Ăn chay kiêng những gì? Những thực phẩm được xem là 'tối kỵ' đối với người ăn chay

Các hình thức ăn chay phổ biến

Ăn thuần chay

Ăn thuần chay là hình thức ăn uống không hấp thu bất kỳ loại sản phẩm có nguồn gốc từ động vật, bao gồm cả thịt, cá, trứng, các sản phẩm từ sữa, gelatin hoặc collagen có nguồn gốc từ động vật.

Ăn thuần chay thô

Chế độ ăn thuần chay thô tương tự như với ăn thuần chay. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây chính là thực phẩm được sử dụng còn tươi sống hoặc chỉ được nấu ở nhiệt độ từ 40 - 48 độ C. 

Ăn chay linh hoạt

Ăn chay linh hoạt còn được gọi là ăn bán chay. Chế độ này sẽ chú trọng tiêu thụ thực vật, song vẫn có thể bổ sung thêm một lượng đồ ăn nhỏ từ động vật.

Ăn chay Pescetarian

Người ăn chay Pescatarian sẽ không tiêu thụ bất cứ thực phẩm nào có nguồn gốc từ thịt, nhưng được ăn cá nhằm bổ sung thêm acid béo omega-3 cho cơ thể.

Kiểu ăn chay Lacto-ovo

"Lacto" tiếng Latin có nghĩa là sữa, "ovo" nghĩa là trứng. Đây là kiểu ăn chay không tiêu thụ thịt động vật dưới mọi hình thức nhưng vẫn ăn trứng và các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa. 

Tác dụng của việc ăn chay đối với sức khỏe

Lợi ích khi ăn chay khoa học

Ăn chay đúng và khoa học sẽ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe và vóc dáng.

Ăn chay giúp hỗ trợ giảm cân và phòng ngừa nhiều căn bệnh liên quan đến thừa cân, béo phì, huyết áp cao, đái tháo đường… hay các chứng nguy hiểm liên quan đến tim mạch.

Chất xơ dồi dào trong trái cây và rau xanh giúp đào thải chất độc, giảm thiểu các chứng bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe cho hệ tiêu hóa.

Ngoài ra, chế độ ăn chay lành mạnh cũng giúp cơ thể trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát, dưỡng da sáng khỏe, hạn chế tình trạng mụn hiệu quả.

Tác hại khi ăn chay không đúng cách

Ăn chay trường có thể gây thiếu hụt lượng dinh dưỡng nhất định. Bởi nguyên do là một số chất dinh dưỡng trong thực phẩm không thể đủ để cung cấp cho cơ thể so với thịt động vật.

Không ít nghiên cứu đã chứng minh việc ăn chay có nguy cơ thiếu hụt protein, canxi, sắt, iốt và vitamin B12 cao hơn. Đặc biệt, đối với trẻ em thì việc ăn chay có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thể chất và trí não.

Nếu chế độ ăn chay của bạn không được bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là những dưỡng chất như vitamin B12, axit folic, sắt… thì cơ thể sẽ dễ bị suy nhược, mệt mỏi, chóng mặt… Nghiêm trọng hơn là dẫn đến bệnh thiếu máu với nhiều triệu chứng khôn lường.

Ngoài ra, các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bao gồm collagen, axit amin, elastin… thường có nhiều ở thịt động vật. Nếu bạn không cung cấp đủ chúng từ các thực phẩm thay thế thì sẽ khiến sự đàn hồi, săn chắc của cơ bắp bị giảm. Từ đây, cơ thể sẽ xuất hiện tình trạng lão hóa nhanh và mạnh hơn, đồng thời gây ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ.

Ăn chay kiêng những gì?

Ăn chay kiêng những gì hay những thực phẩm nào không được dùng khi ăn chay là điều mà không phải ai cũng biết. Cùng tìm câu trả lời với thông tin dưới đây!

Ăn chay kiêng những gì đầu tiên? - Kiêng thịt

Nói đến ăn chay, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến việc không ăn thịt. Hiện tại, có đa dạng hình thức ăn chay với nhiều chế độ dinh dưỡng khác nhau. Có người ăn chay không ăn thịt, cũng có người không ăn thịt đỏ nhưng vẫn ăn thịt gia cầm…

Có thể thấy, mỗi hình thức ăn chay khác nhau sẽ có chế độ dinh dưỡng khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết người ăn chay sẽ kiêng thịt, đây là nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất đối với việc ăn chay.

Theo quan niệm trong Phật giáo, ăn thịt là sát sinh và được xem là ăn mặn.

Kiêng các thực phẩm có nguồn gốc động vật

Tương tự như kiêng thịt, các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như trứng, sữa, yến sào, mật ong, collagen… cũng được nhiều người ăn chay hạn chế. 

Tuy nhiên, nhiều trường hợp tùy theo từng trường phái ăn chay khác nhau mà mỗi người sẽ có lựa chọn phù hợp. Cụ thể như:

- Trường phái ăn chay thuần: Kiêng thịt và tất cả những loại chế phẩm khác từ động vật.

- Trường phái ăn chay có trứng - sữa: Kiêng thịt và các chế phẩm động vật khác nhưng được ăn thêm trứng, sữa.

- Trường phái ăn chay có trứng: Kiêng thịt và các chế phẩm động vật khác nhưng được ăn trứng.

- Trường phái ăn chay có sữa: Kiêng thịt và các chế phẩm động vật khác nhưng được bổ sung thêm sữa.

Kiêng ngũ vị tân

Ăn chay kiêng thịt, kiêng thực phẩm từ động vật là điều mà mọi người thường biết. Song, có một số loại gia vị cũng được xem là cấm kỵ trong ăn chay.

Tại sao ăn chay không ăn hành tỏi?

Người ăn chay thường phải kiêng ngũ vị tân, bao gồm các gia vị như tỏi, hành, củ kiệu, hẹ. 

Nguyên nhân xuất phát từ việc ăn chay giúp mọi người hạn chế sân si, nóng nảy trong người. Các gia vị kể trên đều có tính cay nồng, dễ khiến cơ thể và tính khí của con người nóng nảy và dễ bị kích động hơn bình thường.

Các Phật tử được khuyên không nên ăn ngũ vị tân, tuy vậy, nếu bạn không phải là Phật tử và không ăn chay thì vẫn có thể ăn chúng nhưng nên hạn chế.

Kiêng thực phẩm kích thích

Ăn chay kiêng những gì tiếp theo - Câu trả lời là các thực phẩm có tính kích thích, gồm: rượu bia, thuốc lá, cà phê... Những thực phẩm này ảnh hưởng đến thần kinh và trí não của con người. 

Uống quá nhiều rượu bia khiến con người khó kiểm soát suy nghĩ và hành vi. Bên cạnh đó, những thực phẩm này cũng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nên cần hạn chế.

Những lưu ý bạn cần biết khi ăn chay

Nên chuẩn bị gì khi bắt đầu ăn chay? 

Theo chuyên gia, người muốn thực hiện các chế độ ăn chay cần phải có sự tìm hiểu nhất định về khái niệm, tác dụng và các thực phẩm trong ăn chay.

Nguồn thực phẩm lành mạnh mà người ăn chay nên sử dụng là:

- Các loại đậu: Đậu Hà Lan, đậu nành, đậu xanh…

- Các loại hạt: Óc chó, hạnh nhân, hạt dẻ, hạt điều, hạt lanh, hạt chia…

- Trái cây: Dâu, chuối, táo, cam, đào, lê, dưa…

- Các loại rau: Bông cải xanh, rau lá xanh sẫm, cà rốt, cà chua…

- Ngũ cốc: Gạo, yến mạch, lúa mì…

- Protein: Men dinh dưỡng, đậu phụ hoặc các sản phẩm từ sữa, trứng (nếu được sử dụng)

- Chất béo thực vật: Dầu oliu, dầu dừa…

Những lưu ý khác dành cho người mới ăn chay

Người mới ăn chay để đảm bảo sức khỏe, cần lưu ý những điều sau:

- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ và phong phú, chú trọng nguồn đạm từ thực vật và các loại vitamin.

- Không nên đột ngột thực hiện ngay chế độ ăn chay trường mà cần cắt giảm dần dần để cơ thể kịp thích nghi.

- Nếu chọn chế độ ăn chay có trứng và sữa, hãy điều chỉnh với liều lượng và tần suất sử dụng phù hợp.

- Cân đối lượng tinh bột cung cấp cho cơ thể, tránh tình trạng thiếu hụt tinh bột và năng lượng cho các hoạt động hằng ngày.

- Ăn chay kết hợp tập luyện nhẹ nhàng để cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh.