Thảo dược thiên nhiên – Bí quyết chăm sóc lá gan khỏe mạnh

Atiso (Cynara scolymus)

Atiso là một loại thảo dược nhiên nhiên được sử dụng trong y học cổ truyền và hiện đại, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến gan. Atiso có chứa các thành phần chính như cynarin và luteolin – hai chất có lợi cho chức năng gan. Ngoài ra, atiso có tác dụng tăng tiết mật, giúp giảm mỡ thừa trong gan và cải thiện quá trình chuyển hóa lipid tốt hơn. Loại rau này thường được dùng nấu canh, luộc hoặc pha trà giải nhiệt. Trà atiso túi lọc là hình thức sử dụng phổ biến và tiện lợi.

Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều (quá 1,5 lít/ngày), vì dễ gây mệt; người huyết áp thấp nên cẩn trọng vì atiso có thể làm hạ huyết áp.

Nghệ (Curcuma Longa)

Nghệ được coi là vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Hoạt chất chính của nghệ là curcumin có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ giải độc gan, bảo vệ gan. Curcumin có khả năng làm giảm viêm gan và hạn chế tích tụ mỡ tại gan. Có thể sử dụng nghệ tươi hoặc pha với mật ong, sử dụng viên nang curcumin tiện lợi cũng hấp thụ tốt hơn (đặc biệt là nano curcumin).

Tuy nhiên, không dùng quá nhiều nghệ nếu bị sỏi mật, loét dạ dày nặng hoặc đang dùng thuốc chống đông máu. Ngoài ra, nếu dùng bột nghệ, nên chọn nguyên chất, không pha tạp.

Trà xanh (Camellia sinensis)

Trà xanh là một loại thảo dược tự nhiên rất tốt cho gan và sức khỏe, đặc biệt có lợi trong hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ nhờ chứa EGCG – một chất chống oxy hóa giúp giảm stress oxy hóa và phân giải chất béo. Uống trà xanh đều đặn có thể làm giảm tích tụ mỡ trong gan, tăng cường chuyển hóa chất béo, thanh nhiệt và giải độc.

Tuy nhiên, cần lưu ý không nên uống khi đói, vì dễ gây cồn ruột, buồn nôn; không nên uống quá 3 ly/ngày nếu bị huyết áp cao hoặc mất ngủ; phụ nữ mang thai nên hạn chế. Sử dụng lý tưởng nhất là uống 2 – 3 ly trà loãng mỗi ngày, vào buổi sáng hoặc trưa.

Nhân trần

Nhân trần là một loại thảo dược thiên nhiên quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Công dụng thanh nhiệt, giải độc gan, lợi mật và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, nhân trần có tác dụng tăng tiết mật, làm giảm triệu chứng nóng gan, chống viêm và giúp gan thải độc hiệu quả.

Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều (trên 1,5 lít/ngày) vì dễ gây mất nước, huyết áp thấp; không nên dùng kéo dài liên tục trên 2 tuần nếu không có chỉ định (vì gan cũng cần thời gian nghỉ).

Diệp hạ châu

Diệp hạ châu (còn gọi là cây chó đẻ răng cưa) là vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Thành phần chính gồm phyllanthin và hypophyllanthin có khả năng bảo vệ gan và ức chế virus viêm gan B. Ngoài ra, diệp hạ châu có tác dụng hạ men gan, giảm tình trạng gan nhiễm mỡ; thanh nhiệt, giải độc; hỗ trợ điều trị vàng da do gan. Diệp hạ châu có thể dùng tươi, phơi khô để nấu nước uống hàng ngày.

Tuy nhiên, không nên dùng kéo dài liên tục quá 4 tuần, vì có thể làm gan yếu đi nếu lạm dụng.

Thảo dược chỉ là hỗ trợ, không thay thế điều trị

Dù các loại thảo dược thiên nhiên trên đều có nhiều lợi ích, nhưng chúng chỉ nên được xem như phương pháp hỗ trợ, không nên dùng một loại liên tục quá lâu và không nên kết hợp quá nhiều cùng lúc vì có thể gây quá tải cho gan hoặc phản tác dụng. Điều trị gan nhiễm mợ hiệu quả cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh (ít mỡ, ít rượu bia), tập thể dục đều đặn, cần đi khám định ký nếu có bệnh gan tiềm ẩn. ThS.BS Đặng Văn Hùng (Trung tâm Y học cổ truyền Vinmec) nhấn mạnh: “Hãy coi thảo dược là bạn đồng hành – chứ không phải giải pháp duy nhất”.