Giáo sư Đại học Harvard: So sánh trẻ với trang giấy trắng là sai lầm

Sau nhiều năm nghiên cứu chuyên sâu về giáo dục con cái, giáo sư Steven Pinker của Đại học Harvard (Mỹ) nhận ra, hầu hết cha mẹ đều tin rằng, mỗi đứa trẻ sinh ra giống như một trang giấy trắng. Bức tranh cuối cùng được tạo ra chính là tác phẩm của người lớn. Vì thế, nhiều cha mẹ cảm thấy áp lực vì cho rằng nếu tô vẽ, giáo dục không tốt có thể làm hỏng cả bức tranh tương lai của đứa trẻ. Cha mẹ cũng sẽ bối rối bởi thực tế con cái không lớn lên theo cách mình muốn hay theo cách mình dạy.

Trong cuốn sách “Blank Slate”, giáo sư Stephen Pinker đã chỉ trích quan điểm coi trẻ em như trang giấy trắng. Theo Giáo sư Steven Pinker, gen ảnh hưởng tới chỉ số IQ và nó sẽ tăng theo độ tuổi. Một đứa trẻ hoàn toàn không giống như trang giấy trắng. Chúng đến với thế giới này với 1 cấu hình gen hoàn chỉnh, khi càng lớn, ảnh hưởng của gen đối với trẻ càng tăng. Cho nên, cha mẹ thực ra là một trong số những ngoại cảnh tác động đến quá trình trưởng thành của con chứ không phải là người tiên phong vẽ lên trang giấy trắng.

Gen có ảnh hưởng lớn không chỉ đến chỉ số IQ của một người mà còn ảnh hưởng đến tính cách của người đó, tức là tính khí bẩm sinh. Tính cách của một đứa trẻ bị ảnh hưởng rất nhiều bởi gen, chúng sở hữu một số tính cách bẩm sinh. Trên thực tế cho thấy, những đứa trẻ do cùng cha mẹ sinh ra nhưng có thể có tính khí khác nhau.

Tính khí bẩm sinh của một đứa trẻ là gì?

Các nhà tâm lý học Alexander Thomas và Stella Keith đã phát hiện ra rằng, khi phân tích hành vi của trẻ em, mọi người đã bỏ qua một khía cạnh quan trọng - tính khí bẩm sinh của trẻ. Tính khí bẩm sinh có thể quan sát ở trẻ ngay ở thời điểm sơ sinh và nó vẫn giữ nguyên khi đứa trẻ lớn lên. Sau một nghiên cứu theo dõi dài hạn trên hàng trăm trẻ em, các nhà nghiên cứu đã đưa ra 9 khía cạnh liên quan tới tính cách của trẻ như sau:

1. Cách ứng xử

2. Đồng hồ sinh học

3. Phản ứng với những điều mới

4. Khả năng thích nghi với môi trường mới

5. Sự nhạy cảm

6. Tâm lý

7. Động cơ cố gắng

8. Sự mất tập trung

9. Sự chú ý

Chính kết quả nghiên cứu này cho phép các bậc cha mẹ đánh giá cao và chấp nhận tính khí bẩm sinh của con cái, đồng thời đặt nền tảng cho các nghiên cứu di truyền sau này. Có 3 yếu tố chính ảnh hưởng tới tính cách của một đứa trẻ. Đó là:

• Di truyền
• Môi trường chia sẻ (gia đình)
• Môi trường không chia sẻ (các yếu tố bên ngoài gia đình)

Chuyên gia nhận thấy “môi trường không chia sẻ” thậm chí còn ảnh hưởng đến trẻ nhiều hơn là “môi trường chia sẻ”. Tức là một đứa trẻ được hình thành một phần do di truyền và một phần bởi những trải nghiệm độc đáo của bản thân trong cuộc sống.

Mỗi đứa trẻ là một hạt giống

Giáo sư Steven Pinker nghĩ đứa trẻ giống như một hạt giống. Tất cả những gì cha mẹ phải làm là đặt hạt giống ở nơi có ánh sáng mặt trời, tưới nước thường xuyên, cắt tỉa cành lá, chăm sóc. Miễn là những công việc phụ trợ này được thực hiện tốt và có một môi trường thích hợp để sinh trưởng thì hạt giống sẽ phát triển mạnh mẽ.

Cha mẹ không cần phải can thiệp quá mức, thậm chí thay đổi hướng của hạt giống, nó không giúp ích gì cả. Nếu bạn gieo hạt giống hoa hồng, dù có trồng trên đất màu mỡ và bón phân đắt tiền cũng không thể ra hoa mẫu đơn được.

Do đó, cha mẹ cần hiểu con mình và tạo ra một môi trường chất lượng cao phù hợp với sự phát triển tự nhiên của chúng. Nếu là cây thủy sinh thì nên trồng dưới nước chứ không nên trồng trên đất. Bón phân đắt tiền nhất và cho rằng đó là vì lợi ích của con - thực sự không cần thiết.