Siết chặt quản lý vận tải đường bộ: Đề xuất tăng mạnh mức phạt vi phạm

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Một trong những điểm nhấn đáng chú ý của dự thảo lần này là đề xuất tăng mạnh mức xử phạt đối với hàng loạt hành vi vi phạm trong hoạt động vận tải, đặc biệt với các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.

Mạnh tay với xe hợp đồng trá hình

Theo thống kê từ Cục Đường bộ Việt Nam, đến cuối năm 2024, cả nước có hơn 956.000 xe ôtô kinh doanh vận tải được lắp thiết bị giám sát hành trình. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 5% là xe chạy tuyến cố định, trong khi xe hợp đồng chiếm hơn 70%. Tỷ lệ chênh lệch quá lớn này cho thấy nhiều xe hợp đồng đang hoạt động như tuyến cố định nhưng né tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ hơn.

Dự thảo Nghị định đề xuất phạt từ 3-4 triệu đồng với cá nhân và 6-8 triệu đồng với tổ chức nếu thực hiện các hành vi như gom khách lẻ, bán vé, thu tiền ngoài hợp đồng hay ấn định lịch trình cố định cho xe hợp đồng. Ngoài ra, nếu không đón trả khách tại các địa điểm được cấp phép, doanh nghiệp cũng sẽ bị xử phạt ở mức tương tự.

Các chuyên gia nhận định, việc áp dụng mức phạt nghiêm khắc với xe hợp đồng trá hình là cần thiết để bảo vệ môi trường kinh doanh vận tải lành mạnh, đồng thời đảm bảo trật tự và an toàn giao thông.

Phạt nặng nếu vi phạm chế độ báo cáo, lưu trữ, bảo hiểm

Dự thảo cũng bổ sung nhiều quy định xử phạt khác liên quan đến công tác điều hành và quản lý vận tải. Trong đó, phạt từ 3-4 triệu đồng đối với cá nhân và 6-8 triệu đồng đối với tổ chức nếu không thực hiện chế độ báo cáo định kỳ về hoạt động kinh doanh vận tải theo quy định.

Mức phạt tăng lên 8-10 triệu đồng với cá nhân và 16-20 triệu đồng với tổ chức nếu không lưu trữ đầy đủ hồ sơ, không cập nhật lý lịch phương tiện và lái xe, hoặc không mua bảo hiểm cho hành khách theo quy định.

Đáng chú ý, dự thảo còn đề xuất xử phạt mạnh các trường hợp sử dụng xe không đúng quy định như dùng xe giường nằm hai tầng trên các tuyến đường cấp V, VI miền núi hay dùng xe cứu hộ để vận chuyển hàng hóa. Những vi phạm này sẽ bị phạt tới 20 triệu đồng với tổ chức, nhằm siết chặt an toàn và giảm thiểu rủi ro tai nạn giao thông.

Doanh nghiệp không có bộ phận ATGT có thể bị tước giấy phép

Một trong những điểm mới nổi bật của dự thảo là yêu cầu các doanh nghiệp vận tải phải có bộ phận quản lý an toàn giao thông (ATGT). Nếu không thành lập bộ phận này hoặc có nhưng không thực hiện đúng chức năng, doanh nghiệp sẽ bị phạt từ 16-20 triệu đồng và có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh từ 1-3 tháng.

Bộ phận ATGT có vai trò then chốt trong việc giám sát hành trình, cảnh báo vi phạm như chạy quá tốc độ, chạy quá giờ quy định, thiết bị không hoạt động hoặc sai lệch tuyến. Ngoài ra, trước mỗi chuyến đi, người điều hành hoặc cán bộ an toàn phải kiểm tra các giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, lệnh vận chuyển... đảm bảo phương tiện và tài xế đủ điều kiện vận hành.

Theo đại diện Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, nhiều hộ kinh doanh cá thể và hợp tác xã nhỏ hiện chưa tuân thủ quy định về giám sát an toàn, dẫn đến tình trạng hoạt động lộn xộn, khó kiểm soát. Việc áp dụng chế tài nghiêm khắc như đề xuất trong dự thảo sẽ giúp nâng cao ý thức và trách nhiệm của các đơn vị vận tải, đặc biệt với nhóm hoạt động manh mún.

Theo báo Công an nhân dân, ông Đỗ Văn Bằng - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội cho rằng, cần tăng mức xử phạt và thậm chí tạm giữ phương tiện đối với xe không phép, hoạt động "chui" đang len lỏi đón khách trái phép. Ông cũng đề xuất Cục CSGT đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, số hóa hệ thống giám sát để kiểm soát phương tiện thông qua camera trên các tuyến quốc lộ và cao tốc.

“Việc siết lại kỷ cương trong vận tải không chỉ là vấn đề xử phạt, mà còn là bước đi cần thiết để đảm bảo an toàn cho hành khách, bình đẳng cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính và tạo ra môi trường kinh doanh bền vững,” ông Bằng nhấn mạnh.