Chuyện lì xì đầu năm, bao nhiêu để tập tục đẹp không trở thành gánh nặng kinh tế?
Áp lực mang tên lì xì đầu năm khiến nhiều người không ít lần nghĩ đến việc trốn Tết, bởi "đi làm cả năm không đủ tiêu Tết, lì xì dịp Tết”. Với người có chút kinh tế hơn thì “lì xì xong, tiền thưởng cuối năm cũng không còn”.
Lì xì ngày đầu năm là nét văn hóa đặc sắc trong Tết Nguyên đán. Mặc dù cách đón Tết nay và Tết xưa đã có ít nhiều thay đổi, song tục lệ này vẫn luôn được gìn giữ và trở thành một phần không thể thiếu trong dịp Tết của người Việt Nam. Tuy nhiên, với xã hội ngày một phát triển, việc lì xì bao nhiêu, giá trị thế nào bỗng trở thành một nỗi lo của rất nhiều người.
Áp lực phải lì xì bao nhiêu
Bàn luận về chuyện lì xì đầu năm, không ít người tỏ rõ sự áp lực, không muốn về quê vì “đi làm cả năm không đủ tiêu Tết, lì xì dịp Tết”. Người khấm khá hơn thì “lì xì xong, tiền thưởng cuối năm cũng không còn”.
Tâm sự trên hội nhóm chia sẻ về tài chính tiêu dùng, một tài khoản ngậm ngùi: “Năm nay là năm thứ hai mình về làm dâu nhưng vẫn đau đầu khoản lì xì, mừng tuổi”. “Vợ chồng mình đi làm xa quê, kinh tế chỉ ổn định chứ không dư giả gì. Mỗi lần về quê, mọi người luôn áp đặt hai vợ chồng làm ăn khấm khá. Thành ra mỗi dịp Tết, hai vợ chồng chỉ dám về trước Tết, sợ mọi người đến chơi lại nói làm ăn tốt thể nào cũng được lì xì to”- cô nói thêm.

Đồng cảnh ngộ, một tài khoản khác cũng bộc bạch: “Tết năm nay mình chẳng muốn về quê chồng ăn Tết, chỉ muốn ở lại phòng trọ, có rau ăn rau, có cháo ăn cháo. Về quê đủ thứ tiền lo lắng, mua thịt cá đuề huề rồi ra Tết lại nai lưng trả nợ hoặc ăn mì gói”.
Cô tâm sự, cả năm nay chồng cô thất nghiệp, chi tiêu gia đình một tay cô lo toan. Mùa Tết năm nay của gia đình chỉ trông chờ khoản lương 7 triệu và mức thưởng tương đương của cô. Ngân sách eo hẹp, chuyện lì xì Tết với cô trở nên khó khăn.
“Lựa cơm gắp mắm”, cô dự tính chỉ lì xì mỗi cháu 10.000 đồng lấy lộc đầu năm. Tuy nhiên, chồng cô không đồng ý với lý do “10.000 đồng giờ còn không mua được bát bánh đa”, “giờ lì xì 10.000 đồng, họ hàng làng xóm người ta cười cho đấy, cả năm về quê ăn tết, lì xì 10.000 đồng còn không bằng tiền ăn sáng của chúng nó”. Vì vậy, mức lì xì cho mỗi cháu được chồng cô đưa ra là tối thiểu 50.000 đồng mỗi cháu.
Cô giãi bày: “Giờ lì xì 10.000 đồng cho mỗi cháu ở quê ít lắm mọi người nhỉ? Mình cũng thấy ngại nhưng nghĩa đến các cháu thì đông, họ hàng nhiều, mình lại sợ. Năm ngoái chỉ riêng tiền lì xì đã ngót nghét 4 triệu (lúc đó mình có bầu). Năm nay có con nhỏ rồi nhưng nhà anh chị, họ hàng đông con, nhà mình chỉ có một đứa. Mình cũng không muốn làm xấu hổ chồng nữa, nhưng mình bế tắc quá!”
“Đến cả con mình còn không nổi một tấm áo mới? Vậy sĩ diện để làm gì?”, cô tự hỏi.
Một tài khoản khác cũng cho biết, dù đã đi làm được gần 2 năm, chồng con gia đình vẫn chưa có nhưng việc lì xì, mừng tuổi cũng khiến cô cảm thấy áp lực. Cô chia sẻ: “Không biết từ khi nào, nhiều người lại bĩu môi với những phong bao lì xì 10.000 - 20.000 đồng. Điều này với một người vừa mới ra trường, công việc chưa ổn định như mình rất áp lực bởi lì xì xong, tiền lương thưởng cuối năm cũng không còn”.
Hãy để lì xì là tập tục đẹp
Trong văn hóa của người Việt, lì xì là một nét đẹp văn hóa, là chút lộc may mắn đầu năm, thể hiện sự yêu thương và chúc phúc dành cho người nhận. Lì xì đầu năm cũng là nỗi háo hức mong chờ của bọn trẻ. Trong mỗi con người, lì xì đều là phần ký ức đẹp đi liền với ngày Tết từ thời ấu thơ.
Lì xì chỉ trở nên xấu xí, khiến "lòng người nặng trĩu" khi nó bị lạm dụng hoặc biến tướng thành một hình thức trao đổi vật chất mang tính cơ hội. Chính những thước đo, đánh giá nhiều/ít, giàu/nghèo đã khiến nét văn hóa này dần mất đi bản chất thực sự của nó.
Đồng quan điểm, cố vấn tài chính Nguyễn Minh Ngọc cho hay, lì xì là nét văn hóa dịp Tết đến xuân về. Tuy nhiên, nét đẹp này được một bộ phận đẩy lên quá mức. Với nhiều người, đây như một dịp để tri ân, phô diễn kinh tế. Họ cho rằng, lì xì càng nhiều càng chứng tỏ được sự giàu có, tài chính vững mạnh của mình.
"Điều này vô tình tạo ra những áp lực tài chính, sự ganh đua vô lý, thậm chí làm mất đi ý nghĩa gốc của việc lì xì. Cùng với đó là tâm lý cơ hội, cho rằng nhận lì xì là một “cách kiếm tiền vào dịp Tết”. Từ đó, hình thành nên ý thức về việc so đo, so sánh tiền lì xì nhận được. Đây là cách suy nghĩ chưa tốt mà các bậc phụ huynh nên lưu tâm" - chuyên gia nhấn mạnh.
Vì vậy, thay vì tập trung vào số tiền, chúng ta nên chú trọng vào những giá trị tinh thần và tình cảm mà hành động lì xì mang lại.

Theo chuyên gia, mỗi người có một điều kiện kinh tế và quan điểm riêng. Vì vậy, số tiền lì xì cũng sẽ khác nhau. Có ít thì lì xì ít, có nhiều thì lì xì thêm một chút. Thậm chí, bạn cũng có thể chọn tặng quà Tết thay vì lì xì bằng tiền mặt. Đó cũng là cách tốt để chúng ta khỏi bận lòng về giá trị đằng sau mỗi chiếc bao lì xì.
Sau khi lì xì, hãy yêu cầu người nhận chúc lại một điều gì đó để cầu may mắn cho năm mới. Chính những người lớn, người làm cha mẹ phải có ý thức tập cho trẻ thói quen tốt và cũng cho trẻ hiểu rằng lì xì là cho đi một lời chúc may mắn, không phải mang nặng giá trị vật chất.
"Nếu chính người lớn chúng ta bớt đi những câu bông đùa như Tết đến trẻ con là "trụ cột", là "nguồn thu nhập chính" hay "cần đi câu" của bố mẹ, sẽ không có sự so sánh, chê bôi ở trẻ khi xé bao lì xì rồi thất vọng nói "chỉ có 10.000 đồng, 20.000 đồng". Hãy để việc lì xì được trong sáng, tự nhiên, đúng như ý nghĩa ban đầu của nó” - chuyên gia nhấn mạnh.