Những điểm mới trong Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2025, hàng triệu sĩ tử cần nắm rõ để chuẩn bị chu đáo trước thềm "vượt vũ môn"

Giảm 1 buổi thi và giảm 2 môn thi, ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc

Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) từ năm 2025 được quy định cụ thể tại Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT vừa được Bộ giáo dục Đào tạo ban hành. Bên cạnh kế thừa những nội dung đã được triển khai thuận lợi, ổn định các năm qua, nhất là năm 2023 và 2024, Quy chế có những điểm mới đáng chú ý.

Theo đó, tại Điều 3 Quy chế ban hành kèm theo Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT quy định về các môn thi của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Cụ thể, theo quy chế thi tốt nghiệp THPT, từ năm 2025, kỳ thi được tổ chức thành 3 buổi thi, gồm: 1 buổi thi môn Ngữ Văn, 1 buổi thi môn Toán, 1 buổi tổ chức bài thi tự chọn với 2 môn thi trong số các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ định hướng Công nghiệp (gọi tắt là Công nghệ Công nghiệp), Công nghệ định hướng Nông nghiệp (gọi tắt là Công nghệ Nông nghiệp), Ngoại ngữ (Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Đức, Tiếng Nhật và Tiếng Hàn).

Trước đó, tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 có 4 bài thi gồm: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ và tổ hợp (Khoa học tự nhiên gồm Lý, Hóa, Sinh; hoặc Khoa học xã hội gồm Sử, Địa, Giáo dục công dân) và được chia thành 4 buổi thi.

Có thể thấy, so với những năm trước kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ giảm 1 buổi thi (năm 2024 thi 4 buổi thi, từ 2025 chỉ còn 3 buổi thi); giảm 2 môn thi (so với năm 2024 phải thi 6 môn) và thí sinh được chọn 2 môn tự chọn trong số 9 môn tính điểm còn lại của chương trình lớp 12. Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc. Điều này góp phần làm giảm áp lực, giảm chi phí tuy nhiên vẫn bảo đảm chất lượng kỳ thi.

Chính thức bãi bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh

Theo quy định hiện hành, tại khoản 2, Điều 40 Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông được ban hành kèm theo Thông tư số 15/2020/TT-BGDĐT quy định điểm khuyến khích.

Theo đó, thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2024 có Giấy chứng nhận nghề, Bằng tốt nghiệp trung cấp do Sở Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục đào tạo và dạy nghề, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cấp trong thời gian học THPT được cộng từ 1.0 - 2.0 điểm tùy theo xếp loại Giấy chứng nhận nghề hoặc Bằng tốt nghiệp trung cấp.

Tuy nhiên, theo quy chế mới, cụ thể tại Điều 43 đã bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh; bỏ cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề đối với thí sinh giáo dục thường xuyên từ kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Bên cạnh đó, điểm khuyến khích chỉ được cộng cho người học tham gia các cuộc thi và các hoạt động dưới đây trong thời gian học ở cấp THPT được cộng điểm khuyến khích để xét công nhận tốt nghiệp THPT gồm: Đoạt giải cá nhân trong kỳ thi chọn học sinh giỏi. Đoạt giải cá nhân và đồng đội trong các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lý, Hóa học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; hội thao giáo dục quốc  phòng; cuộc thi khoa học kỹ thuật; viết thư quốc tế do ngành Giáo dục phối hợp với  các ngành chuyên môn từ cấp tỉnh trở lên tổ chức.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định này nhằm phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cũng như tạo sự bình đẳng bởi học sinh tốt nghiệp hệ giáo dục chính quy và thường xuyên đều được cấp chung một loại bằng tốt nghiệp.

Chứng chỉ ngoại ngữ không được quy đổi thành điểm 10

Hiện hành, tại Điều 35 Quy chế ban hành kèm theo Thông tư số 15/2020/TT-BGDĐT (sửa đổi tại Thông tư số 02/2024/TT-BGDĐT) quy định thí sinh được miễn thi bài thi Ngoại ngữ được tính 10 điểm cho bài thi này để xét công nhận tốt nghiệp THPT.

Tuy nhiên, theo quy định mới tại khoản 2, Điều 39 Quy chế mới ban hành kèm Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT thì chứng chỉ ngoại ngữ vẫn được tiếp tục sử dụng để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp nhưng không được quy đổi thành điểm 10 trong xét công nhận tốt nghiệp như trước đây. Và công thức tính điểm xét tốt nghiệp không có điểm ngoại ngữ trong trường hợp này.

Vận chuyển đề thi bằng đường truyền mã hóa

Một điểm mới đáng chú ý nữa là, theo khoản 3, Điều 12 Quy chế mới quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Ban In sao đề thi. Theo đó, Ban In sao đề thi có các nhiệm vụ như sau: Tiếp nhận đề thi gốc còn nguyên niêm phong của Hội đồng ra đề thi từ Ban Chỉ đạo thi cấp quốc gia hoặc đề thi đã được mã hoá do Hội đồng ra đề thi chuyển đến qua hệ thống của Ban Cơ yếu Chính phủ; tổ chức in sao đề thi, đóng gói, niêm  phong, bảo quản; bàn giao các túi đề thi cho Ban Vận chuyển và bàn giao đề thi; thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu, hướng dẫn của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi, Chủ tịch Hội đồng thi (nếu có).

Như vậy, đây là lần đầu tiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT có thêm phương thức vận chuyển đề thi từ địa điểm hội đồng ra đề thi tới điểm in sao đề thi qua hệ thống đường truyền mã hóa và bảo mật của Ban Cơ yếu Chính phủ. Hiện hành chưa có quy định này.

Đây cũng là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ vào các khâu trọng yếu của quy trình tổ chức kỳ thi. Phương thức vận chuyển đề thi mới này giúp chuyển đề thi gốc nhanh, kịp thời, giảm bớt được thời gian và nhân sự vận chuyển đề thi như phương pháp truyền thống đang áp dụng.

Thí sinh người nước ngoài miễn thi ngữ văn bằng chứng chỉ tiếng Việt

Khoản 3, Điều 39 về miễn thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT đã quy định việc miễn thi môn Ngữ văn trong xét công nhận tốt nghiệp THPT như sau: Người nước ngoài có chứng chỉ tiếng Việt theo Khung năng lực tiếng Việt dùng cho người nước ngoài (đạt từ bậc 3 trở lên) được miễn thi môn Ngữ văn trong xét công nhận tốt nghiệp THPT. Đối với người có đủ điều kiện miễn thi môn Ngữ văn nhưng vẫn muốn tham gia thi môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp thì phải sử dụng kết quả thi môn Ngữ văn để tính điểm xét tốt nghiệp THPT.

Như vậy, quy chế mới cho phép thí sinh là người nước ngoài được sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để miễn thi môn ngữ văn trong xét công nhận tốt nghiệp THPT.

Trước đó, theo quy định hiện hành tại Điều 35 Quy chế kèm theo Thông tư số 15/2020/TT-BGDĐT chưa có quy định về điều này. Theo Bộ GD-ĐT, quy định mới này nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc xét công nhận tốt nghiệp cho người nước ngoài học chương trình giáo dục phổ thông ở Việt Nam.