Cần cơ chế khuyến khích để tạo thói quen lấy hóa đơn điện tử khi mua bán vàng

Minh bạch thị trường vàng

Theo Thông báo số 160/TB-VPCP ngày 11/4/2024, Thủ tướng đã yêu cầu Ngân hàng nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác giám sát, quản lý, điều hành thị trường vàng. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh cương quyết phải có hóa đơn điện tử trong việc thực hiện các giao dịch mua, bán vàng để nâng cao tính minh bạch, cải thiện hiệu quả giám sát, điều hành, bảo đảm thị trường vàng hoạt động an toàn, hiệu quả, công khai, minh bạch.

“Xử lý thu hồi ngay giấy phép hoạt động đối với doanh nghiệp không thực hiện nghiêm quy định của pháp luật”, Thủ tướng đề nghị.

Cơn sốt vàng bắt đầu xảy ra từ cuối năm ngoái và đến hiện tại chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, nhưng không ai nắm được mỗi ngày có bao nhiêu lượng vàng được giao dịch. Theo các chuyên gia, việc không có số liệu giao dịch vàng, gây khó khăn trong việc quản lý, giải quyết đúng, trúng, vấn đề giá vàng trong nước chênh lệnh cao so với giá vàng thế giới.

Các chuyên gia cho rằng, khi buộc tiệm vàng phải xuất hoá đơn điện tử như kinh doanh xăng, dầu sẽ giúp minh bạch hoá thị trường vàng. Cùng với đó, bí ẩn thị trường vàng sẽ được giải mã và nhiều vấn đề sẽ được sáng tỏ, cơ quan nhà nước cũng có đủ thông tin để quản lý, từ đó ngăn chặt triệt để tình trạng buôn bán vàng lậu.

Ngay sau đó, chia sẻ với báo chí, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành đã thành lập xong đoàn thanh tra và sẽ triển khai ngay trong tháng 4 này để thực hiện công tác kiểm tra hoạt động kinh doanh vàng của các doanh nghiệp, các ngân hàng trên toàn quốc vào các năm 2022, 2023...

Bên cạnh đó Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng liên quan để yêu cầu doanh nghiệp triển khai sử dụng hóa đơn điện tử trong các giao dịch mua bán vàng nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý.

Thực tế, từ cuối năm 2022, ngành Thuế đã chính thức triển khai giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho các ngành có tần suất phát hành hóa đơn lớn như trung tâm thương mại, siêu thị, dược phẩm, kinh doanh vàng bạc…

Theo thông tin được biết, trong thời gian tới, ngành Thuế sẽ tiếp tục rà soát các doanh nghiệp, cá nhân đang kinh doanh lĩnh vực vàng, bạc, đá quý để đưa vào diện sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Qua đó góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Một số đơn vị kinh doanh vàng bạc cho biết đã chấp hành nghiêm quy định về xuất hóa đơn điện tử, để làm minh bạch thị trường vàng. Đồng thời việc xuất hóa đơn điện tử trong kinh doanh vàng cũng sẽ giúp hạn chế được các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới, các hành vi trục lợi đầu cơ tháo túng giá vàng để đảm bảo thị trường ổn định, minh bạch.

Cần cơ chế khuyến khích để tạo thói quen lấy hóa đơn điện tử

Liên quan đến vấn đề này, chia sẻ với báo chí, PGS - TS Đinh Trọng Thịnh cho biết: “Theo luật quản lý thuế, các doanh nghiệp bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/7/2022. Xăng dầu, một lĩnh vực tương đối khó, cũng đã chuyển đổi sang hóa đơn điện tử. Trong khi đó, lĩnh vực rất quan trọng và cần quản lý là kinh doanh vàng lại chưa “làm căng” việc áp dụng hóa đơn điện tử.

NHNN đã có những hành động quyết liệt trong quản lý ngoại hối nhưng lại chưa đẩy mạnh vấn đề xuất hóa đơn điện tử khi mua, bán vàng. Đây là vấn đề mà chúng ta cần phải nhìn nhận và thay đổi”.

Để quản lý thị trường vàng một cách công khai, minh bạch thì việc xuất hóa đơn điện tử và kết nối với cơ quan thuế là điều bắt buộc. Khi tất cả đều phải xuất hóa đơn thì khối lượng giao dịch, lượng mua - bán sẽ được đong đếm chính xác, cơ quan quản lý nhà nước cũng có đủ thông tin để quản lý, đưa ra những chính sách phù hợp để điều tiết thị trường vàng, ông Thịnh lý giải.

Theo PGS - TS Đinh Trọng Thịnh, từ trước đến nay, hoạt động kinh doanh vàng chưa bị đánh thuế vì phần lớn người dân chỉ mua vàng để tích trữ, không phát sinh hoạt động kinh doanh.

“Tuy nhiên, trong thời gian qua, một số cá nhân đã có hiện tượng kinh doanh vàng và cũng đã đến lúc chúng ta cần phải đánh thuế vàng”, ông nói.

PGS - TS Đinh Trọng Thịnh khẳng định “việc xuất hóa đơn điện tử không quá tốn kém và khó khăn như nhiều doanh nghiệp từng chia sẻ. Nếu như chúng ta không kiên quyết và không biết cách tổ chức thì các doanh nghiệp kinh doanh vàng sẽ lần lữa không chịu làm. Chúng ta đang không quyết liệt, từ đó tạo ra tính chây ì về việc xuất hóa đơn điện tử của các doanh nghiệp”.

Ở phía người dân, hiện nay nhiều người vẫn chưa có thói quen lấy hóa đơn điện tử khi mua hàng, trong đó có mua vàng. PGS - TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng “nếu muốn hình thành thói quen, các cơ quan ban ngành có thể triển khai các biện pháp khuyến khích người dân, chẳng hạn như giảm trừ với những người lấy hóa đơn điện tử”.

Trong khi đó, TS Phan Phương Nam, Trường ĐH Luật TP.HCM cho rằng, hóa đơn xăng dầu chưa tới trăm nghìn đồng vẫn phải áp dụng hóa đơn điện tử thì không lý nào mà giao dịch vàng với giá trị lên tới tiền triệu, thậm chí tiền tỷ lại chưa áp dụng đồng loạt. “Điều này tạo ra những kẽ hở về sự minh bạch trên thị trường vàng”, ông nói.

Theo ông Nam, cần phải có những hướng dẫn, cơ chế rõ ràng cho các đơn vị kinh doanh vàng, sau đó tiến tới tăng giám sát và xử lý nghiêm các đơn vị cố tình không xuất hóa đơn điện tử theo quy định.

Song, với đặc thù riêng của thị trường vàng, TS Phan Phương Nam cho rằng việc thực hiện xuất hóa đơn điện tử của các đơn vị kinh doanh vàng sẽ cần phải có lộ trình cụ thể và mất nhiều thời gian.