạnh. 

Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông ví dụ, cơ quan quản lý có thể phát triển phần mềm để phát hiện quảng cáo sai sự thật; hàng giả, hàng nhái trên không gian mạng. Nền tảng số, sàn thương mại điện tử cũng có thể phát triển AI để rà quét tài khoản, nguồn quảng cáo vi phạm.

Tuy nhiên, ông cho rằng việc đầu tư phát triển công cụ quản lý trên không gian mạng còn thiếu. Quản lý không gian mạng cần thể chế số, công cụ số và con người số tức là kỹ năng cho người dân. Sàn thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh, lên tới 30% năm, trong khi thể chế số, công cụ số, và kỹ năng số đang theo sau. Theo đó, người đứng đầu ngành thông tin truyền thông đề nghị Quốc hội quan tâm, tăng đầu tư phát triển công nghệ số để quản lý thương mại điện tử và không gian mạng.