Biến nông sản địa phương thành lợi thế cạnh tranh

Tại vòng bán kết cuộc thi Khởi nghiệp xanh 2025 do Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp, phối hợp cùng Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao tổ chức mới đây, nhiều bạn trẻ đã lựa chọn các nguồn tài nguyên sẵn có tại địa phương như nông sản để làm ra các sản phẩm ra thị trường. 

Đơn cử như nhóm sinh viên Minh Thư, Thái Hòa và Hạ Nam Phương (TP HCM) với dự án “AroTrips – Bộ sản phẩm chăm sóc sức khỏe du lịch”.

Đây là dự án lấy cảm hứng từ củ nghệ trắng, nhóm phát triển bộ sản phẩm làm đẹp và chăm sóc sức khỏe hướng tới khách du lịch, một thị trường ngách nhưng đầy tiềm năng.

Với mức giá combo 398.000 đồng/4 sản phẩm, sản lượng dự kiến 300 sản phẩm/tháng, AroTrips cho thấy sự chuẩn bị về mô hình kinh doanh. Họ cũng tạo dựng chuỗi cung ứng riêng, liên kết với hợp tác xã miền núi và xây dựng vùng trồng thử nghiệm tại Đại học Nguyễn Tất Thành.

“Chúng em không nhập khẩu nguyên liệu, mà chỉ dùng nghệ trong nước để kiểm soát chất lượng và nguồn gốc. Từ đây nguyên liệu sẽ được đưa đến nhiều nơi phù hợp cho bà con nông dân, hợp tác xã trồng”, Minh Thư khẳng định.

Với chi phí đầu tư 200 triệu đồng, doanh thu ước tính 126,8 triệu đồng/tháng, lợi nhuận gộp 31,1 triệu đồng/tháng, thời gian hoàn vốn khoảng 6 tháng. AROTRIPS nhắm đến khách quốc tế, đồng thời tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường và chuyển giao công nghệ, hướng tới phát triển công thức mới và bền vững.

Hay như dự án "Netgins – Gừng sưởi ấm – Sinh kế xanh" của Đặng Hoàng Khang, Trần Quỳnh Huyền Trân và Lâm Đoàn Minh Phúc (Cần Thơ). Đây là dự án  tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm từ gừng, nhằm tận dụng phụ phẩm từ quá trình sản xuất và góp phần vào nền kinh tế tuần hoàn.

Với việc sản xuất gừng ở Việt Nam ước tính đạt 200.000-250.000 tấn, trong đó 30-40% bị loại bỏ, dự án này mang lại một giải pháp hiệu quả để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam.

Theo bà Dung Võ - Thành viên Hội đồng Cố vấn của UNRED, WWF, BridgeforBillions, tài nguyên sẵn có tại địa phương không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà còn giúp sản phẩm nhanh chóng tiếp cận thị trường nhờ sự gần gũi với đời sống và nhu cầu tiêu dùng của nhiều người tiêu dùng Việt.

“Khi các bạn trẻ biết kết hợp tài nguyên bản địa với công nghệ mới và kiến thức từ nhà trường, doanh nghiệp, sản phẩm tạo ra sẽ có giá trị gia tăng cao hơn, thậm chí hình thành các dòng chế phẩm mới trong nông nghiệp”, bà Dung Võ nhấn mạnh.

Ngoài ra, việc các bạn trẻ lựa chọn tài nguyên địa phương có thể giúp giải quyết bài toán kinh tế địa phương và đóng góp cải thiện nền nông nghiệp Việt Nam nói chung.

“Các cuộc thi khởi nghiệp trong sinh viên và doanh nghiệp nhỏ, nếu đi theo hướng này, sẽ trở thành nền tảng quan trọng để hình thành những mô hình kinh doanh bền vững. Nhưng tôi nghĩ, quan trọng nhất, các bạn cần tự tin, biết tận dụng cơ hội và dám kết hợp kiến thức, công nghệ để rút ngắn con đường ra thị trường trong vòng đời sản phẩm” bà Dung Võ cho biết.

Ở góc nhìn khác, bà Trần Ngọc Diệp – Giám đốc HTX Thảo dược Việt Nam cho biết, với sinh viên, các dự án thường chọn những vấn đề lớn của xã hội như môi trường, rác thải, hay nông sản sạch. Lợi thế của họ là có cơ sở vật chất trong trường để nghiên cứu, nên sản phẩm được chuẩn bị chuyên nghiệp, công phu. Tuy nhiên, hạn chế chung là thiếu kinh nghiệm thực tế, chưa nắm rõ nhu cầu cụ thể của người tiêu dùng do đó khi nói đến vấn đề này các em còn yếu.

Từ thực tế này, bà Diệp gợi ý rằng, “sinh viên cần được định hướng ngay từ đầu về cách tiếp cận nhu cầu người tiêu dùng, tránh chỉ dừng lại ở việc giải quyết vấn đề xã hội. Còn với những dự án đã có khách hàng, điều quan trọng là giúp họ mở rộng tầm nhìn và tháo gỡ bài toán nguồn nguyên liệu”.