Từ 2025, lái ô tô vượt đèn đỏ bị phạt đến 20 triệu đồng và nhiều lỗi vi phạm sẽ nâng chế tài lên cực khủng, lái xe cần lưu ý để tránh bị phạt nặng

Nâng chế tài, tăng phạt lỗi vượt đèn tín hiệu

Theo quy định tại QCVN 41:2019/BGTVT quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ thì khi đèn tín hiệu chuyển sang màu đỏ, người điều khiển phương tiện giao thông phải dừng lại trước vạch dừng, nếu không có vạch dừng thì phải dừng lại trước đèn tín hiệu theo chiều đi. Nếu vượt khi đèn đã chuyển sang màu đỏ được xác định là hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ. Như vậy, vượt đèn đỏ được xác định là loại vi phạm hành chính.

Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, với nhiều điều chỉnh đáng chú ý về mức phạt, đặc biệt nhắm vào các hành vi nguy hiểm và tái diễn thường xuyên.

Cụ thể, người điều khiển ô tô hoặc các loại xe tương tự sẽ bị phạt 18 - 20 triệu đồng nếu thực hiện một trong các hành vi: Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông (như vượt đèn đỏ) hoặc hiệu lệnh chỉ dẫn của người điều khiển giao thông; đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "cấm đi ngược chiều".

Mức phạt này cao gấp hơn 3 lần so với quy định hiện hành. Hiện nay, người điều khiển ô tô vượt đèn đỏ hoặc các hành vi trên sẽ bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng. Tương tự, nếu vi phạm nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở cũng bị xử phạt từ 18 - 20 triệu đồng, thay vì phạt từ 16 – 18 triệu đồng như quy định hiện hành.

Bên cạnh đó, quy định mới cũng nâng mức xử phạt từ 10 – 12 triệu đồng lên mức 40 - 50 triệu đồng đối với tài xế lái ô tô lạng lách, đánh võng; chạy quá tốc độ đuổi nhau trên đường bộ; dùng chân điều khiển vô lăng xe khi xe đang chạy trên đường. Mức phạt này cao gấp 4 lần so với hiện hành.

Tiếp đó, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP cũng tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên cao tốc. Trong đó, lùi hoặc quay đầu xe trên cao tốc là một trong những vi phạm có mức phạt cao nhất, từ 30 - 40 triệu đồng, tăng đáng kể so với mức 16 - 18 triệu đồng trước đây. Hay các hành vi như dừng, đỗ xe không đúng nơi quy định trên cao tốc cũng bị tăng mức phạt từ 10 - 12 triệu đồng, lên 12 - 14 triệu đồng.

Không chỉ giới hạn trong các hành vi trên, quy định mới còn điều chỉnh mức phạt đối với một loạt hành vi thường xuyên xảy ra do thiếu ý thức như: Hành vi vận chuyển hàng hóa không chằng buộc đúng quy định, từng bị phạt 600.000 - 800.000 đồng, nay tăng lên 18 - 22 triệu đồng; chuyển hướng không nhường quyền đi trước cho người đi bộ, xe lăn hoặc xe thô sơ bị nâng mức phạt từ 300.000 - 400.000 đồng lên 4 - 6 triệu đồng; mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông bị nâng mức phạt từ 400.000 – 600.000 đồng lên mức 20 – 22 triệu đồng.

Đối với các trường hợp điều khiển ô tô không giảm tốc độ hoặc nhường đường khi điều khiển xe chạy từ trong ngõ, từ đường nhánh ra đường chính; không nhường đường cho xe đi trên đường ưu tiên, đường chính từ bất kỳ hướng nào tới tại nơi đường giao nhau, mức phạt cũng tăng từ 800.000 đồng - 1 triệu đồng, lên 4 - 6 triệu đồng.

Các hành vi thiếu ý thức như sử dụng điện thoại khi lái xe cũng được siết chặt với mức phạt đối với ô tô tăng từ 2 - 3 triệu đồng, lên 4 - 6 triệu đồng. Hành vi cản trở hoặc không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng bị nâng mức phạt từ 4 - 6 triệu đồng lên 35 - 37 triệu đồng, cho thấy quyết tâm xử lý các trường hợp cố tình chống đối.

Trong khi đó, đa phần các lỗi vi phạm của xe máy đều tăng mức xử phạt trong khoảng từ 2 - 3 triệu đồng, cá biệt có lỗi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng (trước đó là 800.000 - 1 triệu đồng). Đây là thay đổi nhằm răn đe mạnh mẽ những vi phạm gây nguy hiểm tại các giao lộ đông người…

Luật mới quy định về tín hiệu đèn giao thông như thế nào?

Theo khoản 4, Điều 11 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định, tín hiệu đèn giao thông gồm 3 màu: Xanh, vàng và đỏ; bao gồm cả đèn có hoặc không có hiển thị thời gian.

Theo đó, người dân phải chấp hành tín hiệu đèn khi tham gia giao thông đường bộ như sau: Tín hiệu đèn màu xanh là được đi; bên cạnh đó bổ sung trường hợp khi gặp người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật đang đi ở lòng đường, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ hoặc dừng lại nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường.

Luật Giao thông đường bộ hiện nay chỉ quy định về việc có tín hiệu đèn xanh thì người tham gia giao thông được đi tiếp (theo điểm a, khoản 3, Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008).

Tiếp đó, tín hiệu đèn vàng là phải dừng lại trước vạch dừng. Trường hợp đang đi trên hoặc đã đi qua vạch dừng mà đèn có tín hiệu chuyển vàng thì vẫn được đi tiếp; trường hợp tín hiệu đèn vàng nhấp nháy thì cũng được đi nhưng phải quan sát, giảm tốc độ và nếu gặp người đi bộ, gặp xe lăn của người khuyết tật hoặc các phương tiện khác thì phải đi chậm lại hoặc dừng hẳn để nhường đường.

Hiện hành, khi gặp đèn vàng thì người tham giao giao thông phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường (điểm c, khoản 3, Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008).

Cùng với đó, tín hiệu đèn màu đỏ là cấm đi (quy định này vẫn giống quy định hiện hành tại điểm b, khoản 3, Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008). Có thể thấy, quy định mới về đèn giao thông đặc biệt quan tâm đến quyền ưu tiên của người đi bộ, người khuyết tật.