5 'chiêu tâm lý' cực đơn giản giúp bạn chi tiêu ít, tiết kiệm nhiều

Khi nói đến tiết kiệm tiền, lý trí chỉ mới là một nửa chặng đường. Thực tế, việc kiểm soát ham muốn chi tiêu và duy trì kỷ luật tiết kiệm thường xuyên không hề dễ dàng. Hầu hết chúng ta đều từng có những quyết định tài chính “trái tim lấn át lý trí” và mua sắm theo cảm xúc.

Dưới đây là 5 mẹo tâm lý đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả bạn có thể áp dụng ngay hôm nay để chi tiêu hợp lý hơn.

Đừng lưu thông tin thẻ trên thiết bị

Nhiều trang web và ứng dụng mua sắm thường gợi ý lưu thông tin thẻ tín dụng để thanh toán nhanh hơn. Tuy nhiên, sự tiện lợi này lại vô tình khuyến khích bạn “bấm mua” chỉ trong vài giây, trước khi kịp cân nhắc có thực sự cần món đồ đó hay không.

Thay vì lưu thông tin thẻ, hãy nhập thủ công mỗi lần thanh toán. Việc phải dừng lại vài phút tìm ví và gõ số thẻ sẽ tạo cho bạn “khoảng dừng” cần thiết để suy nghĩ kỹ hơn. Bên cạnh đó, không lưu thông tin thanh toán cũng giúp bạn giảm nguy cơ bị lộ dữ liệu trong trường hợp vi phạm bảo mật.

Ưu tiên dùng tiền mặt khi có thể

Các nghiên cứu chỉ ra rằng mọi người ít cảm thấy “đau ví” khi thanh toán bằng thẻ tín dụng so với tiền mặt, dẫn đến xu hướng chi tiêu nhiều hơn. Một nghiên cứu nổi tiếng của Prelec và Simester (2001) cho thấy, người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho cùng một sản phẩm nếu dùng thẻ tín dụng.

Tiền mặt mang lại cảm giác trực quan hơn: bạn thấy rõ từng tờ tiền rời khỏi ví. Dù không phải lúc nào cũng tiện, hãy cố gắng thanh toán bằng tiền mặt trong những giao dịch hằng ngày. Đây là cách hữu hiệu để bạn kiểm soát số tiền chi ra.

Quy đổi giá trị món đồ theo số giờ làm việc

Thay vì nghĩ “đôi giày này giá 500 nghìn đồng có đắt không?”, hãy tự hỏi: “Tôi phải làm việc bao nhiêu giờ để mua nó?”. Nếu bạn kiếm 50 nghìn/giờ, đôi giày tương đương với 10 giờ làm việc - hơn một ngày đi làm.

Cách suy nghĩ này giúp bạn đánh giá lại mức độ cần thiết của món đồ. Khi tủ giày đã đầy ắp, liệu bạn có muốn “đánh đổi” một ngày làm việc vất vả để có thêm một đôi mới?

Tự động hóa việc tiết kiệm

Một trong những rào cản lớn nhất với tiết kiệm là “khuynh hướng hiện tại”: ưu tiên sự thoải mái trước mắt hơn lợi ích dài hạn. Để vượt qua điều này, hãy tự động hóa các khoản tiết kiệm.

Bạn có thể yêu cầu chủ lao động trích một phần lương chuyển thẳng vào tài khoản tiết kiệm hoặc thiết lập lệnh chuyển tiền định kỳ mỗi tháng. Khi tiền tiết kiệm được chuyển đi ngay từ đầu, bạn sẽ không còn cảm giác phải “hy sinh” chi tiêu để dành dụm.

Áp dụng quy tắc 30 ngày trước khi mua món đồ lớn

Khi bị cám dỗ bởi một món đồ không thật sự cần, hãy cho mình 30 ngày suy nghĩ. Nếu sau 30 ngày, bạn vẫn muốn sở hữu và món đồ phù hợp với ngân sách, hãy mua. Còn nếu hứng thú đã qua đi, bạn vừa tiết kiệm được một khoản đáng kể.

Trong thời gian chờ, bạn cũng có thể tranh thủ tìm ưu đãi, so sánh giá hoặc cân nhắc lựa chọn thay thế hợp lý hơn. Quy tắc 30 ngày đặc biệt hữu ích với những khoản mua sắm giá trị cao.

Tiết kiệm không phải là hành trình ép buộc bản thân “thắt lưng buộc bụng”, mà là quá trình xây dựng những thói quen tài chính lành mạnh hơn. Chỉ cần áp dụng những mẹo trên, bạn sẽ thấy mình ít mua sắm bốc đồng hơn, kiểm soát chi tiêu tốt hơn và tiến gần hơn đến mục tiêu tài chính lâu dài.