Phấn khởi khi nhận tin nhắn trúng thưởng, 'chưa biết ai là gà ai là thóc'

Đang lướt mạng xã hội, chị N.T.K.V ở TP.HCM nhận được tin nhắn trúng thưởng 200 triệu đồng từ một chương trình tri ân khách hàng. Phía ban tổ chức yêu cầu chị V nộp 2 triệu đồng để làm hồ sơ nhận thưởng và 10% thuế thu nhập cá nhân. Và để tăng tính thuyết phục, ban tổ chức tiết lộ hỗ trợ thêm 12 triệu đồng, chị V chỉ cần nộp thêm 10 triệu để nhận thưởng và phải nộp số tiền này trong vòng 30 phút, nếu không phần thưởng sẽ bị hủy.

Tin rằng mình thật sự may mắn, chị đã nhanh chóng chuyển tiền theo yêu cầu, tuy nhiên, sau khi chuyển tiền chị V bị chặn tất cả liên lạc, lúc này chị đã nhận ra mình bị lừa.

“Nơi tổ chức trúng thưởng là nơi tôi mua đồ nhiều trong năm vừa rồi nên không có sự nghi ngờ gì. Tôi thấy giá trị lớn nhưng số tiền bỏ ra không bao nhiêu nên tôi không suy nghĩ gì nhiều, chuyển khoản luôn. Mà không ngờ là bị lừa đảo”, chị K.V kể lại.

Thạc sĩ Nguyễn Tấn Hoàng Hải (Khoa luật dân sự, trường ĐH luật TP.HCM) cho biết, hành vi lừa đảo tặng quà là dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định điều 174 Bộ luật Hình sự 2015. Ngoài ra hành vi trên còn bị xử phạt theo quy định của pháp luật về hành chính.

Dịp cuối năm những chiêu trò lừa đảo bằng cách giả danh tặng quà, trúng thưởng xảy ra thường xuyên hơn. Các đối tượng này thường nhắm đến sự thiếu cảnh giác và lòng tham quà của nhiều người. Họ tạo dựng các kịch bản đáng tin cậy, như tự nhận mình là nhân viên của các cửa hàng uy tín hoặc công ty lớn mà nạn nhân từng mua sắm.

Để hành vi lừa đảo này dễ thành công, các đối tượng còn lợi dụng tâm lý nạn nhân sợ mất phần thưởng hoặc bị lỡ cơ hội để yêu cầu chuyển tiền nhanh chóng mà không cho thời gian kiểm chứng thông tin. Thêm vào đó, tiền yêu cầu nộp thường không quá lớn so với phần thưởng hứa hẹn, làm cho nhiều người chấp nhận rủi ro mà không suy nghĩ kỹ càng.

Cần cảnh giác nhiều hơn về các thủ đoạn này, không lộ thông tin căn cước, giấy khai sinh, lên mạng xã hội hoặc cung cấp cho người lạ. Nạn nhân cần thu thập lưu lại các bằng chứng như tin nhắn, ghi âm cuộc gọi, giao dịch chuyển tiền, hình ảnh, tố cáo hành vị lừa đảo đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

6 thủ đoạn lừa đảo mới hiện nay

Tết Nguyên đán đang đến rất gần cũng là thời điểm các đối tượng lừa đảo lợi dụng nhu cầu về mua sắm, du lịch, vay tiền của người dân tăng cao để sử dụng mạng Internet thực hiện các hành vi lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản, gây hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, người dân cần nâng cao ý thức cảnh giác, cẩn trọng khi giao dịch trực tuyến, đồng thời tăng cường tuyên truyền cho những người xung quanh để không bị “sa bẫy” các chiêu trò ngày càng tinh vi, khó lường.

1. Giả mạo các thương hiệu, doanh nghiệp đưa ra các chương trình tri ân, tặng quà, khuyến mại trong dịp Tết: Đối tượng lừa đảo sử dụng mạng xã hội hoặc gọi điện thoại, mạo danh các công ty có thương hiệu như Công ty FPT, Siêu thị Điện máy xanh, Tokyo life…liên hệ với nạn nhân để thông báo các chương trình khuyến mãi, tri ân tặng quà dịp Tết, tổ chức các cuộc thi hay thông báo khách hàng đã trúng thưởng các phần quà có giá trị cao như xe máy SH, điện thoại Iphone, sổ tiết kiệm có giá trị vài trăm triệu đồng...

Sau đó, đối tượng yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản do đối tượng chỉ định để làm thủ tục nhận thưởng. Nhưng sau khi nhận được tiền, các đối tượng cắt đứt mọi liên lạc với nạn nhân và chiếm đoạt số tiền đã chuyển.

2. Lừa đảo bán vé máy bay, vé tàu xe giá rẻ

Đối tượng lừa đảo lập các trang web hoặc các trang fanpage giả mạo trên mạng xã hội, đăng tải quảng cáo về các gói combo vé máy bay, vé tàu xe giá rẻ đang được ưu đãi với số lượng có hạn, hỗ trợ người dân về quê ăn Tết. Đáng chú ý, các đối tượng còn tự nhận là nhân viên của các hãng bay hoặc giả mạo là đại lý ủy quyền của các hãng nên có các ưu đãi chiết khấu cao, mức giá hấp dẫn khiến nhiều người mắc bẫy. Để tạo lòng tin, một số đối tượng khác là đồng phạm còn giả làm khách đặt mua vé thành công, bình luận trên các bài quảng cáo và chỉnh sửa hình ảnh các giao dịch thành công. Khi nạn nhân tin tưởng chuyển tiền, các đối tượng chặn liên lạc để chiếm đoạt tài sản, xóa toàn bộ dấu vết các tài khoản đã sử dụng liên hệ.

3. Lừa đảo cho vay tiền hoặc đổi tiền mới qua mạng

Càng gần Tết thì nhu cầu vay tiền để chi tiêu cá nhân, gia đình càng tăng cao. Lợi dụng điều này, các đối tượng sử dụng mạng xã hội giả danh nhân viên ngân hàng, công ty tài chính, đăng quảng cáo cho vay tiền với lãi suất thấp, thủ tục nhanh chóng. Sau đó, chúng yêu cầu người vay nộp trước nhiều khoản tiền như phí mở hồ sơ, phí bảo hiểm, vào số tài khoản chỉ định để được giải ngân. Sau khi chuyển tiền xong, người vay không nhận được tiền giải ngân và mọi phương thức liên lạc với đối tượng đều bị chặn.

Tương tự, lợi dụng nhu cầu đổi tiền lẻ để đi chùa, đổi tiền mới để lì xì đầu năm, nhẹ thì các đối tượng yêu cầu người dân cọc trước một khoản rồi sau đó “mất hút”, nặng thì đến khi giao dịch trực tiếp, chúng yêu cầu nạn nhân chuyển khoản hết rồi mới đưa cọc tiền đã bị rút ruột hoặc cài tiền giả. Trường hợp khác là khi trao đổi về % phí đổi tiền rất nhỏ, song đến khi nhận về số tiền ít hơn mới phát hiện bị tính phí đến mấy chục phần trăm.

4. Đăng tải đồ gia dụng, mặt hàng giá rẻ, yêu cầu đặt cọc trước, sau đó chiếm đoạt tài sản

Trước nhu cầu mua sắm tăng cao trong dịp Tết Nguyên đán, nhiều đối tượng tạo dựng các trang cá nhân, fanpage đăng tải, rao bán nhiều mặt hàng phục vụ Tết với giá cả rẻ hơn thị trường rất nhiều. Khi có người muốn mua, chúng yêu cầu phải chuyển tiền đặt cọc. Sau khi đã nhận được tiền đặt cọc, đối tượng chặn liên lạc, chiếm đoạt tài sản của người mua. Các tài khoản, fanpage nói trên thường là các tài khoản ảo, mới được tạo dựng, ít lượt tương tác, không để quá nhiều thông tin hoặc để những thông tin không chính xác trên trang cá nhân khiến nạn nhân khó có thể liên lạc hay truy tìm được đối tượng.

5. Kêu gọi đầu tư, tài chính, tiền ảo

Lợi dụng tâm lý muốn có thêm thu nhập để sắm Tết, các đối tượng lừa đảo đã lập ra nhiều trang web, ứng dụng giao dịch tiền ảo, chứng khoán, ngoại hối... kêu gọi người dân tham gia đầu tư để thu lợi nhuận. Các trang web và ứng dụng này có giao diện hình thức và nội dung rất giống với các trang web chính thống. Cùng với đó, chúng còn mời người dân tham gia các hội, nhóm trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Telegram, Viber, Wechat...; dùng nhiều tài khoản khác nhau tham gia nhóm để làm “chim mồi”, tung hô lợi nhuận “khủng” thu về, khuyến khích người dân tham gia. Ban đầu, đối tượng thanh toán khoản tiền từ tiền ảo sang tiền thật rất dễ dàng để người dân tin tưởng. Sau đó, các đối tượng sẽ lấy lý do người bị hại thao tác không đúng, hệ thống bị lỗi... khiến nạn nhân không rút được tiền và sẽ bị mất hết số tiền đầu tư.

6. Lừa đảo qua hình thức quảng cáo, giới thiệu việc làm thêm để kiếm thêm thu nhập

Thời gian cận Tết, lợi dụng nhu cầu của người dân muốn kiếm thêm việc làm để có thêm thu nhập chuẩn bị cho Tết Nguyên đán, trên các hội, nhóm tìm việc online trên mạng xã hội đăng tải rầm rộ các quảng cáo, tìm kiếm lao động thời vụ, như: cắt mác quần áo, gấp phong bao lì xì, bình luận sản phẩm, đánh máy văn bản tài liệu… với hứa hẹn sẽ được nhận tiền công liền tay từ 100 nghìn đồng tới 300 nghìn đồng mỗi ngày tùy số lượng sản phẩm, việc làm nhẹ nhàng tại nhà, không phải đầu tư vốn…

Nạn nhân dễ bị lừa chủ yếu là các mẹ bỉm sữa, học sinh, sinh viên, người lao động có thu nhập thấp… Sau khi chuyển khoản đặt cọc cho bên tuyển dụng thì các đối tượng ngay lập tức cắt đứt mọi liên lạc với nạn nhân.

Để phòng ngừa tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, người dân cần lưu ý:

1. Kiểm tra kỹ thông tin đơn vị đặt phòng khách sạn, đặt vé máy bay, vé tàu xe… Chỉ đặt vé tại các đơn vị uy tín, có trụ sở rõ ràng.

2. Bảo vệ thông tin cá nhân, không công khai các thông tin như: ngày tháng năm sinh, số chứng minh nhân dân, căn cước công dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng... lên mạng xã hội để tránh bị các đối tượng lợi dụng khai thác, sử dụng vào mục đích lừa đảo; cần chọn lọc thông tin trước khi chia sẻ công khai lên mạng xã hội.

3. Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội và cần bảo mật tuyệt đối thông tin của các tài khoản trên, bao gồm: tên đăng nhập, mật khẩu, mã xác thực (OTP) hoặc số thẻ tín dụng,... không cung cấp cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào khi chưa xác định được danh tính.

4. Không truy cập các đường link trong tin nhắn hay email lạ không rõ nguồn gốc; không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của các đối tượng lạ khi nhận được điện thoại, tin nhắn có nội dung liên quan đến giao dịch ngân hàng.

5. Cẩn trọng trước mọi yêu cầu chuyển khoản đặt cọc, kiểm tra kỹ nội dung thông tin chuyển khoản, cảnh giác khi giao dịch trực tuyến.

5. Khi nhận được các cuộc gọi, tin nhắn hoặc các nội dung nghi ngờ là hoạt động lừa đảo, cần liên hệ ngay với đơn vị Công an gần nhất hoặc Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Công an thành phố Hải Phòng. Địa chỉ: Số 03 Lê Đại Hành, quận Hồng Bàng, Hải Phòng để cung cấp thông tin, phối hợp điều tra, xử lý.