Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam bao nhiêu?

Nhu cầu toàn cầu tăng cao

Đầu tư cho thị trường trung tâm dữ liệu toàn cầu trong năm 2024 đã đạt đỉnh mới, trong bối cảnh nhu cầu đối với trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng tăng cao. Nghiên cứu của McKinsey công bố vào cuối năm 2024 cho thấy, nhu cầu toàn cầu đối với trung tâm dữ liệu có thể tăng 19 - 22% từ năm 2023 đến 2030, để đạt nhu cầu hàng năm từ 117 đến 219 gigawatts (GW). Trong khi nhu cầu hiện tại chỉ ở mức 60GW.

Trong năm 2024, các "đại gia" công nghệ như: Microsoft, Meta, Alphabet hay Amazon đã đầu tư hơn 200 tỷ USD chủ yếu vào các trung tâm dữ liệu và phát triển các công cụ liên quan đến AI. Các hoạt động đầu tư vào trung tâm dữ liệu phát triển AI được dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2025 trước nhiều thông tin về các khoản đầu tư lớn.

Thực tế cho thấy, phần lớn nguồn cung trung tâm dữ liệu tại châu Á hiện nay vẫn chưa được trang bị để lưu trữ máy chủ AI. Hầu hết là vẫn các trung tâm dữ liệu với công suất 10 - 40MW tập trung tại các thị trường phát triển. Đây được xem là sức hút đầu tư để nâng cấp và xây dựng mới các trung tâm dữ liệu phát triển AI với công suất lớn hơn tại thị trường này.

Báo cáo từ MSCI Real Capital Analytics cho thấy, tổng lượng giao dịch trung tâm dữ liệu tại khu vực châu Á trong năm 2024 đạt USD 21,6 tỷ USD, gấp gần 10 lần năm 2023. Dẫn đầu về vốn đầu tư vẫn là các thị trường phát triển như Úc (39%), Nhật Bản (31%), Singapore (8%) và Hong Kong (8%).

Tại Đông Nam Á, các nền kinh tế trong khối ASEAN đã đưa ra chiến lược quốc gia về AI, điển hình là NAIS 2.0 của Singapore tích hợp công nghệ vào nhiều lĩnh vực khác nhau.

Nhận định thị trường trung tâm dữ liệu tại các thị trường châu Á, ông Thomas Rooney - Phó Giám đốc Bộ phận Dịch vụ công nghiệp, Savills Hà Nội cho biết: “Nhu cầu đối với trung tâm dữ liệu tại châu Á hiện nay là rất lớn, đặc biệt tại các thị trường nhóm 1 như Seoul, Tokyo, Hong Kong, Kuala Lumpur, Singapore hay Bangkok. Tuy nhiên, với mức độ cạnh tranh cao, các thị trường này cho thấy tốc độ tăng giá thuê giảm. Trong khi đó, các thị trường Nhóm 2 như Johor, Hà Nội, TP.HCM hay Bengaluru lại cho thấy sức hút khi đang trong thời kỳ tăng trưởng về giá thuê”.

Chiến lược của Việt Nam đến năm 2030 xác định rõ, AI là một lĩnh vực công nghệ nền tảng của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, góp phần quan trọng tạo bước đột phá về năng lực sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế tăng trưởng bền vững.

Trước sức cạnh tranh trong khu vực, lợi nhuận từ đầu tư tại thị trường nhóm 1 như Seoul, Tokyo, Bangkok hay Singapore bắt đầu giảm, với lợi nhuận trung bình khoảng 5%. Trong khi đó, đầu tư trung tâm dữ liệu tại các thị trường mới nổi như Việt Nam hay Ấn Độ được kỳ vọng mang lại lợi nhuận cao hơn, dao động từ 9,5% - 10%, từ đó thu hút sự quan tâm ngày một lớn từ các nhà đầu tư.

Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam bao nhiêu?

Theo báo cáo chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu năm 2025 do Cushman & Wakefield thực hiện trên 90 cụm phát triển trung tâm dữ liệu của 26 thành phố cho thấy, Việt Nam có chi phí xây dựng trong nhóm thấp nhất khu vực Châu Á Thái Bình Dương.

Cụ thể, chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu theo tiêu chuẩn trung bình tại Việt Nam đạt 6.935.600 USD/megawatt, tăng 3.5% so với cùng kỳ năm trước (tương đương với 175.470.680.000 VND/megawatt), trong đó, chi phí cho hệ thống điện chiếm 26%, theo sau là hệ thống cơ khí và xây dựng lần lượt là 13%.

Các chi phí khác bao gồm hệ thống làm mát, hệ thống an toàn và phòng cháy chữa cháy, hệ thống bảo vệ, giá đỡ, tủ kệ, thiết bị và dây cáp. Giá đất chỉ chiếm 5% tổng chi phí, với mức giá đất trung bình có vị trí ở khu vực ngoại ô đi kèm với cơ sở hạ tầng sẵn có tại TPHCM và Hà Nội đạt 209 USD/m2. 

Các doanh nghiệp tiên phong như Apple, Intel, Canon, Samsung, LG, LEGO, Airbus và các tổ chức toàn cầu khác đã bắt đầu hợp tác với các đối tác tại Việt Nam để thiết lập các chiến lược chuyển đổi số như một phần của cách tiếp cận toàn diện đối với kinh doanh toàn cầu.

Chính phủ Việt Nam cũng đã công bố Dự án Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, nhằm lưu trữ dữ liệu chính phủ một cách an toàn hơn khi tiến tới số hóa mạnh mẽ trong khu vực công. Những nỗ lực này thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp tiên phong và mở rộng năng lực các trung tâm dữ liệu tại Việt Nam.

Theo số liệu năm 2024 của Cushman & Wakefield, Việt Nam đang sở hữu 51MW công suất trung tâm dữ liệu đang hoạt động, 11MW đang xây dựng và dự kiến sẽ có thêm 28MW trong tương lai. Hiện tại, TPHCM chiếm 50% công suất hoạt động của Việt Nam, chủ yếu do các nhà cung cấp viễn thông trong nước chi phối.

Tuy nhiên, bối cảnh này dự kiến sẽ thay đổi khi chính phủ Việt Nam công bố Luật Viễn thông, giúp đơn giản hóa các quy trình liên quan đến định vị dữ liệu và hủy bỏ giới hạn sở hữu nước ngoài đối với các nhà cung cấp dữ liệu và đám mây, cho phép sở hữu nước ngoài tại quốc gia này.

Những miễn trừ này từ các rào cản gia nhập thị trường thông thường tại Việt Nam sẽ thu hút nhiều nhà vận hành quốc tế hơn, với STT Telemedia Global Data Centres đã công bố liên doanh với VNG Corporation, Alibaba và tập đoàn công nghiệp Hàn Quốc Hyosung Corporation, gần đây đã công bố kế hoạch hoặc bày tỏ sự quan tâm đến việc phát triển các trung tâm dữ liệu tại TPHCM.

Viettel đã công bố rằng họ đã hợp tác với Singtel để phát triển một tuyến cáp ngầm kết nối Việt Nam với Singapore và các nước láng giềng Đông Nam Á, bao gồm Campuchia, Thái Lan và Malaysia. Nhà cung cấp viễn thông quốc gia cũng đang lên kế hoạch cho ít nhất hai tuyến cáp thuộc sở hữu của Việt Nam sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030, ưu tiên các tuyến đường ngắn hơn đến các trung tâm kỹ thuật số khác của Châu Á để hỗ trợ chính phủ trong việc xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tại Việt Nam.

“So với các thị trường trưởng thành, thị trường trung tâm dữ liệu tại Việt Nam vẫn còn đang trong giai đoạn sơ khai với tốc độ phát triển ‘khiêm tốn’ hơn. Tuy nhiên, với chi phí xây dựng và giá đất cạnh tranh, cùng với vị trí địa lý đắc địa, Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành một thị trường trung tâm dữ liệu và điều này được chứng minh qua mức độ quan tâm từ các nhà vận hành quốc tế.

Mặc dù các rào cản hiện tại đã hạn chế khối lượng đầu tư thực tế, nhưng sự minh bạch ngày càng tăng, sự cởi mở đối với đầu tư nước ngoài và cải cách quy định của quốc gia sẽ tạo ra nhiều cơ hội hơn cho các nhà đầu tư quốc tế và thúc đẩy sự phát triển của ngành,” bà Trang Bùi, Tổng Giám Đốc Cushman & Wakefield chia sẻ.

Tại Việt Nam, tình trạng mất điện thường xuyên xảy ra do lưới điện quốc gia gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong giờ cao điểm. Chính phủ đang nỗ lực bổ sung khoảng 6,6 GW công suất điện, nhưng việc này có thể mất nhiều năm để hoàn thành.

Ngoài ra, các quy định pháp lý và thủ tục hành chính phức tạp cũng là một rào cản lớn. Việc xin các giấy phép cần thiết và điều hướng bối cảnh pháp lý rộng hơn ở Việt Nam có thể gặp nhiều khó khăn. Cuối cùng, nguồn lao động có tay nghề trong lĩnh vực xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu vẫn còn hạn chế. Điều này đặc biệt đúng ở các thị trường mới nổi, nơi các nhóm nhân lực có khả năng xây dựng các công trình công nghiệp quy mô lớn hoặc yêu cầu độ tin cậy cao vẫn còn tương đối nhỏ.

Sự phát triển liên tục của AI trong năm 2025 được nhận định sẽ tiếp tục làm gia tăng nhu cầu về hạ tầng, buộc thị trường phải cân nhắc về địa điểm đặt các trung tâm dữ liệu và đảm bảo nguồn điện trong bối cảnh nhu cầu tăng cao.

"Việt Nam cần tận dụng lợi thế về chi phí nhân công và nguồn nhân lực trẻ để cạnh tranh với các quốc gia khác. Song song với đó là ưu tiên hoàn thiện các khung pháp lý, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng điện, đảm bảo cơ sở điện lưới, an ninh mạng, nâng cao nhận thức về dữ liệu và thúc đẩy chia sẻ dữ liệu. Đồng thời cũng cần học hỏi từ các mô hình thành công về việc xây dựng hệ sinh thái AI bền vững” - ông Thomas nhấn mạnh.