Cần bảo đảm công bằng cho các hộ kinh doanh về ngưỡng doanh thu chịu thuế

Trước hàng loạt các ý kiến trái chiều về mức thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh là 150 triệu đồng, tăng 50 triệu so với hiện hành được cơ quan soạn thảo đề xuất, Bộ Tài chính đã lên tiếng phản hồi. 

Theo lý giải của cơ quan này, ngưỡng thu nhập không chịu thuế căn cứ vào chỉ số lạm phát và tình hình thực tế. Nếu căn cứ vào chỉ số lạm phát thì ngưỡng doanh thu tính thuế chỉ khoảng 130 triệu đồng, tuy nhiên, để hỗ trợ hộ cá nhân kinh doanh, Bộ đã đề xuất nâng lên mức 150 triệu đồng. Việc nâng mức giảm thuế đối với hộ kinh doanh lên 200 - 300 triệu đồng sẽ ảnh hưởng đến số thu ngân sách Nhà nước tại địa phương, nhất là các địa phương có số thu thấp.

Bên cạnh đó, quy định này sẽ không khuyến khích các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp (doanh nghiệp cứ phát sinh doanh thu phải nộp thuế giá trị gia tăng). Chính vì vậy, ban soạn thảo giữ quan điểm mức doanh thu 150 triệu đồng.

Mặc dù vấn đề ngưỡng không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) của cá nhân, hộ kinh doanh sẽ tiếp tục được bàn thảo, tuy nhiên, trước ý chí của cơ quan soạn thảo, không ít ý kiến cho rằng, nếu giữ nguyên ở mức 150 triệu như đề xuất sẽ dẫn đến nhiều bất cập. Nhất là khi tại Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 01/2024 mới đây, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân để tháo gỡ khó khăn cho người dân.

Do đó, nếu vẫn giữ ngưỡng 150 triệu đồng như quan điểm của Bộ Tài chính thì sự bất hợp lý sẽ càng gia tăng khi so sánh giữa cá nhân kinh doanh và cá nhân làm công ăn lương. Chưa kể, trường hợp Luật có hiệu lực sớm nhất vào năm 2025 thì tới lúc đó ngưỡng 150 triệu đồng sẽ càng lạc hậu.

Nhìn nhận xoay quanh vấn đề về ngưỡng doanh thu chịu thuế với cá nhân, hộ kinh doanh được đề xuất tại Dự án Luật (sửa đổi), PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho rằng, quy định mức doanh thu 100 triệu đồng/năm đối với cá nhân, hộ kinh doanh đến nay đã lạc hậu, trong bối cảnh các chỉ tiêu về kinh tế, nhất là chỉ số giá tiêu dùng, đã thay đổi nhiều. Chính vì vậy, để phù hợp với thực tiễn và bảo đảm công bằng cho các hộ kinh doanh, việc xem xét nâng mức doanh thu chịu thuế là việc cần thiết.

Tuy nhiên, với mức 150 triệu đồng/năm như Dự thảo đưa ra vẫn chưa phù hợp, bởi, thực tế ngưỡng chịu thuế này phản ánh chi phí thu nhập cũng như các vấn đề liên quan tới thu nhập của người tham gia vào hoạt động kinh doanh. Vì thế thông thường người ta lấy mức gần với ngưỡng thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân ở các biểu thuế chuyển sang.

“Chúng ta biết rằng với mức 150 triệu tương đối thấp so với mức hiện nay chúng ta đang định sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân. Vì thế quan điểm của tôi là Bộ Tài chính cũng nên xem xét ngưỡng chịu thuế của các hộ gia đình và cá nhân kinh doanh ở mức phù hợp”, vị chuyên gia này bày tỏ.

Liên quan đến những lo ngại của Bộ Tài chính về việc áp dụng ngưỡng chịu thuế cao hơn sẽ không khuyến khích các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp, một số ý kiến cũng cho rằng, ngưỡng doanh thu không hẳn là lý do khiến các hộ gia đình cân nhắc lựa chọn thành lập doanh nghiệp, mà họ quan tâm nhiều hơn vào thể chế, môi trường kinh doanh, chính sách thuế, thủ tục hành chính… do đó, các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu thực hiện cải cách các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực kế toán, thuế, để tạo sự công bằng giữa các loại hình, bám sát với thực tế phát triển.

Trước đó, góp ý về vấn đề này tại Dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), nhiều cơ quan, đơn vị cũng đề xuất nâng mức chịu thuế của các hộ gia đình và cá nhân kinh doanh ở ngưỡng cao hơn mức 150 triệu mà Bộ Tài chính đã đưa ra như: Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị nâng mức doanh thu chịu thuế lên khoảng 180 - 200 triệu đồng/năm và phân loại ngưỡng chịu thuế theo ngành nghề; tỉnh Quảng Ngãi đề nghị ngưỡng dưới 300 triệu đồng; Bộ Giao thông Vận tải góp ý con số 250 triệu đồng; Hội tư vấn thuế Việt Nam đề xuất mức 180 - 240 triệu đồng;…

Được biết, dự kiến Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Nếu đề nghị được chấp thuận, Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến đối với dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024).