Giao dịch vàng không minh bạch: Mức phạt mới khiến nhiều người giật mình

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 340/2025/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, trong đó có hàng loạt chế tài mới liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng.

Nghị định có hiệu lực từ 9/2/2026, xác định rõ các hành vi vi phạm, hình thức xử phạt, mức phạt tiền, biện pháp khắc phục hậu quả cũng như thẩm quyền xử phạt của các cơ quan chức năng. So với quy định trước đây, mức xử phạt được đánh giá là cao hơn và chi tiết hơn, nhằm tăng tính răn đe và minh bạch cho thị trường vàng.

Giao dịch vàng không qua tài khoản: Phạt đến 20 triệu đồng

Theo Nghị định, hành vi không thực hiện thanh toán mua, bán vàng qua tài khoản thanh toán theo quy định của pháp luật có thể bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng nếu tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần.

Cùng mức xử phạt này còn áp dụng với các hành vi như:

• Mua, bán vàng miếng với tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp không có giấy phép;

• Sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán, vốn bị cấm theo quy định hiện hành.

Trường hợp vi phạm lần đầu có thể bị phạt cảnh cáo, song việc tái diễn sẽ chịu chế tài nghiêm khắc hơn.

Nghị định cũng nhắm tới các hành vi thiếu minh bạch trong kinh doanh vàng. Cụ thể, mức phạt từ 30 đến 50 triệu đồng được áp dụng với các trường hợp:

• Không niêm yết công khai giá mua, giá bán vàng miếng, vàng trang sức;

• Sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ nhưng không công bố tiêu chuẩn, không ghi nhãn hàng hóa;

• Sản xuất vàng miếng nhưng không công bố rõ khối lượng, hàm lượng, hoặc không ghi nhãn theo quy định.

Mang vàng qua biên giới sai quy định: Phạt tới 100 triệu đồng

Một trong những điểm đáng chú ý là mức phạt cao đối với hành vi mang theo vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh không đúng quy định. Theo đó, người vi phạm có thể bị phạt từ 80 đến 100 triệu đồng, trừ các trường hợp đã được xử lý theo pháp luật hải quan.

Nghị định cũng quy định mức phạt 140 – 180 triệu đồng đối với nhiều hành vi mang tính hệ thống, như:

• Kinh doanh mua, bán vàng miếng thông qua đại lý ủy nhiệm;

• Không tuân thủ quy định về trạng thái vàng;

• Xuất nhập khẩu vàng trang sức, vàng nguyên liệu không đúng ngành nghề đã đăng ký;

• Sản xuất, kinh doanh vàng trang sức khi không đủ điều kiện pháp lý;

• Gia công vàng nhưng không đăng ký kinh doanh theo quy định.

Mức phạt tiếp tục tăng lên 200 – 250 triệu đồng với hành vi sử dụng vàng nguyên liệu nhập khẩu sai giấy phép hoặc tái phạm việc kinh doanh vàng miếng qua đại lý; 250 – 300 triệu đồng đối với hoạt động sản xuất vàng miếng trái phép; 300 – 400 triệu đồng với các hành vi nghiêm trọng như sản xuất, kinh doanh vàng miếng không có giấy phép, xuất nhập khẩu vàng không được cơ quan có thẩm quyền cho phép, hoặc kinh doanh vàng khi chưa được cấp phép.

Việc ban hành Nghị định 340/2025/NĐ-CP được đánh giá là bước đi mạnh tay nhằm lập lại kỷ cương thị trường vàng, hạn chế tình trạng giao dịch ngầm, đầu cơ và thất thoát nguồn lực.

Tuy nhiên, các quy định mới cũng đòi hỏi người dân và doanh nghiệp phải thay đổi thói quen giao dịch, đặc biệt là việc mua bán vàng miếng bằng tiền mặt, cũng như nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong sản xuất, kinh doanh vàng.

Trong bối cảnh vàng vẫn là kênh tích trữ phổ biến, việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định mới được xem là yếu tố then chốt để tránh những khoản phạt không đáng có.