Ồn ào thu hồ sơ mua nhà ở xã hội Rice City Long Châu: Chuyên gia chỉ ra điểm bất ổn

Trước những bức xúc của người dân về việc nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội tại dự án Rice City Long Châu (tên chính thức: Dự án khu nhà ở xã hội Thượng Thanh và đấu nối hạ tầng khu vực tại phường Bồ Đề, TP. Hà Nội, do Liên danh Công ty Cổ phần BIC Việt Nam – Công ty Cổ phần Him Lam Thủ đô làm chủ đầu tư), Sở Xây dựng Hà Nội đã có Văn bản số 14147/SXD-PTĐT ngày 21/10/2025 gửi chủ đầu tư và phản hồi kiến nghị.

Công ty BIC Việt Nam, đại diện liên danh chủ đầu tư, cũng đã ra thông cáo báo chí giải thích một số vấn đề.

Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Văn Đỉnh (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), chuyên gia pháp lý bất động sản, vẫn còn nhiều điểm cần làm rõ trong quá trình công bố, thu nhận và xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội tại dự án này.

Chủ đầu công tư công khai thông tin sau khi đã mở nhận hồ sơ?

Theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 38 Nghị định 100/2024/NĐ-CP, chủ đầu tư phải báo cáo và để Sở Xây dựng công khai thông tin số căn hộ, thời điểm nhận hồ sơ ít nhất 30 ngày trước khi bắt đầu nhận hồ sơ.

Tuy nhiên, trong thông cáo báo chí, chủ đầu tư Rice City Long Châu cho rằng thời gian công khai “kéo dài tối thiểu 30 ngày kể từ thời điểm bắt đầu nhận hồ sơ”, tức là công bố sau khi đã mở nhận hồ sơ.

Luật sư Đỉnh cho rằng cách hiểu này là không đúng tinh thần của quy định, bởi mục tiêu của việc công khai là giúp người dân có thời gian chuẩn bị hồ sơ trước khi nộp, bảo đảm tính minh bạch và công bằng.

“Ví dụ, nếu ngày 1/10/2025 bắt đầu nhận hồ sơ, thì phải công khai thông tin trên website của Sở Xây dựng chậm nhất từ ngày 1/9/2025,” ông Đỉnh nói.

Luật sư đề nghị Sở Xây dựng Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn thống nhất hoặc xem xét sửa đổi Nghị định 100/2024/NĐ-CP để tránh cách hiểu khác nhau giữa các địa phương.

Chủ đầu tư có đang tạo rào cản, thêm giấy phép con?

Một trong những nội dung gây bức xúc là việc chủ đầu tư yêu cầu người không có hộ khẩu thường trú tại Hà Nội phải nộp thêm Giấy xác nhận thông tin cư trú.

Chủ đầu tư lý giải rằng việc này nhằm “đảm bảo quỹ nhà ở xã hội phục vụ đúng đối tượng đang sinh sống, làm việc tại địa phương”.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh khẳng định: “Pháp luật về nhà ở xã hội không giao quyền cho chủ đầu tư được tự đặt ra các loại giấy tờ hay điều kiện khác ngoài quy định".

Theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024/NĐ-CP, điều kiện cư trú đã được loại bỏ để đảm bảo quyền tự do cư trú của công dân. Đồng thời, việc tránh trục lợi được kiểm soát thông qua quy định mỗi người chỉ được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội một lần trong đời (Điều 78).

Luật sư cho biết, hiện Chính phủ đang triển khai Đề án 06 về dữ liệu dân cư và nhà ở, cho phép theo dõi thông tin người đã được hỗ trợ nhà ở xã hội trên hệ thống điện tử, tránh việc hưởng trùng.

“Việc chủ đầu tư tự đặt ra ‘giấy phép con’ là trái luật, tạo ra rào cản tiếp cận nhà ở xã hội cho người dân và cần được Sở Xây dựng chấn chỉnh,” ông Đỉnh nhấn mạnh.

Cần có hướng dẫn cụ thể để người dân không bị thiệt thòi

Một vấn đề khác được người dân phản ánh là chủ đầu tư chỉ cho phép nộp tối đa 70 hồ sơ/ngày qua hệ thống online, trong khi hệ thống thường xuyên bị nghẽn mạng, quá tải.

Theo luật sư Đỉnh, pháp luật không giới hạn số lượng hồ sơ và chủ đầu tư không có quyền ngăn cản người dân nộp hồ sơ hợp lệ.

“Việc lấy lý do nhân lực hạn chế để giới hạn hồ sơ là không đúng. Nếu có 100.000 hồ sơ, chủ đầu tư vẫn phải tiếp nhận và xử lý theo đúng quy trình pháp luật,” ông phân tích.

Luật sư cho rằng hình thức nộp hồ sơ online là xu hướng cần khuyến khích trong thời kỳ chuyển đổi số, nhưng cần có hạ tầng công nghệ đủ mạnh và hướng dẫn thống nhất từ Bộ Xây dựng.

Ông đề xuất Bộ Xây dựng nên xây dựng hệ thống tiếp nhận hồ sơ trực tuyến dùng chung, để các chủ đầu tư có thể sử dụng (có thể trả phí vận hành), đảm bảo công bằng và minh bạch giữa các dự án.

Theo luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, vụ việc tại Rice City Long Châu cho thấy sự không thống nhất trong cách hiểu và áp dụng quy định pháp luật về nhà ở xã hội.