Có nên cho trẻ học thêm quá sớm? Câu hỏi không dễ trả lời với nhiều phụ huynh

Ngày nay, việc cho con đi học thêm ngay từ mẫu giáo, lớp 1, thậm chí cả khi con vừa bập bẹ nói đã không còn xa lạ với nhiều phụ huynh Việt. Với kỳ vọng “con không thua bạn kém bè”, nhiều cha mẹ đổ xô cho con đi học chữ, học toán, học tiếng Anh... từ khi con còn chưa đọc thông viết thạo. 

Tuy nhiên, liệu điều này có thực sự cần thiết, hay vô tình khiến trẻ áp lực và mất đi tuổi thơ đúng nghĩa?

Vì sao cha mẹ thường cho trẻ học thêm sớm?

Có nhiều lý do dẫn đến việc phụ huynh cho con học thêm từ rất sớm:

• Lo con không theo kịp chương trình lớp 1.

• Nghe theo lời khuyên của người thân, hàng xóm.

• Muốn con học giỏi, nổi bật ngay từ đầu.

• Không có thời gian trông con, gửi con đi học để “giữ hộ”.

Tâm lý “thà cho học sớm còn hơn muộn” khiến việc học thêm sớm trở thành trào lưu, đặc biệt ở các thành phố lớn.

Những hệ lụy tiềm ẩn khi trẻ học thêm quá sớm

Dù có nhiều lý do, nhưng việc cho trẻ học thêm khi chưa sẵn sàng về mặt tâm lý, thể chất và trí tuệ có thể dẫn đến nhiều hệ lụy:

• Mất hứng thú học tập tự nhiên: Trẻ em vốn học qua chơi là chính. Nếu ép học quá sớm, trẻ dễ chán học khi vào tiểu học thật sự.

• Áp lực tâm lý: Trẻ phải học nhiều giờ, tiếp xúc với kiến thức vượt lứa tuổi khiến não bộ mệt mỏi, dễ lo âu, sợ sai.

• Ảnh hưởng phát triển toàn diện: Thời gian học thêm có thể chiếm mất giờ chơi, vận động, giao tiếp – những yếu tố cực kỳ quan trọng trong phát triển nhân cách và kỹ năng sống.

• Hình thành tư duy học đối phó: Trẻ có thể quen với việc học để làm hài lòng người lớn, học để “hoàn thành nhiệm vụ” chứ không phải học vì hiểu và yêu thích.

Khi nào nên cho trẻ bắt đầu học thêm?

Không có mốc tuổi “chuẩn” để bắt đầu học thêm. Quan trọng nhất là trẻ đã sẵn sàng hay chưa:

• Trẻ nên có nền tảng ngôn ngữ và kỹ năng học tập cơ bản trước khi tiếp cận kiến thức nâng cao.

• Nếu trẻ hứng thú với việc học, tò mò đặt câu hỏi, thích đọc sách, thích tìm hiểu, cha mẹ có thể cho học thêm một cách nhẹ nhàng, vui vẻ.

• Tránh cho con học thêm chỉ để “chạy đua” với bạn bè, hoặc vì cha mẹ sốt ruột.

Học thêm sớm không sai – vấn đề là cách học

Việc học thêm sớm không hoàn toàn tiêu cực nếu được thiết kế phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của trẻ:

• Thay vì các lớp học nhồi nhét kiến thức, hãy chọn lớp học trải nghiệm, học qua trò chơi, học tiếng Anh bằng hình ảnh, âm thanh.

• Ưu tiên các lớp học phát triển tư duy, kỹ năng sống, khả năng giao tiếp.

• Luôn đảm bảo trẻ có thời gian ngủ đủ, vận động, chơi đùa và tương tác xã hội.

Gợi ý cho cha mẹ: Học đúng, học đủ

• Lắng nghe con: Nếu con phản ứng tiêu cực, mệt mỏi, không muốn đi học thêm, đừng cố ép buộc.

• Ưu tiên chất lượng hơn số lượng: Một buổi học hiệu quả bằng cả tuần học cưỡng ép.

• Đồng hành thay vì chỉ đạo: Hãy học cùng con, chơi cùng con, tạo cảm giác học là một hoạt động thú vị chứ không phải nghĩa vụ.

• Tin tưởng vào khả năng của con: Không cần phải chạy trước chương trình để thành công. Trẻ học đúng tốc độ, đúng cách mới phát triển bền vững.

Học thêm không xấu. Nhưng học thêm quá sớm, sai cách sẽ để lại hậu quả âm thầm mà dai dẳng. Mỗi đứa trẻ có một nhịp phát triển khác nhau. Là cha mẹ, hãy tỉnh táo trước những áp lực vô hình của xã hội và lựa chọn điều tốt nhất cho con.