Cha mẹ xử trí thế nào khi trẻ mở phong bao lì xì, bĩu môi chê tiền ít trước mặt khách?

Với những đứa trẻ, niềm vui mỗi dịp Tết là được ông bà, cha mẹ và những người thân yêu lì xì. Tuy nhiên, thái độ nhận lì xì của trẻ là vấn đề cần được quan tâm. Bởi ngày càng có nhiều đứa trẻ khi nhận được lì xì ngay lập tức bóc ra xem mệnh giá, thậm chí là tỏ rõ thái độ khen chê, khiến cho cả người tặng lẫn cha mẹ đều rơi vào tình trạng lúng túng, ngượng ngùng. 

Phiền lòng chuyện chê khen

Nhớ lại mùa Tết năm 2024, chị Huyền Thi (HCM) vẫn chưa hết phiền lòng vì chuyện lì xì. Chị kể: "Năm ngoái mình lì xì mỗi cháu 50.000 đồng, bỏ bao lì xì hẳn hoi. Nhận lì xì, có cháu mở phong bao trước mặt, chê tiền ít rồi vứt cái toẹt. Mình nghĩ tiền lì xì là tấm lòng, là lời chúc may mắn đầu năm, không nghĩ lại bị các cháu khen chê. Rất chạnh lòng!". 

Câu chuyện khen chê tiền lì xì của con trẻ cũng là điều mà chị Lan Anh (Hà Nội) từng phải đối diện. Chị tâm sự, từ ngày đi làm, tiền lì xì các em, các cháu luôn được chị cân đo đong đếm để phù hợp với tình hình tài chính từng năm. Có ít thì mừng ít, dư giả thì mừng thêm cho các em, các cháu nó mừng. Thế nhưng, tấm lòng đấy không phải khi nào cũng được tôn trọng. 

"Năm ngoái vợ chồng mình làm ăn thất thoát, Tết về dành dụm được một ít, mừng các cháu bên nội mỗi cháu 200.000 đồng. Con trai lớn anh chồng mình nhận lì xì rồi phán ngay câu "Cô chú ở Hà Nội mà lì xì ít hơn bà nội" làm mình rất khó xử" - chị Lan Anh nói. 

Những tình huống này không chỉ gây khó xử cho người lì xì, mà chính những người làm cha, làm mẹ cũng cảm thấy bối rối.

Chị Anh Thư (Hà Nam) vẫn chưa quên được tình huống ngượng 'chín mặt' mà con trai 8 tuổi của cô gây ra vào dịp Tết năm ngoái. Bố chồng và chồng chị đều là những người làm ăn lâu năm, quan hệ rộng nên năm nào cũng nườm nượp khách ra vào chúc Tết. Con trai chị hầu như chỉ có một việc làm là mặc thật đẹp rồi chờ nhận phong bao lì xì của khách.

"Suốt mấy ngày Tết, hễ có khách đến chơi nhà là thằng bé lại chạy ra chào to rồi chăm chăm nhìn họ chờ tiền lì xì. Trẻ con thích phông bao xanh, phông bao đỏ cũng là điều bình thường nhưng thái độ của thằng bé lại là điều khiến mình thấy ngượng ngùng. Có lần bốc được phong bao lì xì 20.000 đồng từ người họ hàng xa, thằng bé tỏ rõ thất vọng rồi bảo "Có mỗi 20.000 đồng". Lúc này mình chỉ biết cười trừ tỏ ý tả lỗi với khách" - chị Anh Thư cho hay. 

Chị nói thêm: "Mình hoàn toàn không hài lòng với việc khen chê, so sánh tiền lì xì giữa người này với người khác ở con trẻ. Sau sự việc đó, mình đã dạy lại con về ý nghĩa của việc mừng tuổi ngày Tết và cách nhận lì xì sao cho lịch sự".

Chị Quỳnh Trang (Hà Nội) cũng có cùng cảnh ngộ vì khi bảo cô con gái 7 tuổi và cậu con trai 3 tháng tuổi là "lao động chính", "thu nhập chính" của gia đình dịp Tết. Chính những phát ngôn lệch chuẩn này đã khiến vợ chồng chị được phen "xấu hổ muốn độn thổ". 

"Tết đó, cả gia đình về nhà cố nội chơi. Con bé thấy chưa được lì xì thì trực tiếp đòi: "Cụ quên chưa lì xì hai chị em cháu". Cụ nhà mình ở quê nên chỉ có ít đồng ra đồng vào, thấy cháu nhắc cũng rút ngay hai tờ 20.000 đồng mừng cháu lấy lộc đầu năm. Thế mà con bé không thèm nhận, còn bĩu môi: “Cụ lì xì ít thế, cháu không cầm đâu” - chị xấu hổ nhớ lại.

Cha mẹ xử trí thế nào?

Để tránh những tình huống khó xử khi trẻ nhận lì xì, nhiều bậc cha mẹ sớm đã coi trọng việc giáo dục con về ý nghĩa của việc lì xì cũng như giá trị của đồng tiền. 

Chị Linh Nguyễn (HN) chia sẻ: "Con mình còn nhỏ chưa nhận thức được mệnh giá của từng tờ tiền nhưng chứng kiến một vài đứa trẻ thường xuyên so bì, khen chê khi nhận tiền lì xì, mình đã ý thức được tầm quan trọng của việc giáo dục con ý nghĩa của việc lì xì cũng như giá trị của đồng tiền. Mình luôn thủ thỉ với con về sự vất vả để kiếm được đồng tiền nên dù 1.000 đồng hay 2.000 đồng cũng phải trân quý.

Vợ chồng mình thường nói với con rằng việc lì xì không phải là số tiền nhận được mà là tấm lòng và những lời chúc tốt đẹp của người tặng. Mỗi lần nhận lì xì, con nên vui vẻ cảm ơn và trân trọng nó, không nên so bì hay chê bai. Với những chia sẻ và lời dạy dỗ nhẹ nhàng, mình hy vọng con sẽ hiểu và cư xử đúng mực, biết trân trọng tình cảm và tấm lòng của người khác". 

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), đôi khi vì sự vô tư của các bé như mở phong bao lì xì trước mặt khách, hay chê bai những người lì xì ít tiền... vô tình khiến cả cha mẹ và người mừng tuổi cảm thấy ngượng ngùng.

Để tránh tình huống khó xử, các bậc phụ huynh nên giải thích với con trẻ rằng, đây là lời chúc may mắn của ông, bà, các bác gửi đến con. Chúng ta hãy trân trọng, biết ơn và mở phong bao lì xì sau khi đã về nhà. Hoặc, cha mẹ có thể gợi ý với trẻ: “Liệu bố mẹ có thể cầm những lời chúc của ông bà giữ giúp con được không? Đến buổi tối mình sẽ chia sẻ với nhau về những phong bao lì xì này nhé!” hoặc “Đưa mẹ giữ giúp con rồi tối mẹ sẽ kể cho con sự tích về phong bao lì xì này”.

Trường hợp trẻ so sánh số tiền lì xì với bạn bè, thậm chí là so sánh người này mừng nhiều, người kia mừng ít, các bậc phụ huynh nên nhẹ nhàng giải thích cho trẻ hiểu được chúng sai ở đâu, kể cho con nghe sự tích của những phong bao đỏ... Đây cũng là dịp cha mẹ có thể chia sẻ với con một vài bí quyết để sử dụng hợp lý số tiền này như một người lớn thực thụ.

"Các bậc phụ huynh có thể cho trẻ giữ một phần lì xì để trẻ tập quản lý tài chính, dạy trẻ cách tiết kiệm tiền và chi tiêu phù hợp. Phần còn lại, cha mẹ sẽ quản lý cho con bởi cha mẹ cũng cần phải chi tiêu cho việc trao may mắn đến những bạn nhỏ khác", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam nói.