Xuất khẩu gạo tăng trưởng mạnh nhất 10 năm
Xuất khẩu gạo có giá trị xuất khẩu tăng trưởng cao nhất trong các mặt hàng nông, lâm, thủy sản trong 5 tháng đầu năm 2023.
Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy, 5 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu gạo đạt gần 3,9 triệu tấn, tương đương 2,02 tỷ USD, tăng 40,8% về khối lượng và 49% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Đây cũng là mức tăng trưởng mạnh nhất cùng kỳ các năm từ 2013 cho đến nay.
Giá gạo xuất khẩu liên tục tăng từ đầu năm đến nay, đạt bình quân 517 USD/tấn. Đây được coi là mức giá xuất khẩu bình quân cao nhất trong 10 năm qua. Trung Quốc và các thị trường Đông Nam Á như: Indonesia, Singapore... đang tăng cường mua gạo Việt Nam. Đặc biệt, gạo chất lượng cao chiếm phần lớn.
Trong 4 tháng đầu năm, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam đạt 1,29 triệu tấn, tương đương 647,5 triệu USD, tăng 40,6% về khối lượng và tăng 53,4% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất, Indonesia tăng mua gấp 26 lần so với cùng kỳ năm 2022.
Xuất khẩu gạo sang châu Âu cũng tăng trưởng gần 50%, nhất là các thị trường Hà Lan, Bỉ, Ba Lan. Đồng thời xuất khẩu gạo vẫn giữ vững các thị trường truyền thống và trọng điểm như Philippines.
Việt Nam đang có thêm nhiều cơ hội khi sản lượng gạo của Ấn Độ và Thái Lan bị ảnh hưởng vì El Nino khiến năng suất giảm. Trong khi đó, chiến sự Nga và Ukraine khiến nhu cầu dự trữ lương thực trên toàn cầu tăng. Báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), cho thấy sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2022-2023 dự báo đạt 503 triệu tấn, giảm 2% so với năm trước và mức giảm hàng năm đầu tiên kể từ niên vụ 2015-2016.
Khi sản lượng và giá gạo xuất khẩu tăng mạnh, các doanh nghiệp của Việt Nam nhận đơn hàng dồn dập trong nhiều tháng khiến nguồn cung gạo trong nước không đáp ứng đủ. Một số doanh nghiệp còn gặp khó khăn do ký hợp đồng xuất khẩu từ trước, trong khi giá thu mua lúa cũng tăng nhanh theo giá gạo xuất khẩu khiến các doanh nghiệp chịu thiệt từ khoản chênh lệch giá nguyên liệu đầu vào.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, năm 2022, xuất khẩu gạo Việt tăng cao nên lượng hàng tồn kho để gối đầu cho năm nay đang rất thấp. Lúa gạo nông dân thu hoạch vụ Đông Xuân đang được doanh nghiệp tiêu thụ gần hết.
Dự báo đến hết năm 2023, xuất khẩu gạo có thể chỉ đạt 6,3 - 6,5 triệu tấn, thấp hơn so với 2022. Năm nay, ngoài nguồn cung phải giữ lại để gối đầu cho vụ kế tiếp, một phần còn dùng bù đắp lượng gạo nhập khẩu dùng cho chế biến thực phẩm đang giảm mạnh. Hiện, gạo trắng Ấn Độ vẫn bị áp thuế xuất khẩu cao.
