Thời điểm nào thích hợp để kiểm tra trẻ chậm nói hay không?
Mốc thời gian phù hợp để kiểm tra trẻ chậm nói hay không vốn không phải là khoảng từ 24 - 30 tháng tuổi như nhiều phụ huynh vẫn nghĩ.
Trẻ chậm nói đơn thuần chỉ mang tính chất tạm thời, có thể được cải thiện nhanh chóng nếu áp dụng phương pháp can thiệp đúng. Tuy nhiên, trong không ít trường hợp, vấn đề này lại là một trong những dấu hiệu của việc mất thính lực, chứng tự kỷ hay rối loạn phát triển ở trẻ. Việc đưa trẻ đến kiểm tra ở các bệnh viện, trung tâm y tế là rất cần thiết để có những phương án can thiện phù hợp.
Thông thường, không ít phụ huynh cho trẻ đi kiểm tra ở thời điểm 24 - 30 tháng, thậm chí để đến 36 tháng tuổi. Bởi lúc này, họ có thể nhận biết rõ ràng việc trẻ chậm nói khi so sánh chung với các bạn cùng trang lứa. Tuy nhiên, thời gian phù hợp để kiểm tra, đánh giá sớm các dấu hiệu liên quan đến việc trẻ rối loạn phát triển lại không phải là mốc trên.
Thời điểm thích hợp được khuyến cáo để đưa trẻ đi kiểm tra là trong mốc phát triển 18 tháng tuổi của trẻ. Đây được xem là thời điểm vàng để có thể sàng lọc toàn diện và can thiệp sớm hiệu quả đối với trẻ rối loạn phát triển.
Trước đó, phụ huynh có thể chú ý hơn trong khoảng từ 15 - 18 tháng để xem trẻ đã có những phát triển mạnh về nhận thức, bắt chước và ngôn ngữ nói hay chưa. Những dấu hiệu về sự chú ý hay nhận thức cần được đặc biệt quan sát, bởi đây là các hành động có trước và quan trọng hơn so với lời nói và ngôn ngữ diễn đạt.
Việc thực hiện sàng lọc và kiểm tra cho trẻ có nguy cơ rối loạn phát triển thường bao gồm ngôn ngữ, nhận thức, hành động,.. Từ khâu đánh giá mức độ, các chuyên gia sẽ đưa ra nhận xét và lời khuyên về các phương pháp can thiệp phù hợp nhất. Để có được những tư vấn về phương án giáo dục hiệu quả, cha mẹ cần cho trẻ đi kiểm tra sàng lọc khi có dấu hiệu chậm trễ ngay từ 18 tháng.
Ngoài ra, phụ huynh có thể lưu ý thêm một số mốc thời gian quan trọng khác để nhận biết về trường hợp trẻ chậm nói hay rối loạn phát triển như:
- 12 tháng tuổi: Không bập bẹ, không biết ra hiệu (vẫy tay, chỉ ngón trỏ, bắt tay,..)
- 16 tháng tuổi: Không nói được những từ đơn
- 24 tháng tuổi: Không tự nói câu đôi (không tính việc lặp lại lời nói của trẻ)
- Mất khả năng ngôn ngữ hay kỹ năng giao tiếp ở bất kỳ lứa tuổi nào
