Cảm biến khói là gì? Tầm quan trọng và xu hướng nhà thông minh

Cảm biến khói là gì?

Cảm biến khói là thiết bị vô cùng hữu hiệu giúp bảo vệ tài sản sức khỏe con người một cách tốt nhất hiện nay. Khi có khói phát sinh, cảm biến khói sẽ nhanh chóng phát hiện và báo động kịp thời, giúp cho người sử dụng có thể có phản ứng kịp thời để giải quyết tình huống. 

Sử dụng cảm biến khói, người sử dụng có thể yên tâm hơn trong việc phòng chống cháy nổ và giảm thiểu thiệt hại đối với tài sản và tính mạng con người. Ngoài ra, giá thành của các thiết bị cảm biến khói cũng không quá đắt đỏ, có thể phù hợp với nhiều đối tượng người dùng và kiểu dáng cũng đa dạng để phù hợp với nhiều không gian sử dụng.

Cấu tạo và chức năng các bộ phận của cảm biến khói

Thiết kế cảm biến khói báo cháy hiện nay khá đơn giản, thiết bị được làm từ nhựa và các vi mạch điện tử. Nhờ thiết kế nhỏ gọn nên việc lắp đặt và vận chuyển diễn ra vô cùng thuận tiện, không chiếm quá nhiều diện tích lắp đặt. Cảm biến khói sẽ có vỏ nhựa và được lắp ở sát trần nhà.

Cấu tạo của thiết bị cảm biến khói bao gồm đèn LED, còi báo khói, nắp che pin, khóa chống cạy và đầu báo khói giúp cho thiết bị có khả năng phát hiện khói nhanh chóng và phát ra tín hiệu cảnh báo để người sử dụng có thể có phản ứng kịp thời. Tùy thuộc vào loại và hãng sản xuất, các thiết bị cảm biến khói có cấu trúc và tính năng khác nhau để phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dùng.

Tham khảo bảng chức năng của từng bộ phận cảm biến khói.

Cấu tạo cảm biến khói	Chức năng
Đèn LED	Đèn LED được gắn trên máy cảm biến khói, chức năng chính là báo hiệu về khả năng hoạt động của cảm biến. Khi phát hiện môi trường xung quanh có thông báo hoặc phát hiện nguy cơ cháy nổ, đèn LED sẽ phát sáng để báo hiệu cho khu vực xảy ra hỏa hoạn.
Còi báo khói	Còi báo khói là một bộ phận của cảm biến khói, có chức năng phát ra tín hiệu cảnh báo khi nhận được thông tin từ trung tâm điều khiển. Khi thiết bị phát hiện dấu hiệu liên quan đến cháy nổ, cả đèn LED và còi báo khói sẽ đồng thời được kích hoạt
Nắp che pin	Thiết bị cảm biến khói báo cháy thường sử dụng pin để hoạt động. Pin của cảm biến khói thường được đặt trong khoang riêng và được bảo vệ bằng nắp đậy.
Khóa chống cạy	Khóa chống cạy sẽ được lắp đặt ở vị trí thuận tiện cho người dùng cũng như hạn chế tình trạng bị cạy phá trái phép
Đầu báo khói	Đầu báo khói  có chức năng phát hiện khói và báo động khi có khói. Đầu sẽ được kết nối với trung tâm có dây 2 hoặc 4 lõi "Độ mờ mịt" là chỉ số đo độ nhạy của đầu dò khói, được đo bằng hiệu ứng mà khói gây ra khi giảm tầm nhìn của đầu dò. Khi phát hiện sự có mặt của khói, đầu dò sẽ gửi các tín hiệu cảnh báo để thông báo cho người dùng về nguy cơ cháy nổ.

Các dòng máy cảm biến khói trên thị trường hiện nay

Dưới đây là bảng phân loại báo cháy bằng cảm biến khói phổ biến:

Loại cảm biến	Cảm biến khói ion hoá	Cảm biến khói quang điện	Cảm biến báo khói có dây	Cảm biến khói không dây
Đặc điểm	⭕  Sử dụng  công nghệ đồng vị phóng xạ làm ion hóa phân tử khói trong không khí ⭕  An toàn bức xạ	⭕ Sử dụng công nghệ  chùm ánh sáng và tế bào quang điện  ⭕ Lắp đặt nơi có không gian rộng	⭕ Dùng năng lượng trực tiếp từ nguồn điện ⭕ Tín hiệu được truyền trực tiếp đến trung tâm điều khiển qua dây dẫn.	⭕ Dùng pin ⭕ Tín hiệu được truyền đi thông qua sóng điện tử (Zigbee, Wifi…
Ưu điểm	✅ Giá thành rẻ ✅ Phát hiện đám cháy nhanh	✅ Phát hiện đám cháy dày đặc nhanh ✅ Kết quả phát hiện đám cháy chính xác ✅ Không chứa chất phóng xạ	✅ Đường truyền ổn định ✅ Giá thành rẻ ✅ Tuổi thọ cao	✅ Thao tác lắp đặt đơn giản ✅Phù hợp với không gian nhỏ
Nhược điểm	❌ Đám cháy âm ỉ có phản ứng khá chậm ❌ Phản ứng nhạy nên đôi khi cho kết quả không chính xác ❌ Không thân thiện với môi trường do dùng chất phóng xạ	❌ Thường xuyên vệ sinh bởi rất dễ nhạy cảm với bụi và công trùng ❌ Cần dùng nhiều điện để hoạt động	❌ Lắp đặt phức tạp ❌ Đường dây dẫn điện phức tạp gây mất thẩm mỹ ❌ Thường xuyên vệ sinh bởi rất dễ nhạy cảm với bụi và công trùng ❌ Cần dùng nhiều điện để hoạt động	❌ Giá thành cao ❌ Phải thay pin ❌Đường truyền không ổn định

Có thể phân loại cảm biến khói thành hai loại dựa trên hoạt động của chúng: cảm biến ion hóa và cảm biến quang. Ngoài ra, cảm biến khói cũng có thể được phân chia thành hai loại dựa trên phương thức kết nối: cảm biến có dây và cảm biến không dây. Mỗi loại cảm biến có ưu điểm riêng, phù hợp với từng loại công trình khác nhau.

Máy cảm biến báo khói ion hóa

Hiện nay, cảm biến phát hiện khói được chia thành hai loại cơ bản là cảm biến khói ion hóa và cảm biến khói quang.

Tiêu chí	Cảm biến khói ion hóa
Khái niệm	Đầu báo khói ion là một thiết bị cảnh báo nguy cơ cháy nổ bằng cách sử dụng quá trình ion hóa trong không khí.
Cấu tạo	Khớp tháo mở Lỗ phát hiện khói Nút test Lỗ phát hiện khói, đèn báo.
Nguồn kích hoạt	Lửa cháy
Độ nhạy cảm biến khói	Phạm vi từ 0,01 đến 0,4 micron
Độ mờ mịt (Obscuration – Obsc.)	Từ 0,8% obs/ft đến 1,5% obs/ft
Ưu điểm	✅ Công ngệ ion hóa cực nhạy với hạt khói ✅ Nhanh chóng phát hiện khói và kích hoạt hệ thống cảnh báo ✅ Đám cháy lớn cảm biến khói phát báo động nhanh hơn 30-90 giây ✅ Giá thành rẻ hơn cảm biến khói quang điện
Nhược điểm	❌ Cảm biến quá nhạy đôi khi dẫn đến báo động giả ❌ Khó phát hiện đám cháy âm ỉ ❌ Chưa tích hợp công nghệ thông minh, không gửi cảnh báo về điện thoại ❌ Dễ gây thiệt hại về tài sản nếu không kịp thời phát hiện xử lý
Ứng dụng báo cháy bằng cảm biến khói	Dùng trong công trình xây dựng và nhà dân do dễ tìm mua trên thị trường
Giá thành	Giá rẻ

Đầu báo khói quang điện

Cảm biến khói ứng dụng quang điện được thiết kế có đầu cảm biến khá nhỏ gọn nên dần trở thành thiết bị quan trọng trong cuộc sống. Cảm biến này có những ưu điểm nổi bật như khả năng giảm báo động giả, nhanh chóng phát hiện đám cháy âm ỉ.

Tiêu chí	Cảm biến khói quang điện
Khái niệm	Là thiết bị báo cháy sử dụng chùm sáng tập trung và tế bào quang điện phát hiện, nhận diện hạt khói
Cấu tạo	Đèn Led Thấu kính hội tụ ánh sáng chùm Cảm biến quang điện đặt lệch góc với chùm tia hồng ngoại.
Nguồn kích hoạt	Ngọn lửa âm ỉ
Độ nhạy cảm biến khói	Từ 0,4 đến 10 micron
Độ mờ mịt (Obscuration – Obsc.)	Từ 2% obs/ft đến 4% obs/ft
Ưu điểm	Hạn chế tình trạng báo động giả Thân thiện với môi trường vì không có chất phóng xạ Phát hiện đám cháy âm ỉ nhanh Thông báo trên điện thoại giúp nhanh chóng phát hiện và xử lý tình huống
Nhược điểm	Giá thành cao Báo động chậm hơn thiết bị ion hóa Tiêu thụ điện năng cao Nhạy cảm với bụi và côn trùng nên phải thường xuyên vệ sinh
Ứng dụng báo cháy bằng cảm biến khói	Nguyên nhân gây cháy âm ỉ do hút thuốc lá, chập điện, sử dụng than Lắp đặt gần nhà bếp, phòng ngủ, nhà kho..

Những lợi ích quan trọng khi sử dụng cảm biến khói

Việc sử dụng cảm biến khói trong hệ thống báo cháy có rất nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm:

- Phát hiện sớm cháy nổ: Cảm biến khói có khả năng phát hiện sớm khói từ đám cháy, giúp đưa ra cảnh báo kịp thời để giảm thiểu thiệt hại về tài sản và tính mạng con người.

- Giảm báo động giả: Cảm biến khói có độ nhạy cao và giúp giảm thiểu báo động giả do các nguyên nhân khác như hơi nước, bụi hoặc ánh sáng mặt trời.

- Tiết kiệm chi phí: Việc sử dụng cảm biến khói giúp tiết kiệm chi phí so với việc thuê bảo vệ hoặc mua các thiết bị báo cháy khác.

- Dễ dàng lắp đặt và sử dụng: Cảm biến khói có thiết kế nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt và sử dụng, phù hợp với nhiều loại không gian và môi trường.

- Tăng tính an toàn: Việc sử dụng cảm biến khói giúp tăng tính an toàn trong các khu vực sử dụng, giúp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ và đảm bảo an toàn cho tài sản và tính mạng con người.

- Giảm thiểu thiệt hại: Việc phát hiện sớm đám cháy giúp giảm thiểu thiệt hại về tài sản và tính mạng con người, giúp cho việc phục hồi sau cháy nổ được nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Hướng dẫn lắp đặt cảm biến báo khói

Bước 1: Chọn vị trí lắp đặt thiết bị cảm biến báo khói, nên lắp ở những khu vực như trần nhà hoặc góc tường để phát hiện khói sớm nhất và đưa ra cảnh báo kịp thời. Vẽ đường dài khoảng 10cm theo hướng ngang hoặc dọc, dùng kìm mũi nhọn để gạt khóa chống phá hoại ra khỏi vị trí cố định ban đầu.

Bước 2: Sử dụng khoan để đánh dấu vị trí khoan lỗ trên trần nhà hoặc trên tường dựa trên vị trí lắp đặt đã chọn ở bước 1. Tiến hành khoan 2 lỗ tại vị trí đã đánh dấu. Sau đó, gắn giá đỡ của cảm biến khói vào các lỗ này và bắt nở nhựa để giữ cho giá đỡ cố định trên trần nhà hoặc trên tường. Kiểm tra lại độ chắc chắn của giá đỡ và đảm bảo rằng cảm biến khói được lắp đặt chính xác và đúng hướng.

Bước 3: Sử dụng tua vít để cố định cảm biến khói lên giá đỡ đã được gắn trên trần nhà hoặc trên tường.

Bước 4: Gắn thân cảm biến khói vào giá đỡ và xoay cho đến khi nó được cố định vững chắc. Bạn sẽ nghe thấy tiếng "tách" khi cảm biến được khóa chặt vào giá đỡ. Cuối cùng, sử dụng khóa chống phá hoại để khóa cảm biến khóa, đảm bảo an toàn và bảo vệ cảm biến khỏi việc bị phá hoại.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng cảm biến khói

Khi sử dụng cảm biến khói, cần lưu ý những điều sau:

- Đảm bảo cảm biến được lắp đặt đúng cách và đúng vị trí để phát hiện khói sớm nhất.

- Thường xuyên kiểm tra hoạt động của cảm biến và thay thế pin theo định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả.

- Không bao giờ vô hiệu hóa cảm biến khói hoặc gỡ bỏ nó mà không có lý do cụ thể.

- Không để các đồ vật phủ lên hoặc che khuất cảm biến khói, vì điều này có thể làm giảm hiệu quả phát hiện khói.

- Thường xuyên làm sạch cảm biến khói để giảm thiểu bụi bẩn và các chất bẩn khác có thể làm giảm độ nhạy của cảm biến.

Thương hiệu tốt trên thị trường

Mỗi thương hiệu sẽ có những ưu nhược điểm khác nhau. Dưới đây là 3 thương hiệu cảm biến khói tốt nhất hiện nay mà bạn có thể tham khảo:

Tiêu chí	Cảm biến khói Xiaomi – Honeywell	Cảm biến khói Tuya Smart Zigbee	Cảm biến khói thông minh Aqara/Xiaomi Zigbee
Ưu điểm	✅ Công nghệ cảm biến khói quang ✅ Tuổi thọ cao ✅ Tuổi thọ pin cao ✅ Tương thích với nhiều thiết bị trong hệ sinh thái Apple  ✅ 2 phiên bản hỗ trợ sóng Zingbee và Bluetooth ✅ Thao tác dễ dàng trên app ứng dụng	✅ Công nghệ cảm biến ion hóa ✅ Tuổi thọ pin cao ✅ Tương thích với hệ sinh thái của Tuya và app Smart Life ✅ Sử dụng với nhiều loại công trình ✅ Giá thành re	✅ Công nghệ sử dụng là đường dẫn quang học kép ✅ Tuổi thọ cao ✅ Kết nối với trung tâm Xiaomi qua ứng dụng Mi Home / Aqara ✅Thao tác lắp đặt dễ dàng ✅ Cảm biến nhanh và nhậy
Nhược điểm	❌ Giá thành cao	❌ Kết nối mạng không ổn định	❌ Giá thành cao
Ứng dụng	⭕ Nhà ở, chung cư ⭕ Tòa nhà văn phòng ⭕ Công trình công cộng	⭕ Nhà ở, chung cư ⭕ Tòa nhà văn phòng ⭕ Công trình công cộng	⭕ Nhà ở, chung cư ⭕ Tòa nhà văn phòng ⭕ Công trình công cộng
Giá thành	600.000 – 650.000 VNĐ	480.000 – 500.000 VNĐ	730.000 – 750.000 VNĐ

Hy vọng thông qua bài viết dưới đây quý độc giả đã nắm được những thông tin hữu ích về thiết bị cảm biến khói cũng như có thể lựa chọn cho gia đình mình thương hiệu cảm biến khói phù hợp với nhu cầu và mục đích sử dụng.