Chơi thể thao để khỏe nhưng coi chừng đột quỵ nếu bạn thuộc 1 trong 5 nhóm nguy cơ này

Tập thể dục và chơi thể thao luôn được khuyến khích như một cách nâng cao sức khỏe, cải thiện thể lực và phòng ngừa bệnh tật. Tuy nhiên, với một số nhóm người này, việc vận động sai cách có thể gây nguy hiểm, đặc biệt là nguy cơ dẫn đến đột quỵ.

Vì sao đột quỵ có thể xảy ra khi đang tập thể thao?

Đột quỵ khi vận động mạnh thường gặp ở người có sẵn bệnh nền như tăng huyết áp, tim mạch hoặc dị dạng mạch máu não. Đặc biệt, nhiều trường hợp không biết mình có bệnh do chưa từng khám định kỳ hoặc không kiểm tra đúng chuyên khoa.

Khi bạn chơi bóng đá, chạy bộ hoặc tập gym cường độ cao, nhịp tim tăng nhanh, huyết áp tăng đột ngột. Đối với người có mạch máu yếu hoặc bị tổn thương sẵn, áp lực này có thể gây vỡ mạch máu hoặc tắc nghẽn dòng máu lên não, dẫn đến đột quỵ.

Đột quỵ não gồm 2 dạng chính:

• Nhồi máu não: xảy ra khi mạch máu não bị tắc, khiến não thiếu oxy, tế bào thần kinh chết nhanh chóng.

• Xuất huyết não: mạch máu bị vỡ, máu tràn vào mô não gây tổn thương nặng nề, có thể dẫn đến tử vong.

Ai là người dễ bị đột quỵ khi vận động?

Thống kê cho thấy, khoảng 80% trường hợp đột quỵ khi chơi thể thao có liên quan đến bệnh lý tim mạch tiềm ẩn. Dưới đây là những nhóm người dễ đột quỵ khi tập luyện không đúng cách:

• Người có bệnh tim mạch (rối loạn nhịp tim, suy tim, hẹp hở van tim...).

• Người bị cao huyết áp, tiểu đường hoặc dị dạng mạch máu não bẩm sinh.

• Người ít vận động lâu ngày, mới bắt đầu tập thể thao lại.

• Người không khám sức khỏe định kỳ, không phát hiện bệnh từ sớm.

• Người trẻ tuổi với lối sống thiếu lành mạnh (hút thuốc, uống rượu, thức khuya, ăn uống nhiều dầu mỡ).

Trước đây, đột quỵ thường gặp ở người trên 50 tuổi. Nhưng hiện nay, tỉ lệ người trẻ bị đột quỵ đang gia tăng nhanh, do áp lực cuộc sống, thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, lạm dụng rượu bia, hút thuốc, ăn uống thiếu kiểm soát, ít vận động… 

BE FAST - quy tắc nhận diện đột quỵ sớm

Dù xảy ra bất ngờ, nhưng đột quỵ vẫn có thể được nhận diện sớm nếu bạn nắm rõ các dấu hiệu cảnh báo theo nguyên tắc BE FAST:

• B - Balance: Mất thăng bằng, loạng choạng, chóng mặt.

• E - Eyes: Mờ mắt, nhìn đôi, mất thị lực một bên.

• F - Face: Méo mặt, cười lệch, nhân trung lệch.

• A - Arm: Tay hoặc chân một bên yếu, tê, không nâng được.

• S - Speech: Nói ngọng, không rõ lời, khó phát âm.

• T - Time: Gọi cấp cứu 115 ngay lập tức nếu có bất kỳ dấu hiệu nào.

Làm gì để phòng ngừa đột quỵ khi tập thể thao?

Tập thể dục đúng cách giúp nâng cao sức khỏe, nhưng nếu tập sai, hoặc không nắm rõ tình trạng sức khỏe bản thân, rủi ro đột quỵ là hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, hãy:

• Khám sức khỏe trước khi tập luyện, đặc biệt với người có tiền sử bệnh lý nền.

• Tập luyện đúng cường độ, bắt đầu từ nhẹ đến vừa, không tập quá sức.

• Khởi động kỹ lưỡng và làm mát cơ thể sau buổi tập.

• Uống đủ nước, tránh mất nước, nhất là khi tập dưới trời nóng.

• Chế độ ăn khoa học: nhiều rau xanh, giảm muối, tránh thức ăn nhanh, đồ uống có cồn.

• Ngủ đủ giấc, tránh stress, duy trì lối sống lành mạnh.

• Nếu thuộc nhóm nguy cơ, nên chụp MRI/CT mạch máu não hoặc kiểm tra tim mạch chuyên sâu theo chỉ định bác sĩ.