Thông tin 'tăng 1 độ, tăng 10% nguy cơ đột quỵ' gây hoang mang, Bệnh viện Bạch Mai lên tiếng

Trước thông tin lan truyền trên mạng xã hội rằng “mỗi độ tăng nhiệt tương ứng với 10% nguy cơ đột quỵ”, đại diện Bệnh viện Bạch Mai đã lên tiếng bác bỏ. Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, không có bất kỳ tài liệu chính thức nào từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO) hay các hiệp hội y khoa uy tín đưa ra con số này.

“Nguy cơ đột quỵ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, bệnh nền, thể trạng, môi trường sống, cách chăm sóc sức khỏe và khả năng tiếp cận y tế. Việc đưa ra công thức kiểu '1 độ = 10%' là hoàn toàn phản khoa học, dễ gây hiểu lầm và hoang mang không đáng có”, bác sĩ Dũng khẳng định.

Trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan, việc tiếp cận thông tin từ nguồn đáng tin cậy và áp dụng các biện pháp khoa học là yếu tố then chốt để phòng ngừa các biến cố sức khỏe nguy hiểm.

Nguy cơ cao với người có bệnh nền và tiền sử đột quỵ

Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, nắng nóng cực đoan có thể trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường và đặc biệt là bệnh nhân từng có tiền sử đột quỵ.

Nhiệt độ cao khiến cơ thể nhanh chóng mất nước và điện giải, từ đó làm tăng độ nhớt của máu, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để duy trì tuần hoàn. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, nguyên nhân chính gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Bên cạnh đó, phản ứng tự nhiên của cơ thể để hạ nhiệt như giãn mạch máu, tiết nhiều mồ hôi cũng khiến hệ tim mạch bị áp lực lớn hơn, dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như tăng huyết áp đột ngột, nhồi máu cơ tim hay tái phát đột quỵ.

Những người cao tuổi hoặc từng bị tổn thương thần kinh sau đột quỵ cũng gặp khó khăn hơn trong việc điều hòa thân nhiệt, khiến họ dễ bị sốc nhiệt hoặc kiệt sức. Một số loại thuốc điều trị như thuốc lợi tiểu, thuốc huyết áp cũng có thể làm tình trạng mất nước trầm trọng hơn.

4 phương pháp giải nhiệt hiệu quả theo khoa học

Thay vì phụ thuộc vào cảm giác hoặc thói quen, chuyên gia môi trường và sinh lý học, Giáo sư Mike Tipton (Đại học Portsmouth, Anh) đưa ra 4 kỹ thuật giải nhiệt hiệu quả và đã được kiểm chứng:

1. Ngâm tay trong nước lạnh

Khác với việc rửa mặt, chỉ mang lại cảm giác mát tức thì, việc ngâm tay vào nước lạnh giúp hạ thân nhiệt hiệu quả hơn. Bàn tay có diện tích bề mặt lớn và là nơi máu lưu thông mạnh để giải phóng nhiệt, vì vậy, cách này giúp làm mát thực sự từ bên trong.

2. Tắm nước ấm thay vì nước lạnh

Tắm nước lạnh có thể làm co mạch, khiến nhiệt giữ lại trong cơ thể. Trong khi đó, nước ấm nhẹ giúp máu dồn ra bề mặt da và giải nhiệt từ từ. Đây là cách an toàn và hiệu quả, đặc biệt cho người có sức khỏe yếu.

3. Uống đồ nóng để kích hoạt cơ chế tiết mồ hôi

Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng uống đồ nóng giúp cơ thể “kích hoạt” hệ thống giải nhiệt tự nhiên thông qua tiết mồ hôi. Tuy nhiên, dù dùng nước nóng hay lạnh, điều quan trọng là uống đủ nước. Tránh cà phê và rượu vì chúng gây mất nước và sinh nhiệt nhiều hơn.

4. Sử dụng quạt đúng cách

Không nên chỉ hướng quạt vào mặt mà hãy để gió thổi vào vùng da rộng như lưng, tay chân. Quạt giúp mồ hôi bay hơi, cơ chế làm mát chính của cơ thể khi trời quá nóng. Có thể kết hợp mở cửa sổ để tạo luồng gió lưu thông hiệu quả hơn.

Các biện pháp bảo vệ người có nguy cơ cao

Để giảm thiểu rủi ro trong mùa nóng, người dân cần:

• Uống nước đều đặn trong ngày, kể cả khi chưa khát; ưu tiên nước lọc hoặc điện giải.

• Hạn chế ra ngoài từ 10h đến 16h. Nếu phải ra đường, mặc quần áo sáng màu, rộng rãi, đội mũ rộng vành, dùng kính râm và kem chống nắng.

• Trong nhà, nên bật điều hòa, dùng quạt hoặc tắm nước mát/lau người bằng khăn ẩm.

• Tăng cường ăn rau xanh, trái cây nhiều nước (dưa hấu, cam, bưởi…), tránh đồ nhiều dầu mỡ hay ăn quá no.

• Người đang điều trị bệnh lý nền cần uống thuốc đúng giờ, không tự ý thay đổi liều và đo huyết áp thường xuyên.

Nhận diện sớm đột quỵ và kiệt sức do nóng

Một số dấu hiệu sớm của đột quỵ bao gồm: méo miệng, yếu hoặc liệt nửa người, nói khó, mất khả năng hiểu lời nói. Khi có bất kỳ biểu hiện nào, cần gọi cấp cứu 115 ngay.

Ngoài ra, cần chú ý các biểu hiện của:

• Kiệt sức do nóng: mệt mỏi, buồn nôn.

• Sốc nhiệt: thân nhiệt trên 40°C, da khô nóng, lú lẫn, bất tỉnh.

Người sống một mình, đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh mạn tính, nên thông báo tình trạng sức khỏe cho người thân hoặc hàng xóm và giữ liên lạc thường xuyên.