Dưới 30 tuổi đã tính ‘nghỉ hưu’: Có phải lo quá sớm?

Công việc tự do, có điều kiện hơn U30 tính chuyện hưu sớm

Ngày nay, do sự phát triển của xã hội, nhu cầu của con người ngày càng cao, mong muốn giành thời gian cho bản thân, gia đình, tận hưởng cuộc sống nhiều hơn, chính vì thế mà rất nhiều người có mong muốn nghỉ hưu sớm hơn độ tuổi quy định. Đặc biệt là những bạn làm công việc tự do (freelance) tức là hoàn toàn chủ động về thời gian, được tự do hơn hẳn dân công sở, đã có ý định nghĩ về “hưu trí” ở độ tuổi dưới 30.

Hoài Thịnh (26 tuổi, bắt đầu làm tự do toàn thời gian từ tháng 4/2022) chia sẻ rằng, khi còn là nhân viên văn phòng, cô bạn cũng chỉ tập trung nỗ lực “leo” lên vị trí cao hơn. Tuy nhiên, sau khi nghỉ hẳn công việc, ý tưởng nghỉ hưu sớm đã giúp Hoài Thịnh nhiều thay đổi trong cuộc sống.

Thịnh cho hay, thời điểm bản thân biết đến và bắt đầu mơ hồ lên kế hoạch cho việc nghỉ hưu sớm, lúc đó mới đi làm với mức lương khởi điểm 8 triệu. Nhờ có động lực muốn nghỉ hưu sớm, bản thân Thịnh đã cố gắng đưa ra lộ trình chi tiết. Hơn 1 năm cố gắng, mức thu nhập đã tăng gấp 8 lần, đạt mốc 5x triệu đồng, thời điểm đó là sau 1 tháng nghỉ hẳn công việc chính chuyển ra làm tự do. Với những thay đổi đó, Thịnh nghĩ rằng bản thân có thể đạt được mục tiêu nghỉ hưu trước 45 tuổi.

“Tuy bản thân muốn nghỉ hưu sớm trước tuổi 45, nhưng không phải là hoàn toàn không làm vệc nữa. Khi đã tự do tài chính, là có thể làm những điều bản thân thích mà không bị áp lực bởi tiền bạc, khi muốn dừng lại nghỉ ngơi cũng dễ dàng hơn, đó mới là mục tiêu hưu trí của mình”, H.Thịnh nói.

Cùng ý nghĩ, Hoàng Nam (28 tuổi) ở Long Biên, Hà Nội, mới lập gia đình cho hay, từ khi ra trường Nam đi làm cho công ty về truyền thông, 2 năm sau Nam có thêm 1 nguồn thu nhập thứ hai về đầu tư tài chính, thị trường hàng hoá. Sau 4 năm, tích luỹ được một khoản, Nam cùng bạn mở thêm 1 mô hình kinh doanh về thương mại điện tử, cũng không quá lớn nhưng hiện tại với nhiều nguồn thu nhập khác nhau, mỗi tháng mang về cho Nam trung bình khoảng 60-70 triệu, có tháng hơn. Hiện đã mua được căn nhà đầu tiên năm 2022 ở khu Pháp Vân, mặc dù có vay nhưng thu nhập hoàn toàn đáp ứng được việc trả nợ, nhà đã cho thuê và có dòng tiền đều mỗi tháng 8 triệu.

“Bản thân vợ chồng mình chưa có kế hoạch sinh em bé, bố mẹ đều có thu nhập từ lương và nhà cho thuê, nên trách nhiệm chưa lớn. Tiêu chuẩn sống của 2 vợ chồng cũng khá đơn giản, với số tiền đã tích luỹ được trong 6-7 năm ra trường đi làm, khi tìm hiểu trào lưu FIRE, mình cũng có ý định tiết kiệm và đầu tư ngay để có thể nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi ở độ tuổi sớm hơn ông bà ngày xưa, mục tiêu tầm 45 tuổi”, Hoàng Nam chia sẻ thêm.

20 năm nữa sẽ rất khác

Theo chuyên gia Hoạch định tài chính cá nhân Nguyễn Thu Giang, công ty CP Đầu tư và Quản lý tài sản FIDT, điều này là hoàn toàn bình thường, bởi xã hội phát triển, các thế hệ Gen Y, Gen X có nhiều điều kiện tích luỹ sớm hơn ông bà mình trước đây vì vậy, một bộ phận các bạn trẻ hướng đến trào lưu FIRE, trào lưu tự do tài chính.

Tuy nhiên, chị Giang cũng lưu ý, các bạn trẻ ở độ tuổi U30 chỉ đang ở giai đoạn thứ nhất của vòng đời tài chính(Financial Cycle), đó là từ 20-30 tuổi. Đây là giai đoạn xây dựng nền tảng tài sản, cần phải lưu tâm đến vấn đề tăng thu nhập, tiết kiệm tiền kiếm ra, bồi đáp, nâng cao năng lực tạo ra thu nhập, xây dựng nuôi dưỡng các mối quan hệ. Tài sản chưa có nhiều, khả năng tạo ra thu nhập còn hạn chế, kiến thức và kinh nghiệm sống còn ít thì chưa nên nghĩ đến việc nghỉ hưu, kể cả “nghỉ hưu sớm”. Trừ trường hợp có một số bạn trẻ sinh ra đã có điều kiện, sẵn có nền tảng tài chính và gia đình hỗ trợ.

Bản chất để có thể nghỉ hưu sớm, cần phải chuẩn bị cho mình nền tảng tài chính vững vàng, kiến thức và kinh nghiệm đầu tư để đảm bảo tài sản gia tăng đủ để giúp bản thân bảo đảm được tiêu chuẩn sống của mình, của gia đình và các trách nhiệm tài chính khác. Và quá trình này cần tích luỹ từ 20-30 năm mới hình thành được bức tranh tài chính hưu trí toàn diện. Chưa kể phải tính toán đến việc có thể có những rủi ro về sức khoẻ, thu nhập, gia đình…

Chị Giang lấy ví dụ, theo thống kê của các tổ chức tài chính, ở các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia…, một người ở độ tuổi 45 về hưu mà không làm việc thì cần tối thiểu tài sản khoảng 9-10 tỷ đồng thời điểm đó để có thể đảm bảo hưu trí đến 30-40 năm sau, chưa kể nhà ở. Đương nhiên, số tiền này phù hợp với mức tiêu chuẩn sống của người đó.

“Không phản đối ước mơ, mục tiêu của các bạn trẻ, nhưng phải có lộ trình và phụ thuộc vào từng hoàn cảnh, nền tảng, trách nhiệm của từng cá nhân .Nếu xác định 45 tuổi nghỉ hưu sớm, mà không cần phải làm việc thêm nữa, tôi không dám chắc được với đa phần người Việt, còn nếu xác định như Hoài Thịnh, nghỉ hưu sớm là làm được mình thích và tự do lựa chọn thì hoàn toàn khả thi, chỉ cần có một kế hoạch đầy đủ dài hạn và phải bắt đầu sớm, tối ưu thời gian và tỷ suất sinh lời của tài sản, thì mới an tâm nghỉ hưu sớm được”, chị Giang nói thêm.

PGS.TS Đỗ Thị Vân Anh, Trưởng khoa Công tác Xã hội, Trường Đại học Công đoàn cho biết, đây là một trào lưu không phải không có cở sở, nhưng nó không dành cho đại đa số và chứa đựng rất nhiều rủi ro trong tương lai mà không ai nói trước được. Để có đạt được mục tiêu này, các bạn trẻ cần phải thu gom được đủ tài chính, và có kế hoạch rõ ràng cho 30, 40 năm thậm chí dài hơn.

PGS.TS Vân Anh cũng cho rằng mốc 45 tuổi cũng là thời điểm mà nếu muốn “nghỉ hưu sớm” thì cần phải tích luỹ cho mình một lượng tài sản nhất định, đủ để có thể tính chuyện hưu trí, tuy theo nhu cầu cuộc sống của từng người. Tuy nhiên phải tính cụ thể xem số tài sản đó có thể lo cho mình đến cuối đời hay không, thu nhập thụ động như thế nào, bao nhiêu nguồn, nhỡ trường hợp ốm đau bệnh tật mà cần khoản tài chính lớn, hoặc những trách nhiệm tài chính với những người phụ thuộc trong tương lai… Đó chỉ là một vài liệt kê thấy được, 20 năm nữa sẽ rất khác, không thể lường trước được hết những rủi ro.

“Việc này về mặt xã hội học, bản thân tôi ủng hộ, “nghỉ hưu sớm” là tạo cơ hội cho những thế hệ tiếp theo, nhưng nó chỉ dành cho một bộ phận nhỏ người lao động. Ví dụ nhưng ông Jack Ma chẳng hạn, khi có lượng tài sản rất lớn rồi, chỉ sống an nhàn và đi giúp đời, nhưng thử xem có mấy ai được như ông ấy”, vị PGS.TS vui vẻ nói thêm.