'Ba nhà' chung tay xanh hóa chuỗi giá trị nông sản Việt

Mới đây, Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao và Trung tâm BSA tổ chức Company Tour tại xã Giao Long, tỉnh Vĩnh Long (Châu Thành, Bến Tre cũ). Chương trình này mở ra góc nhìn sinh động về “xanh hóa” chuỗi giá trị nông sản Việt – nơi nông dân, doanh nghiệp và nhà trường cùng đồng hành vì mục tiêu phát triển bền vững.

Bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung tâm BSA, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao cho biết, đây là chương trình mở đầu cho chuỗi hoạt động một năm rưỡi, “Công trình xanh – tiêu dùng xanh”. Chương trình không chỉ dừng lại ở khía cạnh sản phẩm mà còn bao gồm cả dịch vụ, thói quen tiêu dùng và hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn.

Theo bà, “tiêu dùng xanh” từ lâu đã gắn liền với triết lý của Hàng Việt Nam Chất lượng cao – sản phẩm tốt phải đi cùng ý thức tiêu dùng có trách nhiệm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dù người tiêu dùng ủng hộ hàng “xanh”, họ vẫn còn e ngại khi chi trả vì giá thành cao.

“Chúng tôi muốn tạo cầu nối giữa sinh viên và doanh nghiệp, có sự đồng hành của Nhà nước. Nếu không có các chính sách như Nghị quyết 57, 68 về đổi mới sáng tạo và phát triển khu vực kinh tế tư nhân, thì chương trình khó có thể ra đời", bà Kim Hạnh chia sẻ.

Bà nhấn mạnh mô hình “ba nhà” – nhà nông, nhà doanh nghiệp và nhà trường – phải gắn bó chặt chẽ để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D), nền tảng của mọi đổi mới sáng tạo. “Không có R&D thì không có phát minh, không phát minh thì không thể có sản phẩm xanh", bà nói.

Đại diện doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Huế, Trợ lý Tổng giám đốc Vina T&T Group, kể lại hành trình 10 năm đưa trái dừa Việt Nam vào thị trường Mỹ – một trong những câu chuyện thành công tiêu biểu của ngành nông sản Việt.

Thời gian đầu, Vina T&T phải “cho dùng thử” để người tiêu dùng Mỹ làm quen với vị ngọt thanh đặc trưng của dừa Việt. Sau nhiều năm kiên trì, đến nay dừa Việt Nam đã chiếm 50% thị phần tại Mỹ, ngang với Thái Lan, với giá bán trung bình 12 USD cho thùng 9 trái bật nắp sẵn.

Theo bà Huế, dừa Việt không chỉ chinh phục khẩu vị người tiêu dùng mà còn được đánh giá cao về hàm lượng vi chất tốt cho sức khỏe, thuộc nhóm cao nhất thế giới. “Chúng tôi tin rằng dừa Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ toàn cầu", bà khẳng định.

Ông Huỳnh Nhật Nghĩa, Phó Trưởng khoa Quản trị Kinh doanh, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM, chỉ ra nhiều dư địa chuyển đổi số tại Vina T&T Group – doanh nghiệp xuất khẩu nông sản hàng đầu Việt Nam.

“Đầu tư công nghệ có thể tốn kém ban đầu, nhưng hiệu quả mang lại bền vững. Trong bối cảnh Nhà nước đang khuyến khích chuyển đổi số, các doanh nghiệp như Vina T&T cần chủ động nắm cơ hội,” ông khuyến nghị.

Ông cho rằng, Company Tour là hoạt động ý nghĩa giúp sinh viên hiểu hành trình nông sản Việt ra thế giới, nhìn thấy bài toán thực tế và cùng doanh nghiệp tìm lời giải. Nhà trường sẽ tiếp tục tổ chức những chuyến đi chuyên sâu hơn để sinh viên không chỉ học mà còn tham gia giải quyết các vấn đề của doanh nghiệp ngay từ khi còn trên ghế nhà trường.

Ở góc độ sản xuất, anh Nguyễn Văn Cung, thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Tiên Thủy (Châu Thành, Bến Tre), cho biết tình trạng xâm nhập mặn ảnh hưởng lớn đến cây trồng, có năm kéo dài đến 6 tháng. Với cây bưởi, nước mặn dưới 2‰ vẫn có thể tưới, nhưng cao hơn thì ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.

“Chúng tôi rất cần doanh nghiệp và trung tâm khuyến nông đồng hành để ứng dụng khoa học kỹ thuật. Có khi trái bưởi đang từ 0,8 kg còn 0,4 kg trong mùa hạn mặn, nhưng nếu có giải pháp tốt thì vẫn đủ tiêu chuẩn xuất khẩu", anh Cung nói.

Anh Cung cho rằng nếu nông dân không tuân thủ quy trình, vẫn giữ tập quán canh tác cũ thì sản phẩm khó đạt chuẩn, dễ bị loại hàng và mất giá trị. “Mong các doanh nghiệp và hợp tác xã tiếp tục đồng hành để giúp nông sản địa phương vươn xa", anh chia sẻ.