6 nhóm người nên hạn chế hoặc tránh ăn nhãn để bảo vệ sức khỏe

Quả nhãn nổi bật với vị ngọt thanh, hương thơm đặc trưng và chứa nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt là vitamin C, giúp tăng cường miễn dịch và hạn chế tổn thương do stress oxy hóa. Mặc dù vậy, lượng vitamin và khoáng chất trong một quả nhãn khá nhỏ, và khẩu phần phổ biến thường vào khoảng 20 quả. Đây là loại trái cây ít calo nên có thể ăn linh hoạt trong khẩu phần hàng ngày. Tuy nhiên, vẫn có một số đối tượng cần tránh ăn nhãn hoặc hạn chế để phòng ngừa tác động không tốt đến sức khỏe.

Người mắc hoặc có nguy cơ cao bị đái tháo đường

Người bị đái tháo đường cần đặc biệt thận trọng khi ăn nhãn, bởi loại quả này chứa lượng đường tự nhiên và carbohydrate khá cao. Chỉ khoảng 20 quả nhãn tươi đã cung cấp khoảng 10 g carbohydrate – con số có thể khiến đường huyết tăng đột biến nếu ăn nhiều.

Việc kiểm soát lượng đường nạp vào cơ thể là yếu tố then chốt để tránh làm bệnh tiến triển xấu hoặc gây biến chứng. Theo khuyến nghị của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, lượng carbohydrate từ trái cây không nên vượt quá 15 g mỗi khẩu phần. Vì vậy, ăn ít nhãn tươi vẫn có thể chấp nhận được, nhưng nên tránh ăn nhiều, đặc biệt là nhãn sấy khô vốn chứa carbohydrate và calo cao hơn.

Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết lượng nhãn phù hợp với tình trạng sức khỏe và chế độ ăn của mình.

Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong giai đoạn đầu và cuối thai kỳ

Thai phụ, nhất là trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối, nên hạn chế hoặc tránh ăn nhãn. Dù giàu vitamin và khoáng chất, loại quả này lại có một số đặc tính không phù hợp với cơ thể nhạy cảm của phụ nữ mang thai.

Theo y học cổ truyền, nhãn có tính nóng, dễ gây nóng trong, nổi mụn hoặc táo bón. Dân gian còn cho rằng tính nóng này có thể làm tăng nguy cơ động thai hoặc sảy thai sớm, dù hiện chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng.

Hàm lượng đường cao trong nhãn cũng có thể làm tăng nguy cơ hoặc khiến việc kiểm soát đái tháo đường thai kỳ trở nên khó khăn hơn. Vào cuối thai kỳ, ăn nhiều nhãn có thể gây cảm giác nóng trong và ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ.

Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai nên trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về lượng nhãn phù hợp trong thực đơn hàng ngày.

Người bị nóng trong, nổi mụn hoặc dễ sinh nhiệt

Nhãn được xem là loại quả có tính nóng, nên với người có cơ địa dễ nóng trong, hay bị mụn nhọt, rôm sảy, hoặc gặp các triệu chứng như khó tiêu, táo bón, khô miệng, việc ăn nhiều nhãn có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Sự tích tụ nhiệt trong cơ thể không chỉ gây khó chịu mà còn làm các vấn đề về da bùng phát mạnh hơn, ảnh hưởng tới sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Nếu thường xuyên gặp những triệu chứng này, bạn nên hạn chế hoặc tránh ăn nhãn, đặc biệt trong mùa hè oi nóng. Thay vào đó, hãy chọn các loại trái cây có tính mát để giải nhiệt và bổ sung vitamin cho cơ thể như cam, táo, thanh long,…

Người bị tăng huyết áp

Nhãn có chứa kali – khoáng chất hỗ trợ kiểm soát huyết áp, nhưng với người bị tăng huyết áp, việc ăn nhiều lại tiềm ẩn rủi ro. Do có tính nóng, nhãn có thể gây bứt rứt, khó chịu, làm tăng nhịp tim và gián tiếp ảnh hưởng đến huyết áp nếu tiêu thụ quá mức.

Ở những người đang điều trị tăng huyết áp, ăn nhiều nhãn còn có thể làm giảm hiệu quả thuốc hoặc khiến bệnh khó kiểm soát hơn. Vì vậy, cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và dùng thuốc, đồng thời hạn chế hoặc tránh ăn nhãn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Người bị đầy bụng, khó tiêu hoặc có vấn đề về tiêu hóa

Nhãn có hàm lượng chất xơ không cao so với lượng carbohydrate, đặc biệt là ở nhãn sấy khô. Ăn quá nhiều trong một lần có thể gây đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu hoặc tiêu chảy, nhất là với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

Trong 20 quả nhãn tươi chỉ chứa khoảng 0,7 g chất xơ, còn nhãn sấy khô là 1,7 g. Với người tiêu hóa kém, việc nạp nhiều đường tự nhiên cùng lượng chất xơ này có thể tạo áp lực cho đường ruột, khiến cơ thể khó chịu. Vì vậy, nhóm đối tượng này nên hạn chế hoặc tránh ăn nhãn, đặc biệt khi dạ dày đang yếu.

Người bị dị ứng với trái cây nhiệt đới

Dù hiếm gặp, dị ứng với nhãn vẫn có thể xảy ra. Những người từng nhạy cảm với các loại trái cây nhiệt đới khác nên thận trọng khi ăn nhãn. Triệu chứng có thể gồm ngứa, sưng môi, lưỡi hoặc họng, nổi mề đay, khó thở, kèm rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hoặc nôn mửa.

Trong trường hợp nghiêm trọng, phản ứng sốc phản vệ có thể xuất hiện và cần cấp cứu ngay lập tức. Nếu chưa rõ mình có dị ứng hay không, tốt nhất hãy thử với lượng rất nhỏ hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn.

Nhãn là loại quả thơm ngon, giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu ăn đúng cách. Tuy nhiên, với những nhóm người kể trên, việc hạn chế hoặc tránh ăn nhãn là cần thiết để phòng ngừa các tác động không mong muốn. Lựa chọn thực phẩm phù hợp với thể trạng, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích từ trái cây mà vẫn bảo vệ được sức khỏe lâu dài.