Vén màn làm đẹp bằng máu tự thân: Chuyên gia cảnh báo những biến chứng rủi ro đến các tín đồ làm đẹp

 Dịch vụ làm đẹp bằng PRP (huyết tương giàu tiểu cầu) hiện đang nở rộ trên mạng xã hội và các nền tảng quảng cáo trực tuyến. Từ spa nhỏ lẻ, phòng khám thẩm mỹ cho đến các bệnh viện thẩm mỹ lớn, không ít nơi đã tư vấn, chào mời và cung cấp dịch vụ PRP với mức giá dao động từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng, bất chấp thực tế là phương pháp này chưa được Bộ Y tế cấp phép áp dụng trong lĩnh vực làm đẹp tại Việt Nam.

Trước thực trạng đó, các chuyên gia trong ngành y tế đã lên tiếng cảnh báo về những rủi ro nghiêm trọng mà người tiêu dùng có thể đối mặt nếu tiếp tục không tìm hiểu kỹ mà chỉ nghe theo quảng cáo.

Các chuyên gia trong ngành y tế cho rằng việc thực hiện PRP tại các cơ sở thẩm mỹ không có giấy phép hành nghề là một mối nguy hiểm tiềm tàng. Đặc biệt, các cơ sở này thường hoạt động theo kinh nghiệm cá nhân thay vì dựa trên những tiêu chuẩn chuyên môn được quy định rõ ràng. Chính vì vậy, người tiêu dùng không thể chắc chắn về chất lượng dịch vụ mà họ nhận được so với số tiền bỏ ra.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo của Bộ Y tế, PRP chỉ thực sự có tác dụng trong điều trị chấn thương cơ xương khớp và nha khoa, chưa có đủ cơ sở khoa học để khẳng định hiệu quả trong thẩm mỹ. Việc quảng cáo PRP có khả năng "cải lão hoàn đồng" hay "trẻ hóa da" là điều cần phải xem xét một cách thận trọng.

Một vấn đề nghiêm trọng khác là việc PRP là một kỹ thuật xâm lấn, đòi hỏi phải được thực hiện trong môi trường y tế vô trùng. Việc lấy máu và xử lý huyết tương không đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng, bao gồm các bệnh truyền nhiễm như HIV và viêm gan B.

Hơn nữa, nếu quy trình không được giám sát bởi bác sĩ có chuyên môn, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhiễm khuẩn huyết, viêm mô tế bào, hay thậm chí tử vong do sự phát triển của cục máu đông.

Bác sĩ Cao Ngọc Bích, Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật thẩm mỹ TP.HCM chia sẻ,  chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh tính hiệu quả của PRP trong việc làm đẹp. Cũng theo bác sĩ, phương pháp này có thể gây tổn thương lâu dài nếu không được thực hiện đúng cách. Nếu quá trình ly trích huyết tương không đảm bảo vô trùng, các vi khuẩn và nấm có thể phát triển, gây các bệnh lý về da, từ viêm da đến nhiễm trùng nghiêm trọng.

Đặc biệt, khi các thẩm mỹ viện không đủ điều kiện và không có chuyên môn trong việc lấy máu và xử lý huyết tương, nguy cơ nhiễm trùng huyết hoặc vỡ mạch do kỹ thuật không chuẩn xác là rất lớn.

Phân tích về điều này, theo bác sĩ, dược sĩ Trương Ngọc Huy, hiện nay tại TP.HCM chưa có văn bản chính thức từ Sở Y tế TP.HCM cho phép áp dụng phương pháp ly trích huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) để điều trị sẹo lồi hay trẻ hóa da. Điều này đồng nghĩa với việc việc thực hiện các dịch vụ làm đẹp bằng PRP tại nhiều cơ sở hiện nay hoàn toàn trái phép và không có sự kiểm soát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng.

Bác sĩ Huy cũng cảnh báo rằng, mặc dù PRP đang được quảng cáo rộng rãi tại các spa và thẩm mỹ viện, nhưng đây là phương pháp chưa được cấp phép, gây ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe khách hàng.

Về cơ sở lý thuyết của phương pháp PRP, bác sĩ Huy giải thích rằng máu của con người bao gồm huyết tương và các tế bào máu: hồng cầu (chiếm khoảng 93%), bạch cầu (6%) và tiểu cầu (1%). Trong đó, huyết tương giàu tiểu cầu chỉ chiếm một phần rất nhỏ của máu.

Để thực hiện PRP, cần lấy máu từ cơ thể, sau đó tách huyết tương qua quá trình ly tâm với tốc độ lên tới 3.500 vòng/phút. Tuy nhiên, hầu hết các cơ sở làm đẹp ở TP.HCM chỉ sử dụng bơm tiêm để tiêm vào da, thậm chí có cơ sở quảng cáo rằng họ sử dụng "bơm tiêm có laser dẫn đường", tiêm hàng chục mũi, mỗi mũi tiêm chứa một lượng PRP rất nhỏ.

Bác sĩ Huy nhấn mạnh rằng tiểu cầu có tính chất nhờn và bóng, do đó khi tiêm vào da, khách hàng sẽ có cảm giác làn da trở nên căng bóng, mịn màng ngay lập tức. Tuy nhiên, đây là cảm giác tạm thời và không phản ánh hiệu quả lâu dài của phương pháp. Cơ chế hoạt động của PRP là tạo ra những vết thương giả trên da để tiểu cầu giúp làm lành các vết thương này. Tuy nhiên, lượng tiểu cầu trong huyết tương quá nhỏ để có thể tạo ra sự cải thiện rõ rệt và bền vững trên da.

Bác sĩ cũng chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng khác khi PRP kết hợp với các phương pháp gây bong tróc như lăn kim. Đây là một quy trình tạo tổn thương trên da, làm tăng nguy cơ vi khuẩn và nấm xâm nhập vào da, gây ra các bệnh lý viêm da và nhiễm trùng. Điều này càng nguy hiểm hơn khi những cơ sở thực hiện PRP không có bác sĩ chuyên khoa mà chỉ có những nhân viên thẩm mỹ chưa qua đào tạo chính quy về y tế, khiến tỷ lệ xảy ra tai biến càng cao.

Một trong những nguy cơ đáng lo ngại khi thực hiện PRP là viêm nhiễm máu. Nếu quá trình lấy máu hoặc tiêm không đạt yêu cầu vô trùng, các tế bào máu như hồng cầu có thể bị hút lẫn vào huyết tương, dẫn đến nguy cơ hình thành cục máu đông.

Nếu cục máu đông di chuyển lên não, có thể gây nhồi máu não, dẫn đến tai biến nghiêm trọng, thậm chí tử vong hoặc để lại di chứng liệt suốt đời. Nếu cục máu đông di chuyển xuống ruột, nó có thể gây nhồi máu mạc treo, và nếu không được cấp cứu kịp thời, có thể gây tử vong. Cục máu đông cũng có thể gây viêm tắc tĩnh mạch chi dưới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân.

Bên cạnh các tai biến do cục máu đông, bác sĩ Huy cũng cảnh báo về nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm qua máu. Các bệnh như HIV hay viêm gan B có thể lây qua quá trình tiêm không đảm bảo vô trùng. Điển hình là có trường hợp tại Mỹ, sau khi thực hiện phương pháp PRP, hai bệnh nhân đã phát hiện mình bị nhiễm HIV, khiến họ không khỏi lo lắng về nguy cơ lây nhiễm khi thực hiện dịch vụ này tại các cơ sở không đảm bảo chất lượng.

Với những nguy cơ này, bác sĩ Huy khuyến cáo người dân nên thận trọng khi quyết định sử dụng phương pháp PRP hay bất kỳ liệu pháp làm đẹp nào chưa được cấp phép. Trước khi thực hiện, khách hàng cần tìm hiểu kỹ về cơ sở thực hiện, yêu cầu sự chứng nhận của các cơ quan y tế và đặc biệt, chỉ thực hiện các dịch vụ làm đẹp tại những cơ sở có chuyên môn y tế rõ ràng, tuân thủ đầy đủ các quy định về vệ sinh, an toàn.

Cũng theo các chuyên gia, sự thiếu kiểm soát trong việc thực hiện PRP đã tạo cơ hội cho nhiều cơ sở làm đẹp "biến tướng" phương pháp này thành một dịch vụ chữa trị "bách bệnh" mà không có sự chứng nhận từ cơ quan chức năng. Điều này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn khiến người tiêu dùng rơi vào tình trạng nguy hiểm.