Người nổi tiếng bị cắt ghép hình ảnh để quảng cáo, làm gì để tránh 'rước họa vào thân'?

Người bức xúc khi bị lợi dụng hình ảnh

Với sức ảnh hưởng lớn, người nổi tiếng luôn là đối tượng bị kẻ gian nhắm tới nhằm trục lợi bất chính. Phổ biến là việc sử dụng hình ảnh trái phép của người nổi tiếng để quảng cáo cho những nội dung độc hại trên mạng xã hội. 

Mới đây nhất là vụ việc liên quan đến streamer nổi tiếng Độ Mixi. Anh đã bị một trang web cờ bạc phi pháp lợi dụng hình ảnh, thực hiện cắt ghép lộ liễu và tiến hành chạy quảng cáo công khai, gây bức xúc cho chính chủ và người dùng Facebook. Hành động này khiến hình tượng của Độ Mixi bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhất là khi nam streamer luôn nỗ lực xây dựng cộng đồng “sạch” trong suốt 7 năm làm nghề.

Trước đó không lâu, ca sĩ Châu Khải Phong và Khánh Phương cũng dính vào lùm xùm tương tự khi xuất hiện trong clip quảng cáo cho một nền tảng cờ bạc trực tuyến. Sau đó không lâu, cả hai đã lên tiếng thanh minh, khẳng định bị lợi dụng hình ảnh để quảng cáo cho hoạt động vi phạm pháp luật. 

Chia sẻ trên trang cá nhân, ca sĩ Châu Khải Phong cho biết, anh chỉ được mời quay tiểu phẩm, bản thân hoàn toàn không liên quan đến hoạt động quảng cáo. “Đây là hành vi cắt ghép, vu khống làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của tôi nên sự việc đã được tôi chuyển giao cho luật sư để thu thập bằng chứng những cá nhân vu khống. Và những người này sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi đã gây ra”, anh nói.

Thời điểm xảy ra ồn ào, ca sĩ Khánh Phương cũng có bài viết đính chính trên trang cá nhân, khẳng định clip quảng cáo là cắt ghép để vu khống, bịa đặt.

“Sự việc lần này đã tổn hại nghiêm trọng đến danh dự và uy tín của tôi, clip dàn dựng cắt ghép để vu khống và bịa đặt gây ảnh hưởng xấu dư luận cũng như danh dự của tôi. Tôi đang tích cực làm việc với luật sư để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Trong thời gian này, tôi rất mong mọi người thân thương không chia sẻ bất cứ thông tin gì liên quan đến chiêu trò lừa đảo này” - giọng ca Chiếc khăn gió ấm chia sẻ.

Người có bài học 'xương máu'

Trước đó, nhiều nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng đã cắt ghép hình ảnh thầy thuốc, bác sĩ, nghệ sĩ, ca sĩ đánh lừa người tiêu dùng. Nhiều chiêu trò ngày càng tinh vi khiến người dùng hiểu nhầm về công dụng sản phẩm, thậm chí nhầm thực phẩm chức năng là thuốc chữa bệnh, gây nhiều tác hại. Nhưng cũng có không ít nghệ sĩ lại chạy theo cát xê mà quảng cáo thổi phồng các sản phẩm, thương hiệu, từ các loại thuốc, thực phẩm chức năng cho đến mỹ phẩm không rõ nguồn gốc...

Xuất phát từ câu chuyện quảng cáo sản phẩm chưa phù hợp cách đây gần 3 năm, MC/diễn viên Cát Tường hiểu rằng, đây là bài học “xương máu” cho bản thân chiêm nghiệm và cố gắng hơn để không bao giờ tiếp diễn lại.

Sau sự việc, Cát Tường tự nhận thấy lỗi sai của mình và nhanh chóng gửi lời xin lỗi đến công chúng. Bài học được cô rút ra là luôn cẩn thận và kỹ càng hơn nữa. Với hợp đồng quảng cáo, cô cẩn thận hơn khi kiểm tra các giấy tờ liên quan đến công ty/thương hiệu và sản phẩm, như: giấy phép hoạt động, giấy công bố sản phẩm, kiểm định sản phẩm… Sau đó, việc dùng thử sản phẩm cũng được cô đặt lên hàng đầu.

Nữ MC/diễn viên cho biết: "Vấn đề mà Cát Tường cũng như một số nghệ sĩ khác mắc phải là không nắm rõ được luật quảng cáo, chưa biết sử dụng ngôn từ sao cho phù hợp và không đủ điều kiện để tự kiểm định chất lượng sản phẩm theo hướng khoa học nhất.

Làm sao để người quảng bá sản phẩm phải nắm rõ chất lượng và truyền tải đúng điều đó. Với mình, đây là điều quan trọng hàng đầu mà nghệ sĩ nên xem xét kỹ và cân nhắc trong lựa chọn sản phẩm, thương hiệu để hợp tác quảng cáo.

Cát Tường tin chắc rằng không riêng gì bản thân mình mà các anh chị em đồng nghiệp cũng sẽ không bao giờ nhận quảng cáo sản phẩm nếu biết rằng sản phẩm đó không tốt. Ít nhất đây là đạo đức nghề nghiệp: Không ai dại gì mua danh ba vạn, bán danh ba đồng!”.

Cần làm gì bảo vệ hình ảnh?

Những vụ việc nói trên là hồi chuông cảnh báo về ý thức, tránh nhiệm bảo vệ hình ảnh của nghệ sĩ. Nhiều người cho rằng trước những trường hợp này, nghệ sĩ không chỉ đính chính mà cần có động thái mạnh mẽ hơn để bảo vệ danh dự, uy tín. Hơn hết, họ cũng cần phải cẩn trọng trong việc nhận lời mời quảng cáo để tránh "rước họa vào thân".

Chia sẻ về vấn đề này, rapper Đen Vâu chia sẻ: "Đối với bản thân Đen, khi hợp tác với một thương hiệu, cần phải luôn chắc chắn rằng sản phẩm được cung cấp bởi những thương hiệu uy tín; được cấp phép bởi cơ quan có thẩm quyền; quá trình thực hiện, công bố, phát hành đúng với pháp luật, đúng với thuần phong mỹ tục, đúng với những giá trị đạo đức Việt Nam.

Khi thực hiện một dự án quảng cáo, không thể phủ nhận rằng đối tượng mà nhãn hàng muốn hướng đến đầu tiên là cộng đồng người hâm mộ của nghệ sĩ. Từ đó, khán giả ủng hộ bằng tình yêu thương thì mình nhất quyết không được quảng bá những điều gây ảnh hưởng không tốt đến khán giả”.

Hoa hậu H’hen Nie khẳng định: “Khi có lời mời từ thương hiệu, H’hen và ekip sẽ tìm hiểu kỹ về thương hiệu đó. Điều này có thể bao gồm sự uy tín cũng như phản hồi của khán giả về chất lượng, dịch vụ và quan trọng nhất là chính H’hen cũng phải sử dụng/từng dùng qua sản phẩm, dịch vụ đó để có những đánh giá khách quan nhất. H’hen nghĩ rằng, nghệ sĩ - người có sức ảnh hưởng đến công chúng thì càng phải có trách nhiệm khi đại diện hình ảnh cho một thương hiệu, doanh nghiệp nào đó”.

Riêng MC/diễn viên Cát Tường cũng có cách nhìn nhận về trách nhiệm của người nghệ sĩ trong quảng cáo đối với người hâm mộ nói riêng và toàn thể cộng đồng nói chung.

“Là người của công chúng, mình phải luôn có sự am hiểu nhất định về lĩnh vực mà mình sẽ lên sóng. Bên cạnh đó, mỗi hình ảnh, mỗi lời nói mà người nghệ sĩ chia sẻ đều có thể mang đến sức ảnh hưởng mạnh mẽ nên mình cần sáng suốt, chọn lọc. Bởi một từ ngữ thôi cũng dễ gây ra hiểu nhầm cho công chúng, khiến câu chuyện đi xa và khó kiểm soát.

Cát Tường hiểu rằng, là người của công chúng, nghệ sĩ luôn cần tôi luyện để hướng đến việc mang lại nhiều giá trị tốt đẹp cho những người yêu quý mình nói riêng và rộng hơn là toàn thể công chúng” - Cát Tường cho hay.

Khoản 1 Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, việc cá nhân, tổ chức sử dụng hình ảnh của người khác nói chung và nghệ sĩ nói riêng để quảng cáo khi chưa có sự đồng ý của họ là vi phạm pháp luật và phải đối diện với mức xử phạt hành chính và hình sự.

Bên cạnh đó, nếu nghệ sĩ bị nhãn hàng lợi dụng tên tuổi hay nhãn hàng không minh bạch trong hợp đồng khiến hình ảnh của nghệ sĩ bị ảnh hưởng, nghệ sĩ hoàn toàn có quyền kiện nhãn hàng.

Trong trường hợp nếu nghệ sĩ có đầy đủ chứng cứ chứng minh việc không minh bạch ảnh hưởng tới danh dự và uy tín của mình thì có quyền yêu cầu nhãn hàng phải bồi thường theo Điều 584 (căn cứ phát sinh và bồi thường thiệt hại), 592 (thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm) theo Bộ luật Dân sự 2015.

Trong trường hợp nếu nghệ sĩ cố tình quảng cáo sai để trục lợi thì sẽ bị xử lí theo quy định phạt luật. Căn cứ vào Điều 197, Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định rõ: Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm.