Sưng đau gối kéo dài, phát hiện bệnh ung thư xương, bác sĩ quyết tâm giữa lại đôi chân cho bé nghèo người dân tộc thiểu số một cách diệu kỳ

Bệnh nhi K.P.M., 10 tuổi, quê tại Điện Biên, người dân tộc Hà Nhì, nhập viện trong tình trạng sưng đau vùng đùi trái kéo dài, đi lại khó khăn. Qua thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm hình ảnh học, kết quả MRI cho thấy bệnh nhi M. có khối tổn thương kích thước 12x9 cm ở đầu dưới xương đùi, ăn mòn vỏ xương, phá vỡ màng xương và lan vào phần mềm. Kết quả sinh thiết xác định bệnh nhi mắc osteosarcoma đầu dưới xương đùi phải – một thể ung thư xương ác tính thường gặp ở lứa tuổi thiếu niên.

Đánh giá được bệnh tình và thể trạng hiện tại của bệnh nhi, nếu như không kịp thời điều trị và can thiệp thì có thể bệnh nhi sẽ gặp rất nhiều trở ngại trong đi lại và cuộc sống sau này do đó các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn đa chuyên khoa, bệnh nhi được chỉ định hóa trị tân bổ trợ để thu nhỏ khối u trước phẫu thuật. Bệnh nhi đã được điều trị hóa chất tân bổ trợ trước mổ 2 chu kỳ phác đồ MAP đánh giá sau điều trị kết quả khối u khu trú, co nhỏ về kích thước.

Lựa chọn khó khăn giữa cắt cụt chi và bảo tồn với khớp tăng trưởng

Theo bác sĩ, thông thường với  ung thư xương ở trẻ em, đặc biệt ở vị trí gần khớp gối, nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển chi thể rất cao. Trước đây, phần lớn các trường hợp sẽ được chỉ định cắt cụt để đảm bảo triệt căn. Tuy nhiên, với sự phát triển của kỹ thuật ngoại khoa và công nghệ khớp nhân tạo, hướng điều trị bảo tồn chi thể bằng thay khớp gối nhân tạo đã trở thành một lựa chọn khả thi.

Tuy nhiên ở bệnh nhi này mới 10 tuổi, thời gian tăng trưởng và khả năng phát triển chiều cao còn nhiều. Nếu chỉ thay khớp nhân tạo thông thường chắc chắn sẽ ảnh hưởng khả năng phát triển chiều dài của xương đùi trái khiến bệnh nhi bị chân trái ngắn hơn chân phải trong tương lai. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng vận động cũng như thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân về sau.

Sau khi đánh giá kỹ lưỡng, ekip phẫu thuật quyết định thực hiện thay khớp gối nhân tạo có cơ chế tăng trưởng, giúp bệnh nhi không chỉ được bảo tồn chi mà còn duy trì được sự phát triển bình thường của chân phải trong những năm tiếp theo. Đây là khớp nhân tạo được thiết kế đặc biệt giúp bệnh nhân có thể điều chỉnh chiều dài chân trái cho phù hợp với sự phát triển của chân phải mà chỉ cần thực hiện một phẫu thuật nhỏ. Tuy nhiên đây là một kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại bệnh viện K cũng như tại Việt Nam, đòi hỏi chuyên môn cao của phẫu thuật viên và ekip mổ.       

Một trở ngại khác lại đến khi chi phí phẫu thuật thay khớp là rất lớn và không được bảo hiểm chi trả trong khi gia đình em M. thuộc dân tộc thiểu số hết sức khó khăn về kinh tế. Trước những khó khăn như vậy nhưng với sự quyết tâm giữ chi cho bệnh nhân, Khoa Ngoại cơ xương khớp cũng như Khoa Nội Nhi đã phối hợp với bệnh viện kết nối được gia đình bệnh nhân với các nhà hảo tâm sãn sàng chi trả toàn bộ chi phí phẫu thuật.

Bệnh nhân hồi phục tích cực mở ra hy vọng lớn trong tương lai

Dưới sự chỉ đạo của BSCKII Hoàng Tuấn Anh – Trưởng khoa Ngoại Cơ xương khớp, cùng ThS.BSNT Hoàng Lê Minh, Phó trưởng khoa, ekip đã đặt hàng vận chuyển khớp nhân tạo từ nước ngoài về Việt Nam đảm bảo phù hợp nhất với bệnh nhân, đảm bảo cá thể hóa điều trị cho từng người bệnh.

Cuộc phẫu thuật kéo dài 4 giờ đồng hồ, bao gồm cắt đoạn xương đùi tổn thương dài tới 16 cm, bảo tồn tối đa phần mô lành và đặt khớp gối tăng trưởng. Đặc biệt, khớp tăng trưởng sử dụng nguyên lý cơ học từ bên ngoài (external magnetic drive) cho phép kéo dài trong tương lai bằng các cuộc mổ nhỏ, ít xâm lấn.

Sau mổ, bệnh nhi được chăm sóc tại Khoa Hồi sức tích cực và chụp lại phim xquang kiểm tra hệ thống khớp nhân tạo đúng vị trí. Sau đó bệnh nhân được hướng dẫn tập vật lý trị liệu sớm ngay sau mổ. Hiện tại sau mổ 1 tuần bệnh nhân phục hồi tốt, vết mổ liền tốt, không có biến chứng chảy máu nhiễm trùng bệnh nhi đã đứng dậy và đi lại được nhẹ nhàng.

Bệnh nhân sẽ được tiếp tục tập phục hồi chức năng, đảm bảo trở lại cuộc sống bình thường. Tương lai bệnh nhân sẽ được phẫu thuật điều chỉnh chiều dài khớp nhân tạo cho phù hợp với phát triển chiều dài của chân phải.

Đánh dấu bước ngoặt mới trong điều trị ung thư xương trẻ em tại Việt Nam 

BSCKII Hoàng Tuấn Anh chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi triển khai thay khớp gối tăng trưởng cho bệnh nhi tại Bệnh viện K. Ca mổ không chỉ mở ra cơ hội phục hồi toàn diện cho bệnh nhi mà còn đánh dấu một bước tiến trong điều trị ung thư xương bảo tồn chi tại Việt Nam. Điều quan trọng nhất là bảo toàn chức năng và tương lai phát triển cho các em nhỏ".

Điều trị ung thư xương đặc biệt cho trẻ em đòi hỏi sự phối hợp đa chuyên khoa tại Bệnh viện K luôn duy trì các buổi hội chẩn MTB ( Multidisciplinary Tumor Board) nơi các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau cùng tham gia thảo luận và đưa ra phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân. Qua đó giúp chỉ định điều trị hiệu quả cho các bệnh nhân ung thư xương, mô mềm nói chung và tăng chỉ định bảo tồn chi cho bệnh nhi ung thư xương. Ca phẫu thuật với kĩ thuật mới được thực hiện thành công tại Bệnh viện K một lần nữa khẳng định vị thế của cơ sở y tế chuyên sâu điều trị về bệnh lý ung thư.