"Hội chứng cơm chiên" có nguy hiểm không?
Nhiều người Mỹ bị ngộ độc mỗi năm do Bacillus cereus - loại vi khuẩn gây ra "hội chứng cơm chiên" dù đây không phải là quốc gia thích ăn cơm.
"Hội chứng cơm chiên" là gì?
"Hội chứng cơm chiên" là cách mà các chuyên gia dùng để gọi dạng ngộ độc thực phẩm do một loại vi khuẩn thích tấn công tinh bột gây ra, trong đó món ăn từ gạo là mục tiêu lớn nhất của chúng.
Giáo sư Philip Tierno, nhà vi trùng học tại Đại học Y tế Langone ở New York (Mỹ) cho biết, món cơm chiên là món ăn dễ chứa Bacillus cereus - thủ phạm của hội chứng này. Cơm chiên là cơm nguội còn sót lại của bữa ăn trước hoặc là cơm mới để nguội vài giờ rồi mới đem chiên. Cho nên khả năng Bacillus cereus tồn tại và sinh sôi trong cơm càng cao.
Vi khuẩn Bacillus cereus tiết ra tới 2 loại độc tố. Loại thứ nhất tiết ra ngay trong ruột non khi ăn món có vi khuẩn, khiến người bệnh bị tiêu chảy, chuột rút, buồn nôn. Các triệu chứng bắt đầu từ 6 - 15 giờ sau khi ăn.
Loại độc tố thứ 2 được vi khuẩn tiết ra sẵn trong thực phẩm trước khi được ăn, gây nôn và buồn nôn trong 30 phút - 6 giờ sau khi ăn.
Các triệu chứng thường giảm dần sau 1 ngày với người có sức khỏe bình thường. Tỉ lệ biến chứng nguy hiểm thấp và chỉ xảy ra ở người có hệ miễn dịch bị tổn thương, vừa phẫu thuật hay có sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch, bao gồm viêm màng não, hoại tử và viêm mô tế bào.
Nghiên cứu từng được công bố trên tạp chí khoa học Frontiers in Microbiology cho thấy, mỗi năm có tới 63.000 người Mỹ mắc "hội chứng cơm chiên" dù quốc gia này không phải là một trong những nước có cơm là món chính. Và đây mới chỉ là bề nổi của tảng băng chìm vì nhiều người khi bị hội chứng này ở mức độ nhẹ chỉ đơn giản là nằm nghỉ ngơi, tự tìm cách chiến đấu với cơn buồn nôn, tiêu chảy chứ không đi khám.
Theo GS. Enzo Palombo - chuyên gia về vi sinh tại Đại học Công nghệ Swinburne (Úc), trẻ em và người bệnh nền là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi mắc phải "hội chứng cơm chiên". Họ có thể cần được tới viện để chăm sóc y tế.
Cách phòng "hội chứng cơm chiên"
Bacillus cereus không phải nguyên nhân phổ biến gây ngộ độc thực phẩm như E.coli, Salmonella hay Campylobacter nên ít được chú ý. Để phòng "hội chứng cơm chiên", các chuyên gia khuyên mọi người lưu ý một số điều sau:
Bộ Y tế và dịch vụ dân sinh Mỹ cho biết, cách đối phó với vi khuẩn gây "hội chứng cơm chiên" là luôn giữ thực phẩm nóng trước khi ăn (trên 60 độ C) và thực phẩm lạnh (dưới 4 độ C). Bởi nhiệt độ thích hợp với vi khuẩn là mức nhiệt trong khoảng 5 - 60 độ C.
GS. Tierno cảnh báo rằng không nên để các món ăn trong nhiệt độ phòng quá 2 giờ. Trước khi ăn một món ăn đã bị nguội, nhất thiết phải hâm nóng nó. Thức ăn ở ngoài lâu hơn 4 giờ trở thành mối nguy hiểm thực sự. Nhiều người có thói quen để cơm nguội đi nhiều giờ đồng hồ để cơm không bị dính khi chiên và đó là lý do dù được chiên nóng lại, Bacillus cereus vẫn không bị tiêu diệt.
GS. Palombo lưu ý những quy tắc cơ bản khác bao gồm rửa tay trước khi ăn và trước khi chuẩn bị thức ăn, sử dụng dụng cụ sạch sẽ để không làm lây nhiễm chéo mầm bệnh từ thực phẩm sống sang thực phẩm chín.
Khi bị "hội chứng cơm chiên" ở mức độ nhẹ, bạn cần nghỉ ngơi và uống bù nước để chờ cơ thể tự đào thải các độc tố. Nếu gặp các triệu chứng nặng, nên đi viện ngay để được điều trị kịp thời.