Người đàn ông phát hiện cả ổ sán lá gan vì ăn món ăn 'khoái khẩu' của nhiều người Việt

Thói quen ăn rau sống khiến người đàn ông mang bệnh

Theo Gia đình & Xã hội, thông tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, đơn vị này đã điều trị cho bệnh nhân mắc sán lá gan lớn do có thói quen ăn rau sống.

Bệnh nhân N.T.D (nam, 39 tuổi, Phú Yên) có tiền sử mắc bệnh bạch cầu cấp và đã điều trị hóa chất 5 đợt tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương. Tuy nhiên, bệnh nhân lại xuất hiện tình trạng ho, sốt khi đến viện tái khám. Tình cờ siêu âm ổ bụng phát hiện có khối ở gan, được chẩn đoán theo dõi áp xe gan và chuyển tuyến đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khám, điều trị. 

Được biết, trước khi ra Hà Nội, bệnh nhân xuất hiện ho đờm đục, đau tức ngực 2 bên khi ho, sốt cơn trong ngày phải vào viện điều trị một tuần.

Trao đổi với bác sĩ, anh D. cho biết bản thân có sở thích ăn rau sống, đặc biệt là rau muống được trồng dưới ao, hồ và rau ngổ sống. Anh đặc biệt nghiện món cá nướng quấn với rau muống và món thịt vịt quay, thịt vịt hấp ăn với rau ngổ sống. Bệnh nhân vẫn thường xuyên ăn món này kể cả khi đang điều trị tại viện trong Phú Yên.

Phó Trưởng khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, TS Vũ Minh Điền cho biết qua thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử của bệnh nhân, các bác sĩ đã nghĩ đến bệnh cảnh sán lá gan lớn khi các xét nghiệm ban đầu cho thấy có bạch cầu ái toan tăng cao và hình ảnh chụp phim cộng hưởng từ gan hướng nhiều đến bệnh sán lá gan lớn.

Cũng theo TS Điền, triệu chứng của người mắc bệnh sán lá gan là đau hạ sườn phải âm ỉ, không đặc hiệu. Người bệnh sẽ có cảm giác mệt mỏi, đầy bụng, khó tiêu. Tuy nhiên cũng có nhiều người không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt. Nhiễm sán lá gan cấp tính có thể gây đau bụng, gan to, buồn nôn, sốt, nổi mề đay, sụt cân…

Nếu một người nhiễm sán lá gan lớn mãn tính không được điều trị lâu ngày có thể dẫn các biến chứng: viêm đường mật; sỏi mật; viêm túi mật; viêm tụy; xơ đường mật và xơ hóa gan. 

Để xác định người có bị mắc sán lá gan lớn hay không phải dựa vào kỹ thuật xét nghiệm tìm trứng sán trong phân hoặc xét nghiệm máu để tìm kháng thể trong huyết thanh của bệnh nhân, các bác sĩ cho biết.

Thói quen dễ mắc bệnh sán lá gan lớn

Theo TS Vũ Minh Điền, ở người, sán ký sinh trong gan mật, trường hợp bất thường sán có thể ký sinh trong cơ, dưới da... (ký sinh lạc chỗ). Sán trưởng thành đẻ trứng theo đường mật xuống ruột và ra ngoài theo phân.

Trứng xuống nước, nở ra ấu trùng lông và ký sinh trong ốc, phát triển thành ấu trùng đuôi, ấu trùng đuôi rời khỏi ốc và bám vào các loại rau mọc dưới nước tạo nang trùng hoặc bơi tự do trong nước. Nếu người hoặc trâu bò ăn phải thực vật thủy sinh hoặc uống nước lã có ấu trùng sẽ bị nhiễm sán lá gan lớn.

Khi người ăn sống rau mọc dưới nước hoặc uống nước có nhiễm ấu trùng sán, ấu trùng sán vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Đây cũng chính là giai đoạn kích thích cơ thể phản ứng miễn dịch mạnh nhất.

Sán lá gan ký sinh chủ yếu ở mô gan, nhưng trong giai đoạn xâm nhập chúng có thể đi chuyển lạc chỗ và gây các tổn thương ở các cơ quan khác như thành ruột hay thành dạ dày.

Sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan từ 2-3 tháng, sán xâm nhập vào đường mật trưởng thành và đẻ trứng. Tại đây sán trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh trong nhiều năm (có thể tới 10 năm) nếu không được phát hiện và điều trị. Tại đường mật: sán gây tổn thương biểu mô đường mật, tắc mật, viêm và xơ hoá đường mật thứ phát; viêm tụy cấp...

Phòng tránh sán lá gan như thế nào?

Theo Gia đình Việt Nam, để đề phòng các bệnh lý do giun sán nói chung và sán lá gan nói riêng, TS.BS Trần Huy Thọ - Phó Giám đốc thường trực Bệnh viện Đặng Văn Ngữ khuyến cáo:

- Thực hiện ăn chín, uống sôi, đặc biệt không nên ăn các loại cá, ốc chưa được nấu chín kĩ dưới mọi hình thức, không ăn các loại rau sống mọc dưới nước.

- Thực hiện rửa tay trước khi ăn, chế biến thức ăn; sau khi đi vệ sinh, tiếp xúc với phân, rác thải...

- Quản lý phân người và phân động vật, không dùng phân tươi để bón rau.

- Sử dụng nước sạch để ăn uống.

- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.

Nếu nghi ngờ nhiễm bệnh, người bệnh phải đến cơ sở y tế để thăm khám, xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời.