'Xyanua giá rẻ' tràn lan chợ mạng, làm sao để kiểm soát?

Khi chất độc... lên sàn

Theo ghi nhận, chỉ cần gõ từ khóa tìm kiếm mua "xyanua giá rẻ", hàng chục trang mạng rao bán loại hóa chất "xổ" ra mời chào ngay trước mặt khách hàng.

Điều đáng nói, nhiều fanpage hay website rao bán loại xyanua giá rẻ này nhưng tuyệt nhiên không cần bất cứ điều kiện gì, chỉ cần để lại thông tin liên hệ hoặc gọi điện đặt mua trực tiếp, theo Thương Trường.

Đơn cử tại một số trang web đang rao bán các hóa chất như Kali xyanua, Potassium xyanua, Potassium cyanide... với khối lượng 50kg/thùng, các loại chất này được quảng cáo có xuất xứ từ USA (Mỹ). Theo nội dung được quảng cáo, Kali xyanua được sử dụng nhằm chiết tách vàng và các kim loại quý khác từ quặng, xi mạ.

Không chỉ rao bán công khai trên mạng xã hội, các website mà loại chất cực độc này còn được rao bán trên một sản thương mại điện tử nổi tiếng với từ khoá “xyanua giá tốt T07/2024” với lời quảng cáo: “Mua xyanua giá rẻ, free ship toàn quốc, áp dụng đến 6 tầng giảm giá. Ưu đãi mỗi ngày, hoàn tiền đến 300k. Mua ngay tại…”

Không chỉ xyanua, một số sàn thương mại điện tử hiện nay còn rao bán một số chất diệt chuột dạng lỏng không màu, không mùi, uống vào chuột có thể "chết ngay tại chỗ". 

Một người 50kg chỉ cần ăn một lượng xyanua bằng hạt đậu xanh có thể tử vong

Xyanua được xếp vào loại chất cực độc có thể gây chết người dù ở một lượng rất nhỏ. Loại chất này tồn tại ở dạng tinh thể như muối ăn hoặc ở dạng khí có thể ngửi mùi.

Mới đây, vụ 6 người Việt được phát hiện tử vong trong khách sạn Grand Hyatt Erawan Bangkok ở Bangkok, nghi liên quan đến việc đầu độc bằng xyanua đã gây rúng động dư luận.

Theo chuyên gia hóa học Trần Hồng Côn, xyanua được xếp vào loại "chất độc đầu bảng" có thể gây nguy hiểm chết người dù với lượng rất nhỏ. Loại chất này thường tồn tại ở dạng tinh thể như muối, khi ra ngoài không khí có thể ngửi mùi tương tự như hạnh nhân. 

Người ngộ độc xyanua có thể đau bụng, nôn ói... Đây là loại chất hấp thụ trong cơ thể rất nhanh, đi theo máu gây tổn thương các cơ quan, nhất là hệ thần kinh.

"Hàng nghìn năm cho đến nay, xyanua được xếp vào loại chất độc hàng đầu với câu nói: "Thứ nhất là nhân ngôn (xyanua), thứ nhì là thạch tín (asen)". Ngộ độc xyanua là vô phương cứu chữa. Một người 50kg chỉ cần ăn một lượng xyanua bằng hạt đậu xanh có thể tử vong", chuyên gia hóa học Hồng Côn cho biết.

Theo ông Côn, xyanua là loại hóa chất đang được sử dụng rất nhiều trong khai thác vàng. Ở một số quốc gia vẫn cho phép sử dụng loại chất này để khai thác vàng do mang lại hiệu quả cao. 

Thị trường xuất hiện tình trạng rao bán một số loại chất như Potassium cyanide, Sodium cyanide ở dạng viên hoặc tinh thể đều có gốc xyanua nếu không may bị hít hoặc ăn phải rất nguy hiểm. 

Phải quy định rõ điều kiện người mua chất xyanua

Theo TS.BS Nguyễn Thị Thủy Ngân, Phó khoa bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, bệnh viện đã từng tiếp nhận một số bệnh nhân bị ngộ độc xyanua trong tình trạng nguy kịch. 

Các trường hợp này qua khai thác bệnh sử, theo bác sĩ Ngân, đa phần là tiếp cận với nguồn xyanua được mua từ các trang mạng không chính thống. Xyanua là chất khí hoặc chất lỏng không màu hoặc cũng có thể ở dạng tinh thể rắn. Vì vậy nạn nhân khó nhận ra nếu chất này hòa trong thức ăn, nước uống ở các trường hợp bị đầu độc.

Từ vụ đầu độc bằng xyanua tại Đồng Nai, bác sĩ Ngân nói đây là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc. Tình trạng này càng trở nên nguy hiểm hơn, khi đã xuất hiện ngày càng nở rộ bằng các con đường giao dịch trên không gian mạng, sàn thương mại điện tử, các kênh mua bán không chính thống. 

Do vậy, chúng ta phải tìm cách kiểm soát được các nguồn thuốc không chính thống từ những nơi này. Đặc biệt khi có bất kỳ ca ngộ độc nào xảy ra cần kiểm soát, truy được nguồn gốc nơi bán, xử phạt nặng tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra.

Theo luật sư Trương Hồng Điền, Đoàn luật sư TP.HCM, cho biết chất xyanua không thuộc danh mục hóa chất bị cấm bán mà nằm trong danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp. 

Theo đó, cá nhân, tổ chức muốn kinh doanh, mua bán hóa chất này cần phải tuân thủ các quy định tại Luật Hóa chất 2007 và nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 9-10-2017 của Chính phủ. Việc mua bán chất xyanua phải có phiếu kiểm soát.

Tuy nhiên, hiện nay pháp luật lại không quy định cụ thể về việc cá nhân, tổ chức phải đáp ứng các điều kiện nào thì mới được mua, sử dụng chất xyanua. Đồng thời, cũng không có quy định về việc người bán phải kiểm tra điều kiện của người mua mới được bán. Điều này đã dẫn đến tình trạng mua bán chất xyanua diễn ra phổ biến, tràn lan trên thị trường.

Để hạn chế tình trạng này, theo ông Điền, pháp luật cần quy định rõ việc mua bán chất xyanua cần có điều kiện, người mua phải đáp ứng các điều kiện cụ thể mới được phép mua, sử dụng hóa chất trên. 

Bên cạnh đó, cơ quan có thẩm quyền cũng cần thường xuyên tiến hành kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh, mua bán chất xyanua, kịp thời có biện pháp xử lý đối với những trường hợp không tuân thủ quy định pháp luật.