Cần tăng sức nặng của pháp luật để chấn chỉnh hành vi quảng cáo trái phép

Nghệ sĩ bức xúc khi bị lợi dụng hình ảnh

Mới đây, trên trang cá nhân, diễn viên Lan Phương đã bày tỏ sự bức xúc khi bị kẻ gian sử dụng hình ảnh để ghép vào sản phẩm, tạo trang quảng cáo, gây nhầm lẫn cho khán giả. Cô cho biết, nhiều fanpage đang cắt ghép hình ảnh của cô để quảng cáo cho các sản phẩm dưỡng trắng da. Để tạo lòng tin, những fanpage này còn khẳng định Lan Phương trực tiếp giới thiệu và khuyên dùng.

Chia sẻ với báo chí, nữ diễn viên cho biết, đây là hành vi lừa đảo và mong khán giả không tin vào những thông tin sai lệch này. 

"Nhiều khán giả, bạn bè gửi thông tin tôi mới biết có trang dùng hình ảnh của mình mà không xin phép. Tôi đã liên hệ với trang đó để yêu cầu gỡ bỏ hình ảnh nhưng đó là trang Facebook ảo, website đính kèm cũng là website rác. Họ mượn hosting (dịch vụ cho thuê không gian lưu trữ dữ liệu trên Internet) để đăng quảng cáo...", Lan Phương kể lại.

Nữ diễn viên mong người hâm mộ sẽ báo cáo trang cá nhân có hành động xấu này. "Tôi biết bây giờ trên mạng có nhiều người lừa đảo và đây là một dạng lừa đảo mà tôi phát hiện ra. Mọi người cảnh giác và bảo vệ chính sức khỏe và túi tiền của mình", cô nói thêm.

Thực tế, việc các nghệ sỹ nổi tiếng bị lợi dụng hình ảnh, tên tuổi để quảng cáo bán hàng không còn là chuyện hiếm trên mạng xã hội. Đáng chú ý, những chiêu trò này ngày càng tinh vi khiến nhiều người tiêu dùng "sập bẫy". 

Trước đó, nghệ sĩ Quyền Linh cũng cho biết hình ảnh và giọng nói của anh từ các quảng cáo trước đây đã bị cắt ghép để tạo ra video quảng cáo cho một sản phẩm thực phẩm chức năng mà anh chưa từng biết đến. Điều này khiến nhiều khán giả hiểu lầm và tin tưởng mua sản phẩm kém chất lượng.

Tương tự, hoa hậu H’Hen Niê cũng từng bị sử dụng hình ảnh trái phép để quảng cáo cho một loại thuốc hỗ trợ sinh lý nam giới trong khi cô không hề ký kết hợp đồng hay quảng cáo cho sản phẩm này. Sự việc ít nhiều đã ảnh hửng đến uy tín và hình ảnh cá nhân của cô...

Cần tăng cường quản lý và xử lý nghiêm vi phạm 

Liên quan đến vấn đề này, luật sư Nguyễn Đăng Thái (Công ty luật TNHH TACO) nhận định, tình trạng sử dụng trái phép hình ảnh của người nổi tiếng cho mục đích quảng cáo diễn ra khá phổ biến. Nhiều doanh nghiệp, cửa hàng tự ý lấy hình ảnh của nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm, dịch vụ mà không có sự cho phép, dẫn đến vi phạm quyền cá nhân, ảnh hưởng đến giá trị thương mại của người nổi tiếng và gây bức xúc trong dư luận. 

Hành vi sử dụng hình ảnh của người nổi tiếng trong quảng cáo mà không có sự đồng ý của họ không những là hành vi vi phạm pháp luật mà còn vi phạm đạo đạo đức kinh doanh. Những hành vi lợi dụng hình ảnh của người nổi tiếng để quảng cáo sản phẩm kém chất lượng không chỉ vi phạm quyền cá nhân mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng, gây mất niềm tin từ phía công chúng đối với cả nghệ sĩ và sản phẩm được quảng cáo.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư khẳng định "việc sử dụng hình ảnh của người nổi tiếng trong quảng cáo mà không có sự đồng ý là hành vi vi phạm pháp luật, được Nhà nước quy định trong nhiều văn bản pháp luật". 

Trong Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể là Khoản 1 Điều 32 quy định về Quyền của cá nhân đối với hình ảnh: “Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.”

“Điều này có thể thấy ngay từ Bộ luật chung, Nhà nước ta đã coi trọng việc bảo vệ quyền nhân thân của mỗi cá nhân đối với hình ảnh của mình. Trong hoạt động quảng cáo, việc bảo vệ hình ảnh cá nhân cũng được quy định cụ thể trong các văn bản luật chuyên ngành”, luật sư khẳng định.

Trong Luật Quảng cáo năm 2012, sửa đổi, bổ sung năm 2018, cụ thể trong Khoản 8 Điều 8 quy định về Hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo: “Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép". 

Theo điểm b Khoản 3 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 128/2022/NĐ-CP, hành vi “quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép” sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng. Bên cạnh đó, cá nhân/tổ chức vi phạm phải tháo gỡ, xóa quảng cáo vi phạm và xin lỗi bằng văn bản.

“Để chấn chỉnh tình trạng này, cần đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Quảng cáo, tăng cường quản lý và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến việc sử dụng hình ảnh cá nhân trong quảng cáo mà không có sự đồng ý. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của cá nhân, đặc biệt là người nổi tiếng, và đảm bảo môi trường quảng cáo lành mạnh, minh bạch”, luật sư Nguyễn Đăng Thái nhấn mạnh.