Các phòng khám tư nhân 'lách luật' siêu âm giới tính thai nhi như thế nào?

Bất chấp luật cấm, vẫn lựa chọn giới tính thai nhi

Mặc dù Nghị định số 114/2006/NĐ-CP cấm công bố giới tính trước khi sinh có hiệu lực thi hành đã được hơn 10 năm, nhưng tình trạng khám, siêu âm để biết giới tính thai nhi vẫn xảy ra ngày càng công khai, thậm chí còn được hỗ trợ bởi nhiều công nghệ, giải pháp hiện đại. Một phần do yêu cầu, một phần do lợi nhuận mà hầu hết phòng khám tư đều công bố giới tính thai nhi. 

Theo Nghị định, có 3 nhóm hành vi bị nghiêm cấm gồm: tuyên truyền, phổ biến phương pháp tạo giới tính thai nhi với nhiều hình thức; chẩn đoán giới tính thai nhi; phá thai vì lý do lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Tương ứng mức xử phạt từ 500 ngàn - 1 triệu đồng; 3-7 triệu đồng và 7- 15 triệu đồng. Ngoài ra, còn có hình phạt bổ sung như: Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 1 đến 6 tháng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm các quy định trên.

Để lách quy định cấm, nhiều bác sĩ không tiết lộ giới tính thai nhi mà lại nói nhỏ: “Giống mẹ rồi”, “Giống ba nha”, “Chuẩn bị váy cho con đi”, “Làm bà nội nha!”...

Đơn cử, năm 2014, ở Đồng Xoài đã có một đại gia bỏ hẳn nửa tỷ đồng sang Thái Lan thụ tinh nhân tạo với mục đích “chắc chắn con trai”. Nếu chiếu theo luật thì đó là hành vi vi phạm. Nhưng sẽ không thể xử phạt được bởi họ sẽ có lý do khác biện minh phù hợp.

Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Vinh, Phó giám đốc Bệnh viện quân dân y 16, Binh đoàn 16 chia sẻ, cấm tiết lộ giới tính thai nhi ở bệnh viện đã khó, ở phòng khám tư lại càng khó hơn. Bởi không có bất cứ bút tích nào chứng minh bác sĩ đã tiết lộ điều “bí mật” cho sản phụ. Đặc biệt người khám nói từ lóng, bóng gió xa gần, nôm na về giới tính thì càng không có cơ sở xử phạt. Vẫn biết lựa chọn giới tính thai nhi là hành vi pháp luật nghiêm cấm, vừa là vấn đề đạo đức xã hội nhưng việc này phức tạp, rất khó để không bị “lách”.

Nhiều năm trước, Bộ Y tế đã có đề án can thiệp giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh bằng việc hỗ trợ tiền mặt cho gia đình sinh con gái; ưu đãi trong học tập, lập nghiệp, phát triển kinh tế... Tuy nhiên, đề xuất này chưa được Chính phủ thông qua.

Mất cân bằng giới tính đã dẫn đến những hệ lụy xấu như không có việc làm, nạn mại dâm, buôn bán phụ nữ, trẻ em và tảo hôn... Vì vậy, để tránh tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi thì cần đẩy mạnh tuyên truyền làm thay đổi nhận thức của mọi người. Đồng thời, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc quan tâm nhiều hơn nữa để nâng cao vị thế phụ nữ, xóa bỏ tư tưởng “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô” vốn đã ăn sâu trong đời sống nhân dân nhiều đời qua. 

Gần 3.000 trường hợp sinh con thứ ba trong 6 tháng

Theo báo cáo từ Chi cục Dân số - Sở Y tế Hà Nội, tính đến hết tháng 6/2024, số con sinh thứ ba trở lên trên địa bàn thành phố là 2.950 trẻ, giảm 155 trẻ so với cùng kỳ năm 2023, theo An ninh Thủ đô.

Trong khi đó, một bộ phận người dân còn tâm lý muốn có nhiều con, nhất là vẫn còn tư tưởng "trọng nam, khinh nữ", dẫn đến tỷ số giới tính khi sinh của thành phố vẫn còn ở mức cao so với mặt bằng chung của cả nước, tuy đang có xu hướng giảm nhưng không bền vững. 

Trước thực trạng trên, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung đề nghị cần nghiêm túc đánh giá, kiểm điểm tình hình thực hiện của các địa phương. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, các nội dung và giải pháp thực hiện công tác dân số ở các cấp. 

Đặc biệt, ông Chung đề nghị phải tăng cường công tác thanh tra đối với các hoạt động can thiệp lựa chọn giới tính thai nhi theo quy định để hạn chế tối đa chênh lệch giới tính khi sinh.