Tài khoản ngân hàng bị hack sau khi khoe thông tin cập nhật địa chỉ mới trên mạng

Từ ngày 30/6, hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia đã cập nhật thông tin cá nhân mới cho người dân trên ứng dụng VNeID, bao gồm quê quán và địa chỉ thường trú theo địa giới hành chính mới.

Ngay sau thay đổi này, trên mạng xã hội xuất hiện trào lưu người dùng hào hứng chia sẻ ảnh chụp màn hình ứng dụng VNeID thể hiện thông tin địa chỉ mới, như một cách “khoe” rằng mình là công dân của đơn vị hành chính mới. Tuy nhiên, hành động tưởng chừng vô hại này lại ẩn chứa nhiều nguy cơ bảo mật nghiêm trọng.

Theo dõi hoạt động trên mạng xã hội, chị M.C tại TP.HCM nhận thấy nhiều người đăng thông tin cá nhân để cập nhật hồ sơ nên cũng thực hiện, đăng địa chỉ nơi ở mới. Ngay sau đó, chị nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên cơ quan nhà nước, đề nghị xác minh thông tin. Theo hướng dẫn, chị cung cấp căn cước công dân và một số thông tin cá nhân. Không lâu sau, tài khoản ngân hàng của chị đã bị hack.

Hiện nay, dữ liệu số trở thành tài sản có giá trị, việc để lộ thông tin cá nhân không khác gì tự 'mở cánh cửa nhà' cho kẻ gian tiếp cận. Không ít vụ lừa đảo hiện nay khởi nguồn từ việc nạn nhân bị khai thác thông tin cá nhân công khai trên Facebook, Zalo hoặc các nền tảng mạng xã hội khác.

Theo Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chỉ trong vài tháng đầu năm, đã xảy ra hàng trăm vụ lừa đảo lợi dụng dữ liệu cá nhân công khai trên mạng xã hội. Kẻ gian thường mạo danh nhân viên cơ quan nhà nước, ngân hàng hoặc bảo hiểm để lấy thêm thông tin như mã OTP, số tài khoản. Một số trường hợp, kẻ gian còn sử dụng thông tin địa chỉ, quê quán để tạo ra các kịch bản lừa đảo tinh vi như giả danh người thân từ quê lên thăm hoặc gửi quà từ địa phương đó.

Tiến sĩ Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh, Trưởng Bộ môn Tội phạm học, Đại học Luật TP.HCM cho biết việc chia sẻ công khai thông tin nơi ở mới sau khi sáp nhập tỉnh thành có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật. “Trước thông tin sáp nhập các tỉnh thành, nhiều người hào hứng chia sẻ nơi ở mới trên mạng xã hội. Điều này thoạt nhìn có vẻ vô hại, nhưng lại là cơ hội để kẻ gian thu thập dữ liệu cá nhân. Chỉ một chi tiết nhỏ như địa chỉ hay quê quán cũng có thể trở thành manh mối để chúng tiếp cận và thực hiện các hành vi phạm tội”.

Luật sư Phan Quang Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Giải pháp Pháp lý Tài chính GNHA, cảnh báo về những nguy cơ khi chia sẻ thông tin cá nhân trong bối cảnh AI phát triển mạnh mẽ. Anh cho biết: “Công nghệ phát triển, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được sử dụng để giả mạo giọng nói, khuôn mặt hoặc địa chỉ cư trú của một cá nhân nhằm thực hiện những hành vi trái với ý chí của họ. Vì vậy, việc chia sẻ thông tin nhạy cảm cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi hậu quả có thể kéo dài và khó khắc phục. Nguy hiểm hơn, không ai có thể lường trước thời điểm kẻ xấu lợi dụng thông tin của chúng ta cho những mục đích không tốt đẹp”. 

“ Việc cung cấp thông tin chỉ nên thực hiện ở mức cần thiết và phải biết rõ ràng danh tính của đơn vị nhận thông tin. Thông tin cá nhân chỉ nên chia sẻ ở mức cần thiết và phải biết rõ đơn vị mình đang cung cấp là ai. Nếu đó là cơ quan công an hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu thì chúng ta mới thực hiện. Còn trong những trường hợp không rõ ràng, hoặc có người gửi đường link lạ, yêu cầu đăng nhập để xác minh hay cập nhật thông tin, thì tốt nhất hãy dừng lại, tìm hiểu thật kỹ trước khi làm gì thêm. Như vậy mới bảo vệ được mình”, luật sư cảnh báo.