Thuốc lá điện tử vẫn được quảng cáo trên 'chợ mạng' sau lệnh cấm, xử lý thế nào?

Vẫn được quảng cáo trong các hội nhóm kín

Ghi nhận ngày 5/1, trên một số hội nhóm kín trên Facebook, Zalo, Telegram, hoạt động quảng cáo, mua bán thuốc lá điển tử, thuốc lá nung nóng vẫn đang diễn ra "âm thầm", thu hút sự quan tâm của nhiều người dùng mạng xã hội. 

Trong vai người có nhu cầu mua hàng, PV liên hệ tài khoản Facebook có tên P.A.N - chuyên cung cấp sỉ, lẻ các loại thuốc lá điện tử (pod, vape). Khi được hỏi mua sản phẩm Xlim Pro V2 (dòng máy Pod Kit mới nhất 2024), người này cho biết: "Bên mình vừa cập bến lô Xlim Pro V2 viền Titan đủ màu. Sản phẩm bao gồm: 1 thân máy Xlim Pro, 2 đầu Xlim Top-fil 0,6ohm, 1 cáp sạc USB Type-C, 1 dây đeo và 1 sách hướng dẫn sử dụng. Khi mua một máy giá 530.000 đồng sẽ được mua kèm Juice (tinh dầu) các loại với giác 30.000 đồng". 

Để tạo sự tin cậy, người này cam kết khi nhận sẽ được kiểm tra hàng, hàng bao lỗi 1 đổi 1 cho khách. Đặc biệt, "đi đơn không cần cọc hàng khách nên yên tâm chốt đơn nhé" theo lời quảng cáo. 

Người này còn nhấn mạnh: "Nếu mua càng nhiều, giá càng rẻ. Hiện bên mình vẫn đang tuyển cộng tác viên buôn sỉ với chiết khấu cao với mức giá thấp hơn 100k giá trị thật, sau đó để cộng tác viên nâng giá lên hoặc giới thiệu bạn bè để ăn lãi".

Ngay sau đó, PV được cung cấp một đường link dẫn đến một nhóm kín Zalo có tên "Đạt Phạm POD (5) - Buôn sỉ - Lẻ - CTV" với gần 900 thành viên. Tại đây, admin (quản trị nhóm) thường xuyên đăng tải các bài viết quảng cáo các loại thuốc lá điện tử kèm tinh dầu. Để chốt đơn, người mua chỉ cần gửi thông tin người mua, địa chỉ cụ thể cùng số điện thoại.

Đối với cộng tác viên, khi có đơn cần gửi rõ thông tin giá gốc kèm giá nâng và mức lãi thu từ sản phẩm, sau đó, lãi sau khi cộng tác viên bán được hàng sẽ được thanh toán sau khi nhận hàng hoặc mỗi cuối tuần. "Cộng tác viên gửi đơn thường xuyên sẽ được hưởng giá ưu đãi hơn so với giá sỉ, thưởng hậu hĩnh cho cộng tác viên chăm chỉ" - người này cho hay. 

Chớ mờ mắt vì cái lợi trước mắt

Từ ngày 1/1/2025, Việt Nam chính thức cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và bóng cười. Phớt lờ quy định của pháp luật, nhiều đối tượng vẫn hiên ngang quảng cáo, buôn bán và tàng trữ các sản phẩm nói trên.

Trao đổi với Tiếp thị & Gia đình, luật sư Nguyễn Văn Vinh - Đoàn luật sư tỉnh Nghệ An cho biết, khi thuốc lá điện tử chính thức bị cấm thì hành vi quảng cáo, buôn bán, tàng trữ thuốc lá điện tử được xem là quảng cáo, buôn bán, tàng trữ hàng cấm và việc sử dụng thuốc lá điện tử cũng tương tự việc sử dụng chất cấm. Theo đó, tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi vi phạm pháp luật mà người vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh liên quan.

Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, mức phạt hành chính đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử có thể dao động từ 1 - 100 triệu đồng, tùy thuộc vào giá trị hàng hóa và mức độ vi phạm. Người thực hiện các hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển hoặc tàng trữ các sản phẩm này cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 190, 191 Bộ luật hình sự 2015. Hình phạt gồm phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 - 15 năm.

Đối với pháp nhân vi phạm, mức phạt có thể từ 1 - 9 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động từ 6 tháng đến 3 năm, hoặc thậm chí đình chỉ vĩnh viễn nếu vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó, các cá nhân, tổ chức vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung như tịch thu tang vật, tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 3 - 6 tháng; buộc tiêu hủy tang vật và nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Cũng theo luật sư, người sử dụng sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 23, Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Theo đó, người sử dụng thuốc lá điện tử trái phép có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng. 

Trả lời báo chí, bà Nguyễn Hạnh Nguyên - cán bộ quản lý chương trình phòng chống thuốc lá và bệnh không lây nhiễm, Tổ chức nhịp cầu sức khỏe Canada (Health Bridge) tại Việt Nam khẳng định, các sản phẩm thuốc lá điện tử là một cầu nối để các cá nhân, tổ chức tội phạm lợi dụng để cung cấp ma túy.

Các sản phẩm này được chứng minh nguy hại đến sức khỏe. Đặc biệt, có chứa nicotin, một chất gây nghiên, ảnh hưởng tới sự phát triển của não bộ của trẻ em, vị thành niên. Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có nguy cơ khác so với thuốc lá truyền thống. Các quảng cáo có thể giúp cai nghiện thuốc lá đều là ngụy biện không có căn cứ khoa học.

Để đảm bảo sức khỏe cho chính bản thân, gia đình và toàn xã hội, người dân cần tuân thủ, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.