Muôn kiểu hàng giả, hàng nhái: Liệu hình phạt đã đủ sức răn đe?

Những năm gần đây, vấn nạn hàng giả, hàng nhái ngày càng gia tăng, phức tạp và tinh vi hơn. Đáng lo ngại, không chỉ là quần áo, mỹ phẩm hay linh kiện điện tử, mà ngay cả thuốc chữa bệnh và thực phẩm chức năng – những sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân cũng bị làm giả.

Năm 2014, cả nước bàng hoàng trước vụ án  thuốc ung thư giả tại Công ty VN Pharma. Vụ việc không chỉ khiến dư luận phẫn nộ mà còn làm lộ rõ những lỗ hổng trong quản lý dược phẩm, khi hàng loạt cựu lãnh đạo ngành y tế bị truy tố.

Thế nhưng, sau hơn 1 thập kỷ, những vụ việc sản xuất hàng giả, hàng nhái tương tự vẫn không dừng lại. Mới đây, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử và tuyên phạt 11 bị cáo trong vụ sản xuất, buôn bán thuốc giả. Không chỉ dừng lại ở thuốc, những thực phẩm thiết yếu như sữa, bột ngọt, nước mắm, thậm chí là cà phê cũng đều có thể bị làm giả một cách dễ dàng và công khai.

Theo Bộ luật Hình sự, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái là thuốc chữa bệnh có thể bị phạt đến mức cao nhất là tử hình. Với thực phẩm, hình phạt cao nhất là tù chung thân. Nhưng thực tế, dù mức án đã khá nặng, hàng giả vẫn “nở rộ” ở nhiều địa phương và nhiều lĩnh vực.

Các chuyên gia cho rằng, mức xử phạt hiện nay – cả hành chính lẫn hình sự – vẫn chưa đủ sức răn đe. Cơ chế kiểm soát còn thiếu chặt chẽ, việc xử lý trách nhiệm cá nhân trong quản lý, kiểm tra, giám sát cũng chưa thực sự quyết liệt.

Khi những kẽ hở chưa được bịt kín, khi hình phạt chưa đi kèm với sự nghiêm minh, thì hàng giả vẫn sẽ tiếp tục là một “bóng ma” đeo bám thị trường và người tiêu dùng Việt Nam.