Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM trước ngày vận hành: Thể chế, vốn và bài toán niềm tin
Ngày 21/12, Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM chính thức đi vào vận hành. Trước thời điểm “trình làng”, nhiều vấn đề then chốt về mô hình phát triển, quy mô không gian, hạ tầng kỹ thuật, thị trường vốn và cơ chế thu hút dòng tiền quốc tế đã được các nhà quản lý, chuyên gia kinh tế – tài chính trao đổi tại hội thảo “Thu hút vốn đầu tư để TPHCM xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế”, do Báo Tiền Phong tổ chức sáng 20/12.
Từ trung tâm kinh tế sang trung tâm tài chính quốc tế
Phát biểu khai mạc, ông Phùng Công Sưởng, Tổng biên tập Báo Tiền Phong, Trưởng ban tổ chức hội thảo, cho biết việc Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TP HCM và Đà Nẵng chính thức ra mắt đánh dấu bước chuyển mang tính lịch sử của nền kinh tế.
Theo ông Sưởng, với quy mô gần 900 ha, kết nối lõi đô thị di sản Bến Thành với khu đô thị mới Thủ Thiêm, trung tâm tài chính quốc tế tại TP HCM là kết quả của nhiều thập kỷ chuẩn bị. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, các chỉ số kinh tế năm 2025 cho thấy TP HCM vẫn duy trì vai trò đầu tàu, đặc biệt trong thu hút vốn FDI vào lĩnh vực công nghệ cao và dịch vụ tài chính.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, hạ tầng hiện đại hay quy mô kinh tế lớn mới chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ để một trung tâm tài chính vận hành hiệu quả nằm ở khả năng thu hút, luân chuyển và giữ chân các dòng vốn quốc tế chất lượng cao, dựa trên nền tảng thể chế minh bạch và niềm tin của nhà đầu tư.
Vì sao TP HCM cần trung tâm tài chính quốc tế?
Theo ông Quách Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP HCM, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ là yêu cầu khách quan của quá trình phát triển mà còn là bước đi chiến lược nhằm nâng tầm vị thế của Việt Nam và TP HCM trên bản đồ tài chính toàn cầu.
TP HCM hiện là trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại lớn nhất cả nước, giữ vai trò kết nối ngày càng sâu với khu vực và thế giới. Trong bối cảnh dòng vốn và chuỗi giá trị toàn cầu đang tái cấu trúc, việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế được kỳ vọng tạo ra không gian thể chế mới, thu hút các định chế tài chính, quỹ đầu tư, doanh nghiệp và công nghệ tài chính hàng đầu.
Lãnh đạo Sở Tài chính khẳng định thành phố cam kết tiếp tục cải cách thể chế, hoàn thiện khung pháp lý tiệm cận chuẩn mực quốc tế, phát triển đồng bộ hạ tầng tài chính – đô thị – số, đồng thời bảo đảm môi trường đầu tư an toàn, minh bạch và có tính dự báo cao.
Pháp lý và minh bạch là điều kiện tiên quyết
Từ góc độ chuyên gia, TS. Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu, cho rằng trung tâm tài chính quốc tế có thể được ví như một “siêu thị tài chính”, nơi tập trung các ngân hàng, quỹ đầu tư, tổ chức tài chính và cơ quan quản lý, đòi hỏi sự tương tác trực tiếp và niềm tin tuyệt đối.
Ông Hiếu chỉ ra Việt Nam có nhiều lợi thế như vị trí địa lý chiến lược, GDP khoảng 500 tỷ USD, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 14 quốc gia, song vẫn đối mặt với hạn chế về thu nhập bình quân đầu người, sự hiện diện quốc tế của ngân hàng trong nước và hệ thống giải quyết tranh chấp.
Theo ông, minh bạch và uy tín phải là nền tảng cốt lõi. Nếu không giải quyết triệt để vấn đề bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, chuyên môn hóa hệ thống tòa án và nâng cao hiệu quả trọng tài, trung tâm tài chính khó có thể thu hút dòng vốn quốc tế bền vững.
Cùng quan điểm, ông Phùng Anh Tuấn, Tổng thư ký Hiệp hội các Nhà đầu tư Tài chính Việt Nam (VAFI), cho rằng cải cách cơ chế là yếu tố then chốt. Việc cho phép áp dụng thông lệ và pháp luật quốc tế tại trung tâm tài chính là bước tiến lớn, song cần làm rõ quy định “không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam” để tránh rủi ro pháp lý khó dự đoán đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Thị trường chứng khoán là trụ cột của trung tâm tài chính
Theo ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Chứng khoán Ngân hàng Số Vikki (VikkiBankS), không có trung tâm tài chính quốc tế nào thành công nếu thiếu một thị trường chứng khoán đủ lớn và đủ chuẩn mực.
Hiện quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam đạt khoảng 390 tỷ USD, tương đương hơn 80% GDP; riêng sàn HoSE chiếm khoảng 310 tỷ USD. Thanh khoản thị trường có những phiên đạt gần 3 tỷ USD, phản ánh nội lực mạnh của dòng vốn trong nước.
Dù nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh trong hai năm gần đây, toàn bộ lượng vốn này đã được hấp thụ mà không làm suy giảm thị trường. Theo ông Tuấn, việc nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi sẽ tạo điều kiện để dòng vốn ngoại quay trở lại, đặc biệt thông qua các quỹ ETF thụ động, với quy mô có thể đạt 10–20 tỷ USD đến năm 2030.
Không gian đô thị, hạ tầng kỹ thuật, nhân lực
Về quy hoạch, ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, cho biết Trung tâm tài chính quốc tế có diện tích khoảng 998 ha, thuộc địa bàn các phường Sài Gòn, Bến Thành và An Khánh (khu Thủ Thiêm), được hình dung như một “vòng tròn” bao trọn sông Sài Gòn.
Toàn bộ khu vực này sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế, hạ tầng, điện, nước và viễn thông. Hạ tầng số, internet băng thông rộng, 3G – 5G được triển khai đồng bộ nhằm bảo đảm hoạt động tài chính liên tục.
Trong giai đoạn đầu, cơ quan điều phối trung tâm tài chính dự kiến đặt tại số 123 Trương Định, trước khi chuyển về tòa nhà số 8 Nguyễn Huệ và sau đó là khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Bàn về nhân lực, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng đội ngũ làm việc tại trung tâm tài chính quốc tế không chỉ cần giỏi chuyên môn và ngoại ngữ, mà còn phải đáp ứng chuẩn mực tác phong, văn hóa nghề nghiệp và tính chính xác tuyệt đối. Việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) được xem là điều kiện bắt buộc để hội nhập sâu với hệ thống tài chính toàn cầu.
Theo lộ trình được Sở Tài chính TP HCM công bố, trung tâm tài chính quốc tế sẽ phát triển qua ba giai đoạn: đặt nền móng, tăng tốc và khẳng định vị thế. Thành phố kỳ vọng mô hình này sẽ trở thành không gian thử nghiệm thể chế, thu hút dòng vốn trung – dài hạn, tài chính xanh và đổi mới sáng tạo, từ đó lan tỏa động lực tăng trưởng cho toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
