Lương tối thiểu tăng: Niềm vui có đủ bù trượt giá?

Lương tối thiểu tăng 7,2% từ năm 2026

Việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng luôn là vấn đề được người lao động và doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. 

Theo dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đang được lấy ý kiến, từ ngày 1-7-2026, lương tối thiểu tháng và giờ sẽ tăng bình quân 7,2% so với hiện nay. Cụ thể, lương tối thiểu vùng I là 5,31 triệu đồng/tháng, vùng II là 4,73 triệu đồng/tháng, vùng III là 4,14 triệu đồng/tháng và vùng IV là 3,7 triệu đồng/tháng.

Mức điều chỉnh này tương ứng tăng từ 250.000-350.000 đồng/tháng, cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu dự kiến đến hết năm 2026. Bộ Nội Vụ cho biết, cách tính lương tối thiểu giờ vẫn áp dụng phương pháp quy đổi từ lương tháng theo chuẩn của Bộ luật Lao động, đồng thời tiếp thu khuyến nghị từ Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).

Như vậy, việc tăng lương không chỉ nhằm đáp ứng phần nào chi phí sinh hoạt ngày càng cao, mà còn thể hiện sự cân bằng lợi ích giữa người lao động và doanh nghiệp, giúp duy trì hoạt động sản xuất nhưng vẫn cải thiện đời sống công nhân.

Tăng nhưng có đủ ăn, đủ tiêu?

Khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vào tháng 3-4/2025 cho thấy, bức tranh thu nhập còn nhiều gam màu tối. Có tới 54,9% người lao động cho biết tiền lương hiện tại chỉ vừa đủ trang trải chi phí cơ bản; 26,3% buộc phải chi tiêu tằn tiện; 7,9% phải làm thêm để bù đắp thiếu hụt.

Trong khi đó, mức chi tiêu trung bình của hộ gia đình công nhân đã lên tới 14,059 triệu đồng/tháng, cao hơn đáng kể so với thu nhập cá nhân. Thực tế, một công nhân chỉ đáp ứng được khoảng 63% chi tiêu của gia đình, đồng nghĩa với việc muốn duy trì cuộc sống tối thiểu, ít nhất phải có hai lao động trong nhà cùng đi làm.

Điều này cho thấy, dù lương tối thiểu đóng vai trò “mức sàn” để bảo vệ người lao động, song thực tế vẫn còn khoảng cách khá xa so với mức sống đủ đầy.

Lương tăng, kinh tế cũng hưởng lợi

Tăng lương tối thiểu không chỉ giúp công nhân cải thiện thu nhập, mà còn mang lại lợi ích kép. Khi đời sống ổn định, người lao động có thêm động lực gắn bó và nâng cao năng suất, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Doanh nghiệp cũng hưởng lợi khi đội ngũ nhân sự trung thành, hạn chế tình trạng “nhảy việc” hoặc đình công đòi quyền lợi.

Theo bà Thái Thu Xương - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cải thiện đời sống công nhân không chỉ dừng lại ở đồng lương. Bên cạnh đó, yếu tố tinh thần, chỗ ở, phúc lợi xã hội cũng cần được chú trọng.

Tổng Liên đoàn nhiều lần kiến nghị Chính phủ sớm công bố “mức lương đủ sống” để làm căn cứ xây dựng chính sách, đảm bảo người lao động thực sự sống được bằng lương chứ không phải chỉ “tồn tại”.

Nguy cơ trượt giá và yêu cầu giải pháp đồng bộ

Các chuyên gia cảnh báo, mỗi đợt tăng lương đều có nguy cơ kéo theo giá cả leo thang, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu. Nếu không kiểm soát tốt, người lao động có thể rơi vào vòng luẩn quẩn: lương tăng nhưng chi phí sinh hoạt tăng nhanh hơn, lợi ích thực tế bị triệt tiêu.

Để tránh tình trạng này, Chính phủ cần triển khai giải pháp đồng bộ như:

• Kiểm soát lạm phát bằng công cụ tài khóa, tiền tệ;
• Thực hiện chương trình bình ổn giá với lương thực, thực phẩm, năng lượng, đặc biệt là điện;

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần được hỗ trợ thông qua chính sách thuế hoặc các gói khuyến khích đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, giảm áp lực từ chi phí lao động.

Rõ ràng, việc tăng lương tối thiểu 7,2% từ năm 2026 là tin vui, nhưng chưa đủ để người lao động thoát khỏi cảnh “đủ ăn, không đủ tiêu”. Đây chỉ là một nấc thang trên hành trình dài đi tới mục tiêu “lương đủ sống”, nơi công nhân không phải chật vật xoay sở mà có thể an tâm cống hiến, xây dựng tương lai.