Heo bệnh lọt vào lò mổ: C.P. Việt Nam thoát cáo buộc vi phạm an toàn thực phẩm nhưng niềm tin người tiêu dùng có còn?

Sau thời gian dài thông tin và hình ảnh về "heo bệnh" tại cơ sở giết mổ C.P. Việt Nam gây hoang mang dư luận, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Sóc Trăng vừa chính thức công bố kết luận không có căn cứ khởi tố hình sự.

Phía C.P. Việt Nam cũng đưa ra thông báo chính thức về kết luận này và khẳng định C.P. Việt Nam không vi phạm quy định về an toàn thực phẩm theo luật định, bác bỏ những thông tin sai lệch trước đó.

Và mới đây nhất trong buổi họp báo thường kỳ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sáng 3/7, một thông tin khác lại được công bố là một viên chức thú y đã bị kỷ luật cảnh cáo vì sai phạm trong quy trình kiểm dịch tại chính cơ sở gia công cho C.P. Việt Nam.

Ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, tại cuộc họp báo, đã thông báo về việc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hậu Giang (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ) đã xử lý kỷ luật cảnh cáo đối với một viên chức thú y.

Viên chức này, một chẩn đoán viên động vật hạng III thuộc Trạm Chăn nuôi, Thú y – Thủy sản huyện Phụng Hiệp, đã "không tuân thủ quy định chuyên môn, đóng dấu kiểm dịch sai lên thân heo". Hành vi này được đánh giá là "vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả nghiêm trọng", kéo theo cả ban lãnh đạo của trạm cũng bị kiểm điểm trách nhiệm liên quan.

Điều đáng nói ở đây là cơ sở giết mổ gia súc Dững Nga, nơi viên chức này làm nhiệm vụ và xảy ra sai phạm, lại là nơi gia công cho chính Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam.

Việc một viên chức nhà nước, có vai trò kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm tại một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của C.P., bị kỷ luật vì sai phạm "gây hậu quả nghiêm trọng", cho thấy rõ ràng một lỗ hổng trong quy trình kiểm soát đã tồn tại. Vấn đề không chỉ là "heo bệnh" có mặt tại lò mổ, mà là việc "dấu kiểm dịch sai" có thể đã hợp thức hóa những sản phẩm không đạt chuẩn, cho dù đó là do sự tắc trách cá nhân.

Ông Đăng cũng cho biết Cục sẽ phối hợp chặt chẽ hơn với lực lượng quản lý thị trường và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường để siết chặt hoạt động kiểm dịch, đồng thời chỉ đạo các địa phương rà soát toàn bộ hệ thống kiểm dịch viên tại các cơ sở giết mổ. 

Đối với người tiêu dùng, mặc dù CP có thắng về mặt pháp lý thì sự an toàn thực phẩm không chỉ là một khái niệm pháp lý khô khan. Nó là niềm tin, là sự an tâm khi lựa chọn sản phẩm cho gia đình. Một khi hình ảnh "heo bệnh" đã xuất hiện và khắc sâu vào tâm trí, dù có lời giải thích là đã tiêu hủy, nỗi lo về khả năng "lọt lưới" vẫn khó gột rửa.

Công chúng có thể tự hỏi: Nếu những cá thể heo bệnh đã lọt được vào bên trong cơ sở, liệu có khả năng nào đó trong quá khứ hoặc tương lai, những trường hợp tương tự đã hoặc sẽ đi xa hơn, đến tay người tiêu dùng?

Dù kết luận điều tra khẳng định C.P. không "cố tình bán hoặc chế biến", nhưng việc những cá thể heo bệnh đã xuất hiện trong chuỗi của một doanh nghiệp lớn cho thấy một kẽ hở tiềm ẩn. Nếu mức phạt mới được áp dụng tại thời điểm vụ việc xảy ra, liệu góc nhìn pháp lý có thay đổi?

Đặc biệt, nếu những nghi vấn về việc "nhiều lần để lọt heo bệnh vào chuỗi giết mổ" là có cơ sở, thì câu chuyện không còn là một sự cố đơn lẻ mà là một vấn đề hệ thống, đòi hỏi sự minh bạch và cam kết mạnh mẽ hơn nữa từ phía doanh nghiệp.

Kết luận "không khởi tố hình sự" có thể là sự giải thoát về mặt pháp luật, nhưng để thực sự khôi phục và củng cố niềm tin tuyệt đối từ công chúng, C.P. Việt Nam cần làm nhiều hơn thế. Sự tin tưởng của người tiêu dùng là tài sản quý giá nhất, và việc để "heo bệnh" dù chỉ là lọt vào khu vực xử lý, cũng là một tiếng chuông cảnh tỉnh cho cả hệ thống quản lý chất lượng và truyền thông của bất kỳ doanh nghiệp thực phẩm nào.