Thị trường chứng khoán Việt Nam: Chờ đợi cú hích từ FTSE Russell

Tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell vừa thông báo sẽ công bố kết quả đánh giá phân loại thị trường các quốc gia sau khi thị trường Mỹ đóng cửa vào ngày 8/4/2025, tức rạng sáng 9/4/2025 theo giờ Việt Nam. Trong thông báo này, Việt Nam được đánh giá có khả năng nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier Market) lên thị trường mới nổi hạng 2 (Secondary Emerging Market).

Trước khi đi đến quyết định cuối cùng, FTSE Russell sẽ tiến hành một quy trình tham vấn chặt chẽ và toàn diện. Lịch trình cụ thể bắt đầu với cuộc họp của Ủy ban Cố vấn Phân loại Quốc gia FTSE vào ngày 4/3/2025. Sau đó, các ủy ban cố vấn cổ phiếu khu vực sẽ nhóm họp trong tuần bắt đầu từ ngày 10/3/2025. Hội đồng Cố vấn Chính sách FTSE Russell sẽ tổ chức cuộc họp vào ngày 20/3/2025, và cuối cùng là Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell vào ngày 2/4/2025, trước khi công bố quyết định chính thức 6 ngày sau đó.

Trong lần xếp hạng thị trường gần nhất vào tháng 10/2024, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách theo dõi để nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2. Điều này cho thấy sự tiến bộ đáng kể trong cải thiện các tiêu chí mà tổ chức này đặt ra.

Theo báo cáo mới nhất từ Chứng khoán VNDirect, Thông tư 68/2024/TT-BTC đã thiết lập khung pháp lý nhằm phát triển các sản phẩm đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường. Đây được xem là một trong những bước tiến quan trọng giúp thị trường chứng khoán Việt Nam cải thiện vị thế trên bản đồ tài chính quốc tế.

Theo nguồn tin từ VNDirect, vào ngày 26/2 vừa qua, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) đã thông báo đến các công ty chứng khoán về phương án sử dụng dữ liệu cuối ngày 28/2/2025 để kiểm thử hệ thống KRX. Với sự khẩn trương của HoSE, hệ thống này dự kiến sẽ sớm được kiểm thử và vận hành chính thức trong quý 2/2025.

Hiện tại, Việt Nam đã đáp ứng 7/9 tiêu chí để được nâng hạng từ FTSE Frontier Market lên FTSE Secondary Emerging Market. Hai tiêu chí còn lại gồm: Non-Prefunding (các công ty chứng khoán có thể nhận lệnh mua ngay cả khi tài khoản không đủ 100% giá trị lệnh) và vấn đề xử lý các giao dịch thất bại.

Về tiêu chí Non-Prefunding, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024 có hiệu lực từ ngày 2/11/2024, cho phép công ty chứng khoán nhận lệnh mua dựa trên mức ký quỹ thỏa thuận trong hợp đồng, thay vì yêu cầu có đủ tiền trước giao dịch.

Đối với tiêu chí xử lý các giao dịch thất bại, FTSE Russell đang xem xét quy trình xử lý hiện tại. Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cũng đề xuất chỉnh sửa và bổ sung nghị định 155/2020/NĐ-CP để thành lập Trung tâm Thanh toán Bù trừ (CCP). Từ đó, CCP có thể phòng ngừa rủi ro thanh toán theo Thông tư 119/2020/TT-BTC.

Chứng khoán SHS nhận định tiêu chí Non-Prefunding có thể hoàn tất trong kỳ đánh giá quý 1/2025, còn tiêu chí xử lý giao dịch thất bại cần đợi đến kỳ đánh giá quý 2/2025. Theo dự báo, Việt Nam có thể chính thức được nâng hạng vào kỳ đánh giá tháng 9/2025.

KBSV cũng đưa ra quan điểm tương tự, cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được nâng hạng vào tháng 9/2025, sau đó chính thức gia nhập bộ chỉ số FTSE Emerging Index vào tháng 3/2026.

Việt Nam hiện là một trong hai thị trường được FTSE Russell đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng, bên cạnh Hy Lạp. Điều này cho thấy sự quan tâm lớn của giới đầu tư quốc tế đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.

Để đẩy nhanh quá trình nâng hạng, cần phải rút ngắn thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài. Hiện tại, một số tài khoản mất tới 9 tháng để hoàn tất thủ tục, gây cản trở lớn cho dòng vốn ngoại.

Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng sẽ thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài mạnh mẽ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp niêm yết nâng cao khả năng huy động vốn và phát triển bền vững hơn.

Với các cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ và cơ quan quản lý, diễn biến này dự báo sẽ duy trì tâm lý lạc quan và thu hút dòng vốn ngoại, giúp thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng phát triển bền vững, tiệm cận với các nền kinh tế mới nổi trên thế giới.