Lời khuyên về phòng tránh bệnh đường hô hấp cho trẻ khi thời tiết thất thường

Nguyên nhân trẻ hay bị nhiễm khuẩn tai mũi họng

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính là nguyên nhân gây ra gần 20% tổng số ca tử vong cho trẻ em dưới 5 tuổi tử vong. Đặc biệt, ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường tiêu biểu là hiện tượng El Nino khắc nghiệt ảnh hưởng lớn đến bệnh lý tai mũi họng của trẻ em.

BS.CKII Lâm Hoàng Yến – Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Nhân dân 115 cho biết, tai, mũi và họng là những cơ quan có cấu trúc, cơ chế hoạt động phức tạp và có liên quan đến nhau. Do vị trí cửa ngõ của đường hô hấp, tai mũi họng là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với không khí và thức ăn hàng ngày, đồng thời với cả các tác nhân gây bệnh như khói bụi, vi khuẩn, virus… Các bệnh nhiễm khuẩn tai mũi họng phổ biến thường gặp như viêm mũi họng cấp, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm mũi xoang…

Nhiễm trùng tai, mũi, họng phổ biến ở đối tượng trẻ em và thường xuyên tái phát nhiều lần. Nếu không được điều trị dứt điểm, chúng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm cầu thận, viêm màng não, viêm xương chũm, biến chứng nội sọ.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn tai mũi họng ở trẻ. Một trong số đó là do những khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch. Theo các nghiên cứu, trẻ em trong độ tuổi dưới 12 tuổi có nguy cơ cao nhiễm trùng do sự chưa hoàn thiện hệ thống miễn dịch. Các khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch có liên quan đến viêm đường hô hấp thường xuyên.

57% trẻ em bị viêm đường hô hấp tái phát (ít nhất 3 đợt/năm trong ít nhất 2 năm) bị thiếu một trong các kháng thể IgG và 17% bị thiếu IgA. Thiếu kháng thể IgG khá nổi bật ở trẻ nhỏ cho thấy sự non nớt của hệ thống miễn dịch và là một trong những yếu tố có thể gây bệnh. Các khiếm khuyết trong hệ thống miễn dịch và thiếu hụt IgA được biết là có liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên do vi khuẩn và virus gây ra.

Bên cạnh đó, môi trường ô nhiễm, khí hậu thay đổi cộng thêm những tổn thương do Covid-19 cũng làm suy giảm chức năng hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng tai mũi họng.

Phòng ngừa các bệnh đường hô hấp cho trẻ

Theo BS Lâm Hoàng Yến, biện pháp điều trị nhiễm khuẩn tai mũi họng phổ biến hiện nay là điều trị triệu chứng và sử dụng kháng sinh nếu nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn. Đối với những nguyên nhân là virus thì việc lựa chọn điều trị bằng kháng sinh hoàn toàn không có hiệu quả. Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng kháng sinh và lựa chọn điều trị kém khá phổ biến, lạm dụng liều lượng hoặc thời gian đều góp phần tạo sự đề kháng của vi khuẩn, gây độc tính có thể tránh được và tăng chi phí điều trị.

Nếu viêm đường hô hấp do nguyên nhân là virus, có thể phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vaccine cúm hàng năm. Còn đối với nguyên nhân là vi khuẩn hiện nay mới chỉ có phế cầu là có vaccine đặc hiệu, đây cũng là loại vi khuẩn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Vẫn còn nhiều loại vi khuẩn gây bệnh tai mũi họng mà chưa có vaccine đặc hiệu. Đối với những chủng vi khuẩn này, ly giải vi khuẩn sẽ là giải pháp hữu hiệu giúp cơ thể nâng cao khả năng phòng thủ. Ly giải vi khuẩn được tạo thành bởi một hỗn hợp các kháng nguyên vi khuẩn có nguồn gốc từ các loài vi khuẩn khác nhau thường gây ra bệnh lý tai mũi họng. Nó rất hữu ích trong việc điều trị viêm phế quản cấp và mãn tính, đau thắt ngực, viêm amidan, viêm họng, viêm thanh quản, viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa, các trường hợp nhiễm trùng kháng lại các loại thuốc kháng sinh thông thường và các di chứng của nhiễm trùng do vi khuẩn và virus.

Ngoài ra, vitamin C cũng được biết đến với tác dụng kháng khuẩn và điều hòa miễn dịch. Bổ sung vitamin C đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể bạch cầu ngay cả khi có nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính.

Bên cạnh việc tiêm vaccine và bổ sung vitamin C, phụ huynh chú ý dạy trẻ thói quen rửa tay sạch sẽ, vệ sinh răng miệng, mũi hàng ngày, đeo khẩu trang khi ra ngoài, cung cấp đủ sinh dưỡng, cho trẻ sinh hoạt lành mạnh… để phòng ngừa bệnh hô hấp cho trẻ.