Làm thế nào để phân biệt đồ nhựa an toàn hay hại cho sức khỏe?

Tác hại của nhựa 

Nhựa là một loại chất nhân tạo được tổng hợp và ứng dụng sản xuất nhiều sản phẩm như chai lọ, hộp đựng, đồ chơi và đồ gia dụng… Nhựa có tính nhẹ, khá chắc chắn, nhiều kiểu dáng và giá thành rẻ.

Nhựa được làm từ các chất hóa học, trong đó có 2 loại chất hóa học chính có thể gây ảnh hưởng cho phụ nữ có thai và trẻ em. Thứ nhất là Bisphenol A (còn được gọi là BPA) làm nhựa trong và cứng cáp, được sử dụng làm bình sữa, bình nước hoặc các lon kim loại… Thứ 2 là Phthalates làm nhựa mềm và dẻo dai, được sử dụng làm vật dụng y khoa (như các loại ống), chai dầu gội, đồ đựng thức ăn và đồ trang điểm...

Việc tiếp xúc với những chất hóa học này trong khi mang thai có thể gây ra những vấn đề sức khỏe về não bộ và hành vi của thai nhi. Nếu bé là con trai, nhựa có thể ảnh hưởng xấu đến tuyến tiền liệt. BPA trong nhựa khi gặp nhiệt độ cao sẽ tan vào thức ăn, có thể gây ra các bệnh rất nguy hiểm như ung thư, suy chức năng tuyến giáp, tác hại lên hệ thần kinh, viêm phế quản, hen suyễn…

Xác định nhựa an toàn dựa và số hiệu 

Thông thường mỗi loại nhựa đều được biểu thị bằng chữ cái hoặc con số, thường nằm giữa hình tam giác với các mũi tên và có thể tìm thấy trên vỏ hoặc dưới đáy các sản phẩm nhựa. Đây cũng là cách để chúng ta có thể phân biệt và lựa chọn các vật dụng nhựa an toàn sao cho đúng mục đích sử dụng, nhằm giảm thiểu sự thôi nhiễm chất độc hại vào thực phẩm.

Các loại nhựa được phân loại và ký hiệu như sau: PETE “1”, HDPE “2”, PVC “3”, LDPE “4”, PP: “5”, PS “6” và PC “7”. Các ký hiệu này thường được ghi dưới đáy các hộp nhựa, chai nhựa, nắp nhựa…

Nhựa an toàn 

Nhựa HDP/HDPE - Nhựa số 2

Nhựa HDP/HDPE là nhựa nhiệt dẻo mật độ cao, bền chắc, khả năng chống ẩm rất tốt. Nhựa số 2 dùng để chế tạo bình nhựa cứng như bình đựng sữa, bình đựng chất tẩy rửa, dầu ăn, đồ chơi và một số túi nhựa. HDPE còn sử dụng để chế tạo túi nhựa, vật liệu cách nhiệt hay ống nhựa.

Nhựa số 2 được coi là tốt nhất trong tất cả các loại nhựa, được các chuyên gia khuyên nên chọn để đựng thực phẩm lâu dài. Loại nhựa này có độ bền nhiệt cao và trơ về mặt hóa học, không thải ra chất độc vào thực phẩm.

Ngoài ký hiệu trên nhãn sản phẩm, còn có thể phân biệt loại nhựa số 2 này bằng màu sắc bởi nhựa này thường có màu xanh lam khác biệt.

Nhựa PP (Polypropylene) - Nhựa số 5

Nhựa PP màu trắng hoặc gần như trong suốt, dùng để làm cốc đựng sữa chua, siro, cốc cà phê, ống hút, tã lót 1 lần, áo giữ nhiệt… Loại nhựa được các chuyên gia khuyên sử dụng, vì độ bền nhiệt cao và trơ về mặt hóa học, an toàn cho sức khỏe.

Nhựa số 5 có tính bền nhiệt cao nhất, chịu được từ 130 - 170 độ C nên được dùng làm hộp đựng thực phẩm, có thể dùng trong lò vi sóng. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng trong lò vi sóng từ 2 - 3 phút, không nên để quá lâu. Nhựa số 5 cũng chống được ẩm và chất nhờn rất tốt.

Nhựa không tái sử dụng 

Nhựa PETE (Polyethylene terephthalate) - Nhựa số 1

Nhựa số 1 thường dùng để đựng các thực phẩm dạng lỏng như chai nước ngọt, nước khoáng, nước chấm, nước trái cây hoặc làm bao bì nước sốt, mứt, thạch…

Nhựa số 1 chỉ nên sử dụng 1 lần duy nhất, không nên tái sử dụng nhiều lần vì có chứa BPA, có khả năng tan vào thức ăn gây ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt khi gặp nhiệt độ cao như trong xe hơi, để gần bếp gas, ngoài nắng, nước nóng trên 70 độ C... Nhựa số 1 cũng rất khó làm sạch, mức độ tái chế rất thấp. Vì vậy tốt nhất hãy vứt đi ngay khi dùng xong.

Nhựa LDPE (Polyethylene mật độ thấp) - Nhựa số 4

Nhựa LDPE được sử dụng trong các sản phẩm dùng một lần như túi nhựa, túi đựng thực phẩm đông lạnh hoặc găng tay nylon, túi nylon, túi đựng và hộp bánh…

Nhựa số 4 trơ về mặt hóa học, có thể tái sử dụng bởi dẻo, dai và chống ẩm tốt. Tuy nhiên, nó chịu nhiệt kém, vì vậy không nên dùng trong lò vi sóng, tránh nhiệt độ cao.

Nhựa độc hại 

Nhựa PVC - Nhựa số 3

PVC là loại nhựa mềm và dẻo, được sử dụng khá phổ biến để sản xuất bao bì thực phẩm trong suốt, màng bọc thực phẩm, chai đựng dầu ăn, đồ chơi, túi nhựa, thẻ tín dụng, chai dầu, đồ chơi bằng nhựa, nước tẩy rửa, túi máu, khăn trải bàn và các vật liệu xây dựng khác…

Nhựa số 3 là loại nhựa rất nguy hiểm vì chứa nhiều chất độc hại như phtalates và BPA, có thể tan vào thực phẩm dưới tác dụng của nhiệt độ. Vì vậy, tuyêt đối không bọc thực phẩm khi còn nóng. Tuyệt đối không dùng màng bọc thực phẩm rồi cho vào lò vi sóng để hâm nóng. Đây là thói quen vô cùng nguy hại cho sức khỏe. Bên cạnh đó, nhựa số 3 cũng có thể chứa hoặc ứ đọng các chất độc hại có thể gây ra ung thư hoặc thay đổi hormone giới tính ở người, đặc biệt khi đốt cháy. Nên tránh xa và không nên sử dụng lại.

Nhựa PS (Polystyrene) - Nhựa số 6

Nhựa PS còn được gọi là “Styrofoam”, thông dụng và được sử dụng trong khay đựng trứng, đĩa dùng một lần, chén và bát, hộp đựng đồ ăn một lần hay bao bì đựng thực phẩm... Khi được làm nóng, polystyrene có thể giải phóng styrene - một chất độc thần kinh và chất gây ung thư.

Loại nhựa này ở nhiệt độ cao và gặp chất chua có thể giải phóng chất độc hại. Vì vậy, loại nhựa này không được phép dùng để đựng thực phẩm lâu dài hoặc đựng thực phẩm nóng, để gần nguồn nhiệt cao...

Nhựa PC - Nhựa số 7 (hoặc không ký hiệu)

Nhựa số 7 cực kỳ độc hại vì có chứa BPA, thường dùng để sản xuất thùng nhựa đựng hóa chất hoặc hộp đựng thức ăn như hộp sữa chua, hộp mì ăn liền, hộp đựng bơ, mắt kính, DVD…

Nhựa số 7 là loại nhựa hoặc hỗn hợp nhựa không thuộc các dạng trên. Thật khó để biết chắc chắn loại chất độc nào có trong chất dẻo số 7 vì chúng thay đổi quá nhiều, nhưng có khả năng rất tốt nếu chúng là nhựa polycarbonate. Nếu chúng chứa bisphenol-A (BPA) hoặc Bisphenol-S (BPS) thì rất tệ. BPA và BPS đều là những rối loạn nội tiết gây trở ngại cho hormone của cơ thể, ảnh hưởng đến tâm trạng, sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, chức năng mô, chuyển hóa, chức năng tình dục và khả năng sinh sản.