Tình trạng đột quỵ ở người trẻ ngày càng gia tăng, bác sĩ khuyến cáo gì?
Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 200.000 - 250.000 ca bệnh đột quỵ. Đáng lưu ý là nhiều cơ sở y tế trên cả nước tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ còn rất trẻ.
Độ tuổi của bệnh nhân đột quỵ ngày càng trẻ hoá
Tại chương trình nâng cao nhận thức của cộng đồng về đột quỵ diễn ra ngày 29/10, TS. Nguyễn Công Hựu - Giám đốc Bệnh viện E cho biết, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong thứ 2 sau các bệnh lý tim mạch và ung thư. Bệnh có thể gây tử vong cao và để lại di chứng nếu không được chữa trị kịp thời.
Ở Việt Nam, đột quỵ ở người trẻ tuổi có xu hướng gia tăng đáng báo động (chiếm khoảng 25% các ca đột quỵ). Nguyên nhân xuất phát từ việc lạm dụng rượu, bia và sử dụng các chất kích thích (thuốc lá, ma túy), đi kèm với lối sống lười vận động làm gia tăng tình trạng béo phì, cũng như các bệnh lý khác.
Mỗi ngày, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận khoảng 40 ca đột quỵ vào cấp cứu, trong đó 10% là người trẻ. Có tháng, đơn vị tiếp nhận tới 100 bệnh nhân dưới 45 tuổi bị đột quỵ. Theo bác sĩ Phùng Đình Thọ - Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, người trẻ còn lơ là với triệu chứng đột quỵ và khi họ vào tới viện thì tình trạng đã nặng. Nhiều gia đình rất sốc vì không nghĩ rằng bệnh nhân còn trẻ mà đã đột quỵ, các bác sĩ phải giải thích để người nhà bệnh nhân hiểu. Các ca đột quỵ vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai hay gặp vào buổi sáng sớm và ban đêm khi bệnh nhân đi ngủ người nhà phát hiện ra đột quỵ.
Nhiều cơ sở y tế trên cả nước tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ còn rất trẻ như Bệnh viện Trung ương Cần Thơ điều trị ca đột quỵ trẻ nhất mới 21 tuổi; Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị đột quỵ cho trẻ em mới 8 tuổi…
Lưu ý về phòng chống đột quỵ
Báo Công An Nhân Dân chia sẻ lời PGS.TS Nguyễn Văn Chi - nguyên Trưởng Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP. Hà Nội, tốt nhất là phải dự phòng bệnh. Hiện có nhiều gói tầm soát đột quỵ được quảng cáo trên mạng xã hội như lọc máu công nghệ Nhật Bản, chụp cộng hưởng từ sọ não… Các chuyên gia cho rằng lọc máu công nghệ Nhật Bản chưa có cơ sở khoa học; chụp cộng hưởng từ không phải đối tượng nào cũng nên chụp, gây tốn kém và lãng phí. Biện pháp dự phòng tốt nhất là xử lý tốt các yếu tố nguy cơ: tiểu đường, mỡ máu, xơ vữa động mạch, các bệnh lý van tim, loạn nhịp… và thay đổi lối sống.
Theo bác sĩ Phùng Đình Thọ, nhiều người trẻ chưa quan tâm đúng mức đến căn bệnh đột quỵ như chế độ ăn không lành mạnh, ăn quá nhiều đồ ngọt, đường tinh chế, sử dụng nhiều chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, chất gây nghiện… Đột quỵ không có quá nhiều triệu chứng rõ rệt nên người trẻ chủ quan không đi khám, nhất là triệu chứng đau đầu. Khoảng 20% ca đột quỵ có cơn thiếu máu não thoáng qua nhưng không chú ý, chủ yếu khi người bệnh có dấu hiệu đột ngột thì mới biết và tới viện. Ở người 30-40 tuổi có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường… thì cần phải kiểm soát và thăm khám định kỳ.
Bác sĩ cũng khuyến cáo: “Khi phát hiện dấu hiệu đột quỵ phải đưa người bệnh tới cơ sở y tế sớm nhất có thể. Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận nhiều bệnh nhân đã bị người nhà nghe theo truyền miệng dân gian sơ cứu sai cách như: 10 đầu ngón tay, 10 đầu ngón chân, thậm chí cả dái tai đều bị chích rạch gây chảy máu; đột quỵ rồi cho uống thuốc huyết áp, cố nhét thuốc An Cung hoặc những viên thuốc to càng gây cho bệnh nhân dễ bị sặc, hoặc suy hô hấp. Hoặc sai lầm nữa là giữ nguyên người bệnh đang đột quỵ không cho đi đâu. Người nhà cần phát hiện bệnh nhân bị đột quỵ càng sớm càng tốt, tránh đánh ngã, nôn sặc cho bệnh nhân và gọi ngay xe cấp cứu 115 để đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất”.
Thời gian vàng trong điều trị đột quỵ là từ 4-6 tiếng, do đó việc nhận biết sớm được các triệu chứng của đột quỵ là vô cùng quan trọng. Các bác sĩ khuyến cáo, người bị đột quỵ thường gặp phải các tình trạng (B-E-F-A-S-T) như:
(B) Cảm thấy mất thăng bằng, loạng choạng.
(E) Mờ hoặc mất thị lực một phần hay hoàn toàn.
(F) Khuôn mặt bị mất cân đối, chảy xệ một bên mặt, nhân trung bị lệch.
(A) Cơ thể mệt mỏi, không sức lực, khó khăn trong vận động, bị liệt một bên người.
(S) Giọng nói bị thay đổi, khó khăn trong phát âm, nói ngọng bất thường.
(T) Khi bắt gặp những triệu chứng trên, hãy gọi ngay cho số cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.